Chp, 'suriye Ve Irak Raporu'nu Açıkladı

- CUMHURİYET Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak başkanlığında, CHP İş Dünyası Grubu'nun çalışmaları sonucu, "Suriye ve Irak Krizleri: Türkiye'nin Ödediği Fatura" hazırlandı. Öztrak tarafından yapılan yazılı açıklamada CHP'nin, söz konusu raporla Suriye ve Irak'ta yaşananların Türkiye'ye etkilerinin ortaya konulduğu belirtildi. Raporda Suriye ve Irak'ta yaşanan savaşın Türkiye'nin güney sınırlarını radikal terör örgütleri için yaşam alanı haline getirdiği kaydedilerek "Sınırlarımızın Peşaverleşmesi olarak tanımlanabilecek bu durum ülkemiz için ciddi bir tehdittir" denildi.

70 İLİN NÜFUSUNDAN FAZLA SURİYELİ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak'ın başkanlığındaki CHP İş Dünyası Grubu üyesi milletvekillerinin Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Adana, Mersin ve Hatay'da yaptığı incelemeler ve görüşmeler sonrasında hazırlandığı belirtilen raporda, yaşanan iki krizin, Türkiye'ye sosyal ve ekonomik etkileri ile güvenlik alanındaki etkilerinin değerlendirildiği açıklandı.
CHP'li Öztrak tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler kaydedildi: "Rapora göre Suriye'deki iç savaş nedeniyle 3,9 milyon Suriyeli ülkesini terk ederek sığınmacı durumuna düştü. Bu sığınmacıların resmi rakamlara göre 1 milyon 698 bini Türkiye'de yaşıyor. Bu sayı Türkiye'deki 70 ilin nüfusundan fazla. Gayrı resmi rakamlarla Türkiye'deki Suriyelilerin sayısı ise 2 milyonun üzerinde. Rakamlar, savaş nedeniyle ülkesini terk eden her iki Suriyeliden birinin Türkiye'de olduğunu gösteriyor. Suriyeli sığınmacılar, 9 il hariç, Türkiye'nin bütün illerine yayılmış durumda. Barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı ise sadece 270 bin. Yaşanan yoğun göçten en çok etkilenen ise sınır illeri ve sınıra yakın iller. Yoğun göç bu illerde başta sağlık ve belediye hizmetleri olmak üzere kamu hizmetlerine ulaşmayı zorlaştırdı. Raporda, vatandaşların tarihten gelen Muhacir-Ensar geleneği gereği Suriyelilere misafirperver davrandığı, fakat kriz uzadıkça vatandaşların dayanma gücünün azalmaya, rahatsızlıklarının ise artmaya başladığı ifade edildi. Suriyelilerin yoğun yaşadığı illerde kira ve konut fiyatlarında ciddi artışlar yaşandı. Şanlıurfa ve Mardin'de işsizlikte ciddi artış oldu"

TÜRKİYE'DE SURİYELİ "KAYIP KUŞAK"
Raporda Türkiye sınırları içinde Suriyeli kayıp kuşak riskine de dikkat çekildi. Türkiye'ye gelen Suriyelilerin 500 bini eğitim çağında olduğunun ve bunların sadece 175 binine eğitim verilebildiğinin belirtildiği raporda "Bu durum Türkiye'de Suriyeli kayıp kuşak riskini ve sosyal riskleri artırıyor" ifadelerine yer verildi.
SINIRLAR "PEŞAVERLEŞTİ"
CHP'nin raporuna göre bölgede yaşanan olaylar Türkiye'yi güvenlik boyutuyla da olumsuz etkiledi. Kriz sürecinde 2012'de Türkiye'nin bir savaş uçağının Doğu Akdeniz sularında düşürülmesi, Suriye tarafından ateşlenen ve Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine top mermisi düşmesi, 2013'te Cilvegözü Sınır Kapısı'na düzenlenen bombalı saldırı, Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde gerçekleştirilen terörist saldırı ve bu olaylarda hayatını kaybeden vatandaşlar da raporda yer aldı. Türkiye'nin Süleyman Şah Türbesi'ni boşaltılmasına ve Türkiye'nin Musul Konsolosluğu işgal edilip 49 vatandaşın haftalarca teröristlerin elinde rehin kalmasına da değinilen raporda, "Suriye'de ve Irak'ta yaşanan savaş, Güney sınırlarımızı radikal terör örgütleri için yaşam alanı haline getirmiştir. Sınırlarımızın Peşaverleşmesi olarak tanımlanabilecek bu durum ülkemiz için ciddi bir tehdittir" denildi.
İHRACATA 10 MİLYAR DOLARLIK DARBE
'Suriye ve Irak Krizleri: Türkiye'nin Ödediği Fatura' raporunda "Suriyeli göçmenler için bugüne kadar bütçeden 5,5 milyar dolar harcandığına belirtilirken; bunun dışında ihracat ve turizm, başta olmak üzere ticaret üzerinden ekonomiye çıkan faturaya da değinilen raporda, potansiyel kayıplara da yer verilmesi dikkat çekti. CHP'nin raporunda, savaştan önceki eğilimle, Türkiye'nin Suriye'ye ihracatının, 2011-2014 arasında, 10,5 milyar dolar olabilecekken, savaş nedeniyle bu ülkeye yapılan toplam ihracatın 4,5 milyar dolarda kaldığı ifade edildi. Buna göre Suriye'deki iç savaş nedeniyle Türkiye, 2011-2014 arasında 6 milyar dolarlık bir ihracat gelirinden mahrum kaldı. 2014'te Irak'ta yaşanan kaos da Türkiye'nin ihracatını vurdu. 2010-2013 yılları arasındaki eğilim göz önünde bulundurulduğunda, 2014'te Türkiye'nin Irak'a ihracatı 14,2 milyar dolar olabilecekken 10,7 milyar dolar oldu. Irak'ta yaşanan kriz nedeniyle Türkiye 2014'te, 3,6 milyar dolarlık ihracat gelirinden mahrum kaldı. Her iki pazardaki ihracat kaybı ise, 2011 ve 2014 arasında, toplam 9,6 milyar dolara ulaştı" değerlendirmesi yer aldı.
"IRAK PAZARINDAKİ KAYBIN BÖLGEDEKİ EN BÜYÜK KURBANI GAZİANTEP OLDU"
Raporda "Bölge illeri 1,6 MİLYAR DOLAR TURİZM GELİRİ YİTİRİLDİ
Raporda "İç savaştan önce özellikle Akdeniz ve Güneydoğu illerinin ticari hayatına katkı yapan Suriyeli turistler, savaşla beraber sığınmacı oldu. CHP'nin yaptığı hesaplamalara göre 2011-2014 arasında Türkiye'ye gelemeyen Suriyeli turistler nedeniyle yitirilen turizm geliri 1,6 milyar doları buluyor. 2011'den bu yana Suriyeli sığınmacıların ikameti için harcanan para, Suriye ve Irak pazarında 2011'den 2014'e kadar yitirilen ihracat geliri ve kaybedilen turizm geliri birlikte hesaplandığında ekonomiye gelen toplam yük 16,7 milyar dolara ulaştı" bilgileri yer aldı.
ULAŞTIRMADA BÜYÜK SIKINTI
Rapora göre kayıplar bununla da sınırlı değil. Güney sınırlarındaki karışıklık Türkiye'nin Ortadoğu ve Doğu Akdeniz pazarlarına erişimini de tehlikeye düşürdü. Ulaştırma ve lojistik sektörü ciddi darbe yedi. Özellikle Suriye ile ilişkiler iyi iken, borçla TIR filosunu yenileyen firmaların bir kısmı, işler bir anda bozulunca ya battı ya da elindeki araçları yok pahasına sattı. Suriye'deki savaşın ilk günlerinde ulaşım yollarındaki sorunu aşabilmek için alternatif yollar arandı. Mısır ile RO-RO hatları oluşturuldu. Raporda, bu alternatif güzergahların da kapanma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu belirtilirken, Kızıldeniz Liman İşletmeleri Müdürlüğü, hafta içinde yaptığı açıklamada, Türkiye ile Ro-Ro ve Karayolu Transit Taşımacılığı Alanında İşbirliğine Dair mutabakatın sonlandığını duyurdu.
TİCARİ ENTEGRASYON ZAYIFLADI: KİŞİBAŞINA FATURA 208 DOLAR
Dünya Bankası'nın verilerine de yer verilen raporda, Ortadoğu'da ticari entegrasyonun, Suriye ve Irak'taki savaşa bağlı olarak, zayıflaması nedeniyle Türkiye'de kişi başına gelirin olması gerekenden yüzde 2 daha az olduğuna yer verildi. Buna göre 2014'teki kişi başına düşen gelir dikkate alındığında her bir vatandaş başına kaybedilen gelir 208 dolar oldu.
CHP'NİN ÖNERİLERİ
Raporda, yapılan tespitlerden sonra bir de "Alınması Gereken Önlemler" kısmına yer verildi. CHP'nin önerilerinden bazıları şu şekilde: "Suriyelilerin kayıt altına alınması ve göçmenler için sağlıklı bir veri tabanı oluşturulması çalışmaları hızlandırılmalı,
Suriyelilerin yoğun yaşadığı illerde Belediyelerin bütçeden aldığı pay artırılmalı,
İhtiyaç olan illerde “sağlıkö ve “eğitimö yatırımlarına hız verilmeli,Gaziantep, Kilis gibi illerde TOKİ eliyle yeni konutlar inşa edilmeli ve yeni imar alanlarının açılmasına dönük adımlar atılmalı,Kaçakçılık ve kayıt dışılıkla etkin mücadele edilmeli, Alternatif ulaşım güzergâhları geliştirilmeli, ulaşım maliyetlerini düşürecek adımlar atılmalı, Suriye ve Irak'ın yeniden yapılanmasının sunacağı ekonomik fırsatlar için
şimdiden hazırlık yapılmalı bölgede tarım organize sanayi bölgeleri ve inşaat organize sanayi bölgeleri kurulmalı"