NEW YORK (İHA) - Dünya Ticaret Teşkilatı'nın (WTO) üçüncü dünya ülkelerinden tekstil dış alımlarına uyguladığı ve 1974'de imzalanan "Multi Fibre Agreement" ile iyice hasisleşen kota politikasının 2005 yılı ile birlikte yürürlükten kalkacak olması, özellikle Çin Halk Cumhuriyeti'ne büyük avantajlar sağlayacak.
İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünya tekstil piyasasında şu anda yüzde 20'lik paya sahip olan Çin, Ticaret Teşkilatı'nın tahminlerine göre bu payı pek yakında yüzde 50'lere çıkarabilecek. Bu durumda ABD ile ticari maraza çıkmasına şimdiden kesin gözüyle bakılsa da, Çin Tekstil Üreticileri Birliği Başkan Yardımcısı Chen Shujin, henüz panik doğuracak bir durum olmadığı kanaatinde.
Tekstil işleme alanındaki tecrübeleri ve uygun yatırım şartlarının, yabancı sermayeyi Çin'de iş kurmaya cezbeden unsurlar olduğunu vurgulayan Shujin, "Onbinlerce atelye ile dev üretim kapasitemiz ve çok yönlü işlerlik alanlarımız ise sayıları giderek artan yabancı üreticinin, yüklü prodüksiyonlar için Çin'i tercih etmesinin ek sebeplerini oluşturuyor. Buna rağmen Çin kökenli ürünlerin dünya piyasalarına tümüyle hakim olacağı görüşlerini paylaşmıyorum" diyor.
Bu arada, Şangay'daki Sankiang tesislerinde dikkati çeken külüstür dikiş makineleri, paslı makaslar ve her yanı dökülen ütü masaları, Çin'in, dünyanın en önde gelen tekstil gücü olduğu gerçeği ile taban tabana çelişen bir manzara sunuyor. Buna rağmen, geçen yılki dış satış tutarının yüzde 30 üzerine çıkan Çin'in, 2004 sonunda 135 milyar euro ciro yapmış olması bekleniyor. Tekstil iş kolunda 18 milyon insan çalıştıran Çin Halk Cumhuriyeti, işçi ücretlerinin son derece düşük olması sebebiyle ciddi boyutta fiyat kırarak Asya'daki pazara giderek hakim oluyor.
Şangay'taki köhne donanımlı, iç çamaşırı üreten tekstil firmasının çalışanları şimdilik hayatlarından memnun görünüyor. Çalıştıkları işletme sonuçta devlete ait olduğundan işyerleri güvence altında. Buna karşılık ülkenin güneyinde, çoğunluğunu genç kadınların oluşturduğu tekstil işçileri, günde 14 saat çalışmalarına karşılık ayda ellerine geçen 70-90 euro parayla karınlarını ancak doyurabiliyor. İster Hongkonglu olsun ister yabancı, kıran kırana rekabet ortamında çalışıyor. Bu arada Çin'de şu andaki üretim yöntemleri ve şartlarının genelde sağlığa zararlı niteliği, çevre örgütlerinin dikkatini çeken bir unsur. Ancak kotaların kalkmasıyla, daha fazla ve daha kaliteli üretim hedefiyle işletmelerde modernizasyona gidilmesi beklendiğinden, bu sorunun zaman içinde giderileceği kaydediliyor.
Pekin yönetimi bu arada ABD ve Avrupa ülkelerine uyarıda bulunarak, Çin tekstil sanayiinin zararına ittifakların oluşturulmamasını istiyor. Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü, Dünya Ticaret Teşkilatı'na çağrısında, önceden varılan uzlaşmaların harfiyen hayata geçirilmesini talep ederken, yıl sonunda tekstile uygulanan kotaların kaldırılması gerektiğini hatırlatıyor.