Vücudun koruyucu örtüsü olan cilt üzerinde bazen sivilce, ben, yara, kabarıklık, kızarıklık gibi değişik oluşumlar görülebiliyor ve bunlar kimi zaman cilt kanserinin öncüsü olabiliyor. Cildi temizlemek için sert hareketlerde bulunmak, aşırı kozmetik kullanımı, kolonya, parfüm gibi kimyasallarla sık temas ve solaryuma girmek de hayati tehlike oluşturan cilt kanserlerine sebebiyet verebiliyor. Bu noktada cildin doğal yapısını bozmamak kanser açısından önleyici oluyor. Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ahmet Arpacı, cilt kanseri ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
HAYATI TEHDİT EDİYOR
Cilt hücrelerinin bir çoğalma şekli ve hızı vardır. Cilt kanserinde, ciltteki hücreler denetimsiz ve hızlı bir şekilde çoğalmaktadır. Yani cilt kanseri ciltteki hücrelerin denetimsiz ve aşırı çoğalmasıyla ortaya çıkan, diğer bölge ve organ kanserinin ciltte olması şeklidir.
Cilt kanserlerinin pek çok türü bulunmaktadır. Bunlardan biri Basel Cell yani bazal hücreli kanserdir. Bu da cilt kanserlerinin en sık görülen şeklidir. Bazal hücreli kanserin, bazal hücreli epitelyoma (BHE), karsinom gibi isimleri vardır. Son zamanlarda metastaz yani uzak organ ve dokulara yayılma yapmaması ve bazı özellikleri nedeniyle gerçek bir kanser sayılmadığı için, “bazal hücreli kanser” olarak adlandırılması tartışmalıdır. Bu türde kanserli lezyonun alınması tedaviyi sağlamaktadır. Cilt kanserlerinde yassı hücreli karsinom türü de vardır. Bu da klasik kanserler gibi hayatı tehdit edebilir, metastaz yapar ve yıkıcı etkileri bulunmaktadır. Bir diğer cilt kanseri türü de malign melanoma adı verilen ve tıbbın da en malign yani nadir hastalıkları arasındadır. Malign melanomalar benlerden kaynaklanmaktadır. Bunun da evreleri vardır.
LENF BEZLERİYLE YAYILIYOR
Cilt kanserinin tanısında dermatoskop cihazı kullanılmaktadır. Lezyonlar çıplak gözle de incelenebilir. Burada doktorun tecrübesi çok önemlidir. Ben, yara, kabarıklık bu oluşum hangi bölgede ise bir parça alınıp, histopatolojik incelemeye gönderilmektedir. Bir melanom çıkması halinde de hasta tedavi için onkolojiye yönlendirilmektedir. Modern tanı yöntemleri sayesinde hastalığın evrelemesi yapılır ve tedaviye başlanır. Tedavi şansı açısından melanomların olduğu yerlerin önemi büyüktür. Lenf bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde yer alan melanomlar daha tehlikelidir. Vücudun bazı bölgelerinde daha yavaş seyirli olabilir ve daha az sıçrama riski gözlemlenebilmektedir.
KUM,DENİZ VE HAVUZ SUYUNDAN YANSIYAN GÜNEŞ IŞINLARI DAHA TEHLİKELİ
Açık tenliler kadar koyu tenlilerde de cilt kanseri görülebilmektedir. Benler konusunda güneşin olumsuz etkileri vardır. Yani ultraviyole ışınlarının cilt kanseri üzerinde etkisi olmaktadır. Denetimsiz güneşe çıkmak, solaryuma girmek, cildi temizlemek isterken tahriş etmek gibi durumlar cilt kanseri oluşumlarına davetiye çıkarmaktadır. Derisi ince olan kişilerde daha çok cilt kanseri görülebilmektedir. Gün içinde 11.00- 16.00 saatleri arasında dik gelen güneş ışınlarından kaçınılmalıdır. Şemsiyenin altında dururken de güneş ışınlarına maruz kalınmaktadır. Kum ve suyun bu ışınları yansıtıcı özelliği bulunmaktadır. Deniz suyu, plaj kumu ve kar güneşi yansıttığından solaryum etkisi göstermektedir.
KESELENİRKEN VE LİFLENİRKEN CİLT SAĞLIĞINIZ ZARAR GÖRMESİN
Kişilerin, cilt kanseri oluşumunu engellemek için ciltlerinin yaratışlarına göre hareket etmeleri gerekmektedir. Örneğin banyo yaparken, keselenirken cilde çok sert hareketlerde bulunmamak, güneş koruyucularını dikkatli kullanmak, kozmetik uygulamalarda doğal olanın dışına çıkmamak, kolonya, parfüm gibi kimyasallarla fazla temas etmemek önemlidir. Deri kanserini önlemek için dengeli beslenmeli ve yeterli miktarda su içilmelidir.
KİMYASAL MADDELERDEN KAÇININ
Cilt sağlığının korunması için yaz kış güneş koruyucu kullanılması önemlidir. Güneş koruyucuda önemli olan marka, hoş koku ya da fiyat değil; içerik ve yüksek koruma faktörü özellikleridir. Güneş koruyucu, cilde ince bir tabaka oluşturacak şekilde uygulanmalıdır. Bilinçsiz kortizon kullanımının da deride atrofi adı verilen yağ dokusunu inceltici etkileri vardır. Mümkün olduğunca bu tür maddelerden kaçınmak gerekmektedir. Temizlik ürünlerinin çok kullanımı da cildin asit ve lipid dengesini bozmaktadır. Bu tür ürünler güneşe hassasiyeti artırmakta ve cildi inceltmektedir. Korunurken ve ürün kullanırken mümkün olduğunca doğalın dışına çıkılmamalıdır. Cilt tipi çok kuruysa nemlendirici kullanılmalıdır. Nemlendirici seçerken de parfüm içermeyen ürünler tercih edilmelidir.
ÇİMENDE DOLAŞIRKEN DİKKAT!
Yaz döneminde çimenlikli bölgelerde durulduğu için cilde değen bitkiler fito-foto kontakt dermatit diye adlandırılan yani bazı bitkilerin güneşle birleştiğinde alerjik reaksiyon oluşturma durumu vardır. Cilde değen bazı bitkiler, güneşe karşı duyarlılığı artırarak cilt kanserine davetiye çıkarmaktadır. Bu konuya dikkat etmek gerekmektedir. Sonuç olarak cilt kendi kendini onarabildiği için dışarıdan müdahale etmemek gerekmektedir. Basit önlemlerle cilt kanserinden korunmak mümkündür. Güneşte şemsiye, şapka kullanmak, fazla kimyasal maddeli ürünlerden kaçınmak her zaman koruyucu olmaktadır.