1) DOKTOR MUAYENESİ (İÇ HASTALIKLARI VE/VEYA KARDİYOLOJİK MUAYENE OLABİLİR):
Bu muayene ile varsa bulgular ve yapılacak ve yapılmayacak işlemler belirlenir. Yapılacak testlerin vücuda olumsuz etkisi yoktur.
2) KAN, DIŞKI VE İDRAR TAHLİLLER:
Sağlığın doğru değerlendirilmesinde doktorun elindeki en önemli araçlardan biridir. Bu nedenle kan testleri birikim ve geleneği olan köklü laboratuvarlarda yapılması uygundur. Kan testleri olarak kolesterol ve diğer kan yağları, şeker, kalsiyum, tuzlar, tam kan sayımı; böbrek, karaciğer, pankreas, tiroid, romatizma,
enfeksiyon ve erkekte prostat ile ilgili testler, ayrıca tümör belirleyiciler yapılmaktadır. Bu tümör belirleyiciler ile, ciddi hastalıkların sıklıkta ikinci sıradaki gurubunu oluşturan tüm organların kanserlerinin bir kısmını erken teşhis ve tedavi, dolayısıyla yok etmek veya hayata etkisiz hale getirmek mümkündür.
Bazı kan testleri için 9-12 saat açlık gerekir. (Gelecek yazımızda bir kısmı check-up’ta yapılabilecek laboratuvar testlerinin hangi hastalık ve organla ilgili olduğu liste halinde verilecektir.)
3) KALP İLE İLGİLİ TETKİKLER:
Yukarıda belirtildiği gibi, orta yaştan itibaren en sık rastlanan ve hayati olan hastalık grubu sadece bir organın, yani kalbin, damar sertliği olduğu için bu testlerin her check-up’ta yapılmayan çeşitleri de anlatılacaktır (aşağıdaki d), e), f) işlemleri, ilgili şikayet veya bulgu varsa yapılır).
a) İSTİRAHAT ELEKTROKARDİYOGRAM, EKG, ‘’ELEKTRO’’
Kalbin elektriksel aktivitesinin canlı izlenmesi ve kaydıdır. En basit kalp testidir ama bazı teşhisler hala yalnız EKG ile konuyor: geçirilmiş veya geçirilmekte olan kalp krizi, ritim ve ileti bozukluğu teşhisleri, hatta kalp pili gerekliliği için çoğunlukla tek başına yeterlidir. Vücuda elektrik vermez. Birkaç dakikanızı alır. Bazı kişilerde özelliğinden dolayı kalbin bir kimliği olarak cüzdan veya cep telefonunda taşınması yararlıdır.
b) EFORLU EKG
Doktor gözetiminde kişinin kapasitesi kadar yürütülerek EKG ve tansiyon değişiklikleri aranmaktadır. İstirahat EKG, tansiyon, bazen de ekokardiyografi izin veriyorsa yapılır. Yavaş yürüyen kişiye de uyarlanabilir.
En ciddi hastalık grubu olan kalp damar sertliğinin bulunmadığını veya gizli devrede varlığını anlamamızı sağlar (bu nedenle en önemli check-up testidir).
Ayrıca kalp krizi geçirmiş, by-pass olmuş veya stent konmuş kişilerde hastalığın ilerleme veya tedavisini kontrolde çok önemlidir.
Bir spor (fitness, yürüyüş) programına başlamadan önce de yapılmalıdır (sporcuda bile periyodik yapılma nedeni budur).
Yolda yürümekten farkı olmayan bu test, doktorunuz sakınca görmemişse yapılmalı, yaptığı sürprizler nedeniyle esas hastalıktan korkmalıdır.
Raporu dahil yaklaşık 30 dakikanızı alır.
c) RENKLİ EKOKARDİYOGRAFİ, ‘’EKO’’
Kalbin boyut, yapı ve çalışmasının canlı video ve resim olarak görüntülenmesidir. Hiç şikayeti olmayanlara hayatta bir kez yapılması uygundur. Başta kalp yetersizliği (büyüme, üfürüm, nefes darlığı, şişme) olmak üzere, kapak, kas ve ana damarla ilgili kalp hastalığının çoğunun eşsiz teşhis ve takip metodudur.
Vücuda şua vermez. Ultrason gibidir, acı da vermez. Raporu dahil yarım saat sürer.
d) RİTİM HOLTER’İ
EKG’nin 24 saatlik dijital kaydı olup uyku dahil ev ve işte her zamanki günlük faaliyetler sırasında kalp ritmindeki değişiklikleri gösteren
film gibidir. Takılan kaydedici küçük ve hafiftir. Yapıldığı durumlar: çarpıntı (yavaş, hızlı veya düzensiz kalp atışı), duraklama veya blok (müzmin halsizlik, baş dönmesi, bayılma, kalp pili), göğüs ağrısı (kalp damar sertliği, kalp krizi sonrası risk tayini, spazm, iskemi), vb. Duş alma ve ağır spor dışında kısıtlama yoktur.
Süresi dolunca çıkarıp gönderilebilir. Doktorun bizzat değerlendirmesi, rapor dahil azami 30 dakika sürer.
e) KALP OLAY KAYDEDİCİSİ
Bu alet, her gün olmayan seyrek şikayet sırasında EKG’nin kaydedilmesi için hastaya birkaç günlüğüne verdiğimiz ve şikayeti olduğunda
göğsüne temas ettirerek kısa EKG kaydı yapan bir çeşit ritim Holter’idir. Bu kayıt hemen telefonla iletilebilir ve gerekirse acil yönlendirme yapılır.
f) TANSİYON HOLTER’İ
Uyku dahil 24 saat süreyle belli aralıklarla otomatik olarak ve istendiğinde kan basıcının ve nabız sayısının kaydı. Değişken, yüksek ya da düşük seyirli tansiyonun teşhisi ve tedavisini , ‘’beyaz gömlek etkisi’’ (doktor heyecanı) olmadan doğru değerlendirme için gerekebilir.
4) BATIN ULTRASONU VE AKCİĞER FİLMİ:
Ultrason, karın içi organların yapılarının incelenmesi için check-up’ta önemli bir testtir. Özellikle safra kesesi, karaciğer, dalak, böbrek, pancreas, apandisit, mesane, prostatın gizli hastalıklarını ve ince ve kalın barsak tümörlerini yakalamada işe yarayan basit bir testtir. Akciğer filmini, şikayet veya bulgu yoksa, şua almamanız için check’up’ta önermiyoruz.