Çikolata kisti (endometriozis), hastaların cinsel hayatlarında büyük bir problemlere sebep olabilir. Bu da kadınların cinsel ilişkiden kaçınmalarına neden olabilir, psikolojilerini ve aile yaşantılarını olumsuz etkileyebilir. Ağrılı cinsel ilişkinin en büyük nedenlerinden birisi çikolata kistidir.
Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı, endometriozisi olan kadınlarda çok sık görülen bir durumdur. Kadınların yaklaşık %10’u cinsel ilişki sırasında ağrı yaşamaktadır. Bu oran Çikolata kisti olan olan kadınlarda %50’lere kadar çıkmaktadır. Cinsel ilişki sırasındaki ağrı keskin, bıçak saplanır ya da batma tarzında veya derin bir ağrı olarak tanımlanmaktadır. Ağrı hafif ya da şiddetli olabilir. Cinsel ilişki sırasında hissedilebileceği gibi, cinsel ilişki ile başlayıp, ilişkiden 24-48 saat sonraya kadar pelvik ağrı devam edebilir. Cinsel ilişki sırasında görülen ağrılar yüzeyel ve derin ağrılar olarak iki tipte görülür. Bazı hastalarda hem yüzeysel hem de derin tip ağrı aynı anda görülebilmektedir.
Ağrılı Cinsel İlişki
Çikolata kisti olan kadınların en çok görülen şikayetlerinden birisi daha önce de belirttiğimiz gibi cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrıdır. Cinsel ilişki esnasında özellikle yumurtalıklarda yer alan büyük çaplı kistler nedeniyle kasık bölgesinde ve vajina içerisinde şiddetli bir ağrı ortaya çıkmaktadır. Rektovaginal Nodülü olanlarda bu ağrı çok daha şiddetlidir. Kullanılan ilaçlar ilişki esnasında yaşanan ağrıları hafifletmekte başarılı olamayabilmektedirler. Özellikle büyük çikolata kistleri, rektovajinal nodül, Derin İnfiltratif Endometriozis varlığında hastalar cerrahi tedaviden oldukça fayda görmektedir.
Ağrının Nedeni
Çikolata kisti olan kadınların cinsel ağrı yaşamasının en büyük sebebi, ilişki esnasında nodüllerin
ve kistlerin gerilmesi ve çekilmesidir. Çikolata kisti her zaman kist oluşturmak yerine yaygın küçük barsak zarını tutan küçük odaklar şeklinde de görülebilir. Hatta barsak duvarını tam kat tutup, tuttuğu bölgeyi daraltarak hem dışkılama alışkanlıklarında değişiklik (ara ara ishal ve kabızlık) ve birlikte ağrı görülebilir. Buradaki ağrı genelde zaten vardır fakat cinsel ilişki ile artmaktadır.
Çikolata kisti sadece yumurtalıkları değil, vagen arka duvarını, rektumu, mesaneyi, üreterleri de (böbrekten mesaneye idrarı taşıyan idrar borucukları) tutabilir ve buralarda yoğun lezyonlar yapabilir. Eğer endometriozis vajina ve makat arasına yerleşmiş ve burada nodül oluşturmuşsa, Derin İnfiltratif Endometriozis (DİE) denilen oldukça önemli bir klinik durumla karşılaşılır. Yani yüzeyel tutulum yerine daha derine (5 mm’den fazla) yerleşirse tipik olarak oldukça yoğun ağrıya neden olmaktadır.
Bazı hastalar için bu ağrı cinsel ilişki sırasında görülürken bazı hastalarda ağrı, ilişkiden bir ya da iki gün sonra ortaya çıkabilir. Yine bazı hastalar çikolata kisti kaynaklı ağrılı cinsel ilişkiyi regl döneminden önce veya sonra yaşarken bazı hastalarda bu sürekli olabilmektedir. Kistin adet döneminde daha fazla enflamasyona (yoğun hücre kümelenmesi) uğraması bu dönemde yaşanan ağrının önemli nedenlerinden biridir.
Diğer Etkileri
Çikolata kistinin diğer etkileri arasında sancılı adet dönemleri, dış gebelik riski, sık sık idrara çıkma, idrarın ya da dışkının kanlı olması gibi klinik durumlar da görülebilmektedir.
Çikolata Kistine Bağlı Ağrılı Cinsel İlişkinin Tedavisi
Ağrıların giderilmesi için farklı ağrı kesiciler kullanılmaktadır. Erken evrelerdeki kistler çok şiddetli belirtiler göstermeyebilmektedir. Fakat ağrının fazla olduğu durumlarda endometriozis için özel üretilmiş progesteron, östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol hapları, progesteron salgılayan Rahim İçi Araç ile ağrı kontrol altına alınabilirken daha sonraki evrelerde özellikle büyük endometriomaların varlığında, nodüllerin olduğu, yapışıklıkların olduğu durumlarda laparoskopi veya robotik cerrahi gibi cerrahi müdahaleler hastalarımızın ağrılarını tedavi etmekte son derece başarılıdır.
Doç. Dr. Taner Usta
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.drtanerusta.com
drtanerusta@gmail.com