En geç teşhis edilebilen hastalıklardan biri olan çikolata kisti özellikle adet dönemlerinde çok şiddetli sancılarla kendini ele verse de, toplumumuzda ‘adet ağrısı adettendir’ ya da ‘genç kızdır, kadın doğum uzmanıyla işi olmaz’ şeklindeki yanlış inanışlar hastalığın teşhisinde geç kalınmasına neden oluyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak, çocuk sahibi olmanın önünde de önemli bir engel oluşturan bu sinsi hastalıkta kadınların dikkat etmeleri gereken 10 belirtiyi Mynet.com’a anlattı, çok önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Görüntüsü çikolataya benzediği için halk arasında ‘çikolata kisti’ olarak bilinen endometriozis, isminin aksine hayatı zehir edebilen bir hastalık. Genelde üreme çağındaki kadınlarda görülen ve adet döneminde çok şiddetli ağrısı olan genç kızlarda tespit edilebilen hastalıkta erken teşhis çok önem taşıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak, çikolata kistinin gelişiminde genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığını belirterek “Bu hastalıkta toksik maddelere maruz kalmak, plastik ürünler, hormonal içerikli gıdaların da tetikleyici etkileri söz konusu. Anne ve kız kardeşinde kist olanlar daha fazla risk altında oluyor” diyor.
Bu belirtilere dikkat!
Endometriozis, rahim içini döşeyen dokunun olması gereken yerden farklı bir alana; rahim kası, karın kası hatta bazen akciğer ve beyine bile yerleşmesiyle ortaya çıkıyor. Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak, göbek altında hissedilen ağrıların mutlaka önemsenmesi gerektiğini belirtirken, “Bazen hasta doktora gitmiyor, bazen de hasta doktora başvursa da adet ağrısı denilip, basit ağrı kesiciler ya da doğum kontrol hapları verilip teşhiste gecikmeler de yaşanabiliyor. Özellikle göbek altı ağrılarda endometriozis (çikolata kisti) farkındalığının artırılması gerekiyor” diyor. Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak, çikolata kistinin en önemli belirtilerini şöyle sıralıyor;
· Pelvik ağrı (Kronik karın ve kasık ağrısı)
· Adet ağrısı
· Cinsel ilişki sırasında ağrı
· Çocuk sahibi olmada zorlanma
· Kronik yorgunluk
· Sırt ağrısı
· Mide ve bağırsakla ilgili ağrılar
· Hazımsızlık
· Şişkinlik
· Kasıklarda dolgunluk hissi
Çocuk sahibi olmayı engelleyebiliyor
Kadınların özellikle adet dönemindeki şiddetli ağrılarını ‘adet ağrısı adettendir’ düşüncesiyle ağrı kesici ile geçiştirme yoluna gittiklerini, pek çok genç kızın da ‘genç kızdır, kadın doğum uzmanıyla işi olmaz’ denilerek doktora götürülmediğini vurgulayan Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak bunların da hastalığın teşhisinde geç kalınmasına neden olduğunu söylüyor. Özellikle şiddetli ağrısı olan genç kızların ultrason ile muayenelerinin yapılması gerektiğini belirten Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak “Teşhiste geç kalınması nedeniyle ciddi boyutlara ulaşmış kistlerle karşı karşıya kalınabiliyor. Rahimle ilgili ciddi problemler oluşabiliyor. Hatta ameliyata, organ kaybına kadar gidebiliyor. Bu nedenle ailelerin genç kızları mutlaka ağrı durumunda bir jinekoloğa götürmeleri gerekiyor” diyor.
Laparoskopi ile teşhis edilebiliyor
Hastalığın henüz bir test ya da muayene ile tespitinin mümkün olmadığını söyleyen Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak, asıl teşhis yönteminin laparoskopi yani karından bir kamera ile girip karın iç zarının, yumurtalıkların durumunun net olarak görülebildiği bir işlem olduğunu vurguluyor. Çikolata kisti tekrarlayabilen bir hastalık olduğundan düzenli kontroller çok önem taşırken Doç. Dr. Banu Aygün Kumbak “Bu hastalık bir kanser değil ama kanser gibi davranabiliyor. Ölümcül değil ama başka organların zarar görmesine neden olabiliyor. Ayrıca anne olmanın önünde engel oluşturabiliyor” diyor.