Güneş ışığının içindeki ultraviyole ışınlarının (UV) uzun süre güneşe maruz kalındığında cilt yanıklarına yol açtığına dikkat çeken uzmanlar, tekrarlayan cilt yanıklarının ise cilt kanserlerine neden olduğunu bildiriyor. 1973'ten beri en ciddi cilt kanseri olan melanomanın sıklığının yüzde 150, aynı dönemde melanomadan ölüm vakalarının da yüzde 44 oranında artmış olduğunu bildiren uzmanlar, bir insanın tüm yaşamı boyunca aldığı UV ışınlarının yarısından fazlasının çocukluk çağında alındığına, çünkü dışarıda geçirilen sürenin bu dönemde maksimumda olduğuna dikkat çekiyor. Hayatında bir kere su toplamış güneş yanığı olan bir kişinin melanomaya yakalanma riskinin yanığı olmayanlara göre 2 kat fazla olduğunun altını çizen uzmanlar, her yanık ile bu riskin 2 kat daha arttığını bildiriyor. Cilt kanserinden korunmanın en iyi yolunu cilt yanıklarını önlemek olarak tarif eden uzmanlar, cilt kanseri geç yaşta ortaya çıksa da sebebin çocuklukta meydana gelen güneş yanıkları olduğunu, bu nedenle çocukları cilt kanserinden korumak için güneşte yanmalarının engellenmesi gerektiğini belirtiyor.
Çocukların yüzde 15'inin asla bronzlaşmayan fakat yanan ciltlere sahip olduğunu açıklayan uzmanlar, özellikle açık tenli çocukların tüm hayatları boyunca güneşe karşı dikkatli olmak zorunda olduklarını belirtiyor. Uzmanlara göre, eğer çocuğunuz açık tenli, sarışın veya kızıl saçlı, çilli, mavi veya yeşil gözlü, çok benli ise güneş yanıklarına karşı daha hassastır, dolayısı ile cilt kanseri açısından da riskli grupta. Bu çocuklar yazın çok kısa süreli bile güneşe çıkacak olsalar, koruyucu losyon kullanmak zorunda.
Uzun süre güneşe maruz kalındığında UV ışınları; ciltte önce kızarıklık, daha uzun süreli hasarlarda da içi su dolu baloncuklara sebep oluyor. Kızarıklık, ağrı ve şişme, güneşe maruz kalındıktan 2-4 saat sonra başlıyor, 24 saatte maksimuma ulaşıyor. Bu, uzmanlar tarafından birinci derece yanık olarak tanımlanıyor. İçi su dolu kabarcıklar oluştuğunda ise yanık artık ikinci derece olmuş anlamına geliyor. Güneş, üçüncü derece yanığa sebep olmuyor.
MUTLAKA KORUYUCU LOSYON KULLANIN
Uzmanlar, güneş yanığı olduğunda ne yapılması gerektiği hakkında ise ağrı ve sıcaklık hissinin 48 saat süreceğini belirttikten sonra, İbuprofen erken başlanıp 2 gün süre ile kullanılırsa rahatsızlığın büyük ölçüde azalacağını, nemlendirici kremlerin de günde üç kere uygulanırsa rahatlık vereceğini bildiriyor. Bu kremlere iki gün devam edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, çok kalın ve yağlı merhemler kullanılmamasını, çünkü bunların çocuğu daha sıcak tutacağını ve terlemeyi önleyeceğini bildiriyor. Uzmanların verdikleri bilgiye göre, soğuk su ile ıslatılmış giysileri günde birkaç kez yanık yerine koymak ağrıyı azaltıyor. Çocuğa soğuk su ile duş yaptırmak ise çok ağrı verici olabiliyor. Yanıklar olduğunda çocuklara daha çok su içirilmesi gerektiğini, bunun dehidratasyonu ve hastalık hissini önleyeceğini belirten uzmanlar, bir hafta içinde soyulmalar başlarsa deriye nemlendirici kremler sürülmesini öneriyor. Uzmanlara göre, eğer çocuğunuzun derisi su toplar ve patlarsa, üzerindeki ölü deriyi temiz, küçük bir makasla temizlemek, sonra da antibiyotikli bir krem sürmek gerekiyor.
Güneş yanıklarında yapılan sık yanlışlıklardan birinin yanık yerine diş macunu, yoğurt veya yoğun merhemler sürmek olduğunu, oysa bunların hiçbir faydasının olmadığını özellikle belirten uzmanlar, diğer bir hatayı da güneşten koruyucu losyonlar ile bronzlaştırıcı losyon veya yağları karıştırmak, koruyucu yerine bronzlaştırıcı kullanmak olarak açıklıyor.
Uzmanlardan edinilen bilgiye göre, güneş yanıklarının oluşumunu engellemek için şunlara dikkat etmek gerekiyor:
"Çocuğunuz günde 30 dakikadan fazla dışarıda duracaksa, güneşten koruyucu losyon kullanın.
Süt çocuklarının ciltleri daha ince olduğu için güneşe karşı daha hassastırlar. Bu nedenle 6 aylıktan küçük çocuklar direkt güneşe çıkarılmamalı, mümkün olduğunca gölgede tutulmalıdırlar. Eğer güneşe çıkarılacaklarsa, mutlaka koruyucu losyon, uzun elbiseler ve kenarlıklı şapka kullanılmalıdır.
Bronzlaşmak isteyen ergenler de mutlak koruyucu losyon kullanmalı, güneşe alıştıra alıştıra çıkmalıdırlar. İlk gün güneşte 15-20 dakika kalınmalı, daha sonra bu süre günde 5 dakika artırılmalıdır.
Çocuklar, güneş ışınlarının en yoğun geldiği saatler olan 10:00 ile 15:00 arasında güneşe çıkarılmamalıdırlar. Bulutlu havalar sizi yanıltmasın, zira güneş ışınlarının yüzde 70'i bulutları geçer. Ayrıca güneş ışınlarının yüzde 30'u da seyrek dokumalı kıyafetlerden cilde geçer.
Kum ve suyun güneş ışınlarını yansıttığını unutmayın. Gölgede bile cilt yanıkları olabilir. Şapka veya şemsiye, çocuğunuzu yansıyan ışınlardan koruyamaz.
Çocuğunuzun gözlerini de güneşten koruyun. Yıllarca UV ışınlarına maruz kalmak, katarakt baloncuklara sebep oluyor. Kızarıklık, ağrı ve şişme riskini attırır. Çocuğunuza UV korumalı güneş gözlüğü alın. Güneşte en çok yanaklar, burun ve omuzlar yandığı için, özellikle bu bölgeleri koruyucu losyonlarla yoğun şekilde koruyun.
Piyasada pek çok güneşten koruyucu ürün var. Özellikle hem UV-A hem UV-B'ye karşı koruyucu bir ürün tercih edin.
SPF (Sun Protection Factor: Güneş koruyucu faktör) veya filtre gücü, güneşten koruyucu ürünün UV ışının ne kadarını cilde geçirdiğini gösterir. Örneğin 15 faktörlü bir ürün, ışının 1/15'ini, yani yüzde 7'sini geçirir. Böylece güneş altında geçirilebilecek güvenli süreyi 20 dakikadan 5 saate çıkarır. 15'ten yüksek koruma faktörlü ürünler ise 5 saatten daha uzun süre korur. Güneş yannfdn ve yağlı merhemler kullanılmamasını, çünkü bunlaıkları açısından tehlikeli saatler olan 10:00 ile 15:00 arası için 15 koruma faktörü yeterlidir. Açık tenli çocuklar için ise 30 koruma faktörü gereklidir. Kısaca söylemek gerekirse, tüm çocuklar için 15 ve üzeri koruma faktörlü ürünler kullanmak gerekir.
Koruyucu ürünleri güneşe çıkmadan 30 dakika önce sürmek gerekir. Burun, yanaklar, kulaklar ve omuzlar özellikle iyi korunmalıdır.
Çoğu ürün her 3-4 saatte bir tekrar sürülmeli, çocuk eğer terlemiş veya suya girmişse hemen tekrarlanmalıdır. Unutulmamalıdır ki suya dayanıklı ürünler suda 30 dakika dayanır".