Hayatın birçok alanında yaşanan karmaşalar ile birlikte çiftler, bazı problemlerin üstesinden gelmekte zorluk çekebilir. Kişiler, bireysel olarak terapi alabileceği gibi çift olarak da bir uzmandan destek isteyebilirler. Terapi görmek sadece yaşanan sorunları çözmek için değil, ilişkiyi daha iyi hâle getirmek için de önemlidir.
Çift terapileri, genellikle iletişimden kaynaklanan sorunlarda kişilerin, ilişki temelindeki problemlerine ve ilişkiyi nasıl daha iyi bir hâle getireceklerine yön veren psikoterapi uygulamalarıdır. Bu terapi türü diğerlerinde olduğu gibi tamamen daha iyi olma isteğine bağlıdır. Çift terapisi sırasında danışan bireylerin kim oldukları değil, ilişkide kim oldukları önemlidir. Çift terapileri bu açıdan bireysel terapilerden farklıdır.
Çift olarak alınan terapiler; ilişkide değişim ve gelişim sağlamak amacıyla, aile ve çiftler arasındaki iletişimin çalışıldığı, psikoterapi türüdür.
Bireylerin, diğer kişilerle sürdürdüğü iletişimler, ruhsal sağlıkları ve duygusal ihtiyaçları açısından oldukça önemlidir. Bilhassa romantik anlamda yürütülen yakın ilişkilerde, bu durum daha belirleyici bir rol oynar. İnsan hayatındaki en önemli ilişkilerden olan evlilik ve sevgililik ilişkilerinde, bireyler bazı durumlarda anlaşmazlıklarla birlikte zorlayıcı ve üzücü dönemler geçirebilirler.
Çift terapilerinde, kişiler arasında ortaya çıkan zorlu ve çözülemeyen durumların ele alınarak çözülebilmesi ve ilişki yaşayan bireylerin olumlu yönde değişim ve gelişim yaşaması amaçlanır. Buna aile terapileri de dahil edildiğinde, hem ailedeki diğer kişilerle ilişkilerin iyileştirilmesi hem de diğer kişiler ve durumlar ile ilişkilerin düzeltilmesi amaçlanır.
Modern dünyada aile ve çift terapileri oldukça işlevli bir araç hâline gelmiştir. Kişiler, tek başına çözmekte zorlandıkları durumları çözebilmek için genellikle bakış açılarını değiştiren yollara başvururlar. Bu noktada psikologlar, birbirleriyle daha olumlu bir iletişim gerçekleştirebilmesi ve yardım edebilmesi için kişileri düşünmeye sevk ederler. Kişilerin birbirleriyle olan yakın ilişkilerine yapıcı çözümler getirilmeye çalışılır. Terapiler, sorun çözme becerilerinin edinilmesi ile birlikte, sadece güncelde değil, sonrasında da meydana gelebilecek zor olaylarla baş edilebilmesini de sağlar.
Çift terapileri, terapistlerin anlayış ve eğilimine göre farklılık gösterebilir. Bu açıdan genel hatlarıyla çift terapisi süreci şu şekilde açıklanabilir:
Terapist, danışanlarına kendini tanıtır ve o esnada onları tanımaya çalışır. Kişileri tanımak için yöneltilen sorular bazen ilk, bazen ise görüşmenin doğal akışında ortaya çıkar.
Tanışma sonrası danışanlar terapi süreciyle ilgili bilgilendirilir. Bu süreç bireylerin terapiden beklentisiyle, terapinin gerçekliğinin bağdaşması açısından önemlidir.
Daha sonra çiftin baştan sona ilişki tarihçesi ele alınır. İlişkinin hem zamansal olarak başlangıç ve ilerlemesi hem de sosyal çevre tarafından nasıl algılandığı üzerinden değerlendirme yapılır.
Her 2 kişi tarafından sorun olarak görülen durumlar değerlendirilmeye başlanır. Sorunların, bireyler tarafından yeniden değerlendirilmesi sağlanır.
Sorunlar yeniden değerlendirildikten sonra, her 2 kişinin de sorun çözme becerilerinin belirlenmesi açısından birtakım sorular sorulur. Bu sayede sorunlara yönelik, kişilerin ilişki içerisindeki karakterleri üzerinden çözüm geliştirilmeye sevk edilir.
Diğer bir aşamada ise, çift hakkında yeterli veriler sağlandıktan sonra terapinin hedefleri belirlenir. Terapi hedeflerinin belirlenmesinde, her 2 kişinin anlaşabildiği unsurlar üzerinden ortak bir yol bulunur. Terapi hedefi belirlenirken, hedeflerin gerçekçi ve ulaşılabilir olması önemlidir.
Terapi hedefi belirlendikten sonra müdahale süreci başlar. Bu süreç, birtakım yöntem ve tekniklerin kullanılmasıyla çözüme yönelik ilk adımların atılması aşamasıdır.
Çift terapilerinde kullanılan yöntemler şu şekildedir:
Psiko-eğitim tekniği: Danışan kişilere, insan psikolojisi ve ilişki dinamikleri gibi konularda farkındalık geliştirilmesi amacıyla eğitimler verilmesidir. Bu sayede kişiler, kendilerini, birbirlerini ve ilişkileri hakkında düşüncelerini anlayıp, empati yeteneklerini geliştirebilmektedir.
Duygusal teknikler: Kişilerin ilişki içerisindeki duygularıyla ilgili farkındalık sağlanması hedeflenir. Bu farkındalık kapsamında; duygular, duyguların insan hayatındaki yeri, ifade edilmesi, partnerin duygularını anlama gibi süreçler ele alınır.
Davranışsal teknikler: Davranışların neden ortaya çıktığı ve ilişki üzerindeki etkisi hakkında bir farkındalık geliştirilmesi hedeflenir.
Aile ve çift terapileri, duruma göre farklılık göstermekle birlikte, genellikle 8–24 seans olarak gerçekleştirilir. Çoğunlukla seans süresi 50 dakika olarak belirtilir. Terapiler hastanelerde ya da özel muayenehanelerde/merkezlerde gerçekleştirilir. Her seansa aile üyelerinin tümü katılmamaktadır. Yine bazı durumlarda, seansa 2 terapist birlikte katılabilirler.