Çikolata kisti olarak da adlandırılan endometriozis, kadınların şikayet ettiği hastalıkların başında geliyor. Sıklıkla üreme çağında görülen, bazen hiçbir şikayete yol açmayan, tesadüf eseri ortaya çıkan kist, ilaçla ya da cerrahi müdahale ile tedavi edilebiliyor.
Sebebi kesin olarak bilinemeyen bu hastalık, rahim içi endometrium tabakasının başka yerde yerleşim göstermesi ve bu bölgede rahim içindeki gibi kalınlaşma ve kanamayla birlikte dökülmeye neden olmasıyla ortaya çıkar.
Çikolata Kisti ile Kanser Arasındaki İlişki
Son yıllarda çikolata kisti nedeni ile takip edilen vakalarda kansere dönüşüm olduğu gerek vaka sunumları gerekse epidemiyolojik çalışmalarla art arda tespit edilmiştir. Endometriozis ve yumurtalık kanseri katılımsal ve çevresel etkenlere bağlıdır. Endometriozis’li kadınların over kanseri açısından daha riskli olduğu ifade edilse de bu risk oldukça düşüktür. Her çikolata kisti kansere dönüşüyor demek yanlış bir teşhis olur. Endometriozis ve yumurtalık kanseri ilişkisi, biyolojik ve katılımsal mutasyon açısından değerlendirilmiş ancak iki sağlık sorunu arasında sebep-sonuç bağlantısı oluşturacak kuvvetli bir delile rastlanmamıştır.
Bununla birlikte özellikle daha ileri yaşlarda karşılaşılan çikolata kistlerinde ise bu olasılık düşünülebilir. Endometriozis yani çikolata kisti bulunan yumurtalıklarda, ilerleyen dönemlerde yumurtalık kanseri görülme riski oldukça düşük olsa da bir risk bulunmaktadır. Fakat maalesef genç yaşlardaki çikolata kistine sahip hastalarımızda da yumurtalık kanseri görmekteyiz.
Takip sırasında aynı yumurtalık kitlelerinde kanser açısından değerlendirme kriterleri ne ise burada da aynı kriterler kullanılmaktadır. Hekimin iyi huylu olan çikolata kistinin kötü huylu olan over (yumurtalık) kanserine dönebileceğini düşünerek hastayı takip etmesi ve gereken durumlarda özellikle şüpheli bir kitle durumunda hiç çekinmeden ve hastayı da çok iyi bilgilendirerek ileri tanı yöntemlerine başvurması gereklidir.
Tehlike Çanları Üreme Döneminde Çalıyor
Endometriozis üreme dönemindeki kadınlarda sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur ve üreme dönemindeki kadınların yüzde 15’inde, gebe kalma zorluğu yaşayan kadınların ise yaklaşık %30-40’ında endometriozis tespit edilmiştir.
Yumurtalık Kanserine Sebep Olan Etmenler
Tümörün yerleşim yeri, kişinin sosyo-ekonomik durumu, menopoz dönemi, kısırlık ilacı kullanımı, ailede daha önce meme ya da yumurtalık kanserine yakalanan birinin olup-olmaması ve çikolata kisti yumurtalık kanseri için risk faktörlerini oluşturmaktadır.
Yumurtalık Kanseri Riskini Azaltan Durumlar ise
Uzun zaman boyunca doğum kontrol hapı kullanma, beklenen zamanda doğum yapmak, artan gebelik ve doğum sayısı, yumurtalık kanallarının (tüpler) bağlanmış veya alınmış olan kadınların yumurtalık kistine yakalanma oranı ise daha azdır.
Doç. Dr. Taner Usta
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.drtanerusta.com
Instagram: /drtanerusta