İSTANBUL (AA) - Uluslararası Enerji Ajansı İcra Direktörü Fatih Birol, Çin ve Hindistan'da yaşanan dönüşümlerin küresel enerji piyasalarını derinden etkileyeceğini belirterek, "Hindistan önümüzdeki 20 yılda kurulu güç olarak kapasitesine bir Avrupa daha ekleyecek. Çin ise bir Amerika ekleyecek. Onun için Pekin ve Yeni Delhi'deki tüm seçimler, kararlar, teknolojiler herşey bizi yakından ilgilendiriyor." dedi.
Birol, Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) ev sahipliğinde düzenlenen Dünya Enerji Görünümü 2017 Raporu'nun Türkiye sunum toplantısında konuştu.
Bu yılki raporda dört önemli dönüşüme işaret edildiğini belirten Birol, bunları, Amerika'nın petrol ve doğalgazda tartışmasız lider olma yolunda ilerlemesi, güneş enerjisinde maliyetlerin düşüşü, Çin'in enerji politikasındaki dönüşüm ve elektrikteki trendlerin değişmesi olarak sıraladı.
Birol, Amerika'nın petrol ve doğalgazda ithalatçı konumundan ihracatçı pozisyona geçtiğini ve üretimde büyük artış kaydettiğini anlattı.
Amerika'nın son 10 yıldaki doğalgaz üretimiyle Rusya'dan daha fazla doğalgaz üretmeye başladığına dikkati çeken Birol,"Amerika'daki üretim hızla devam ediyor. Amerika'nın önemli bir petrol ve gaz ihracatçısı haline dönmesi ülkenin dış politikalarını da ciddi şekilde etkileyecektir. Artık OPEC üyeleri ve geleneksel petrol ve doğalgaz ihracatçısı ülkeler karar alırken yeni gelen gaz ve petrol üretimini göz önüne almak zorundalar." değerlendirmesinde bulundu.
Birol, Çin'in ve Hindistan'ın enerji ve ekonomi politikasında ciddi değişimler yaşandığını ve bunun tüm piyasaları derinden etkileyeceğini vurguladı.
Çin'in temiz enerjiyle ilgili önemli adımlar attığını anımsatan Birol, şöyle devam etti:
"Çin değişirse dünya değişiyor. Onun için Çin'i anlamak lazım. Çin, petrolde önemli bir ülke olmaya devam ediyor ve doğalgazda Orta Asya'daki denklemleri karıştırdı. Asya'daki sıvılaştırılmış doğalgaz fiyatları Çin'in doğalgazı ciddi olarak kullanmaya başlamasıyla birlikte düştü. Şu anda fiyatlar 10 dolara dayandı. Yenilenebilirde de Çin şu anda dünyanın bir numarası ve temiz enerji konusunda müthiş bir atılım var. Bunun da uluslararası rekabette önemli yansımaları olacak. Hindistan önümüzdeki 20 yılda kurulu güç olarak kapasitesine bir Avrupa daha ekleyecek. Çin ise bir Amerika ekleyecek. Yani, dünya elektrik piyasalarında iki Amerika, iki Avrupa, Çin ve Hindistan olacak. Onun için Pekin ve Yeni Delhi'deki tüm seçimler, kararlar, teknolojiler herşey bizi yakından ilgilendiriyor."
Birol, ayrıca Çin'in maliyetlerin düşmesine bağlı olarak nükleer enerjide de teknoloji ihraç eden bir ülke haline geleceğinin altını çizdi.
- "Petrolün ölüm ilanını şimdiden vermek yanlış"
Yenilenebilir enerjideki maliyet düşüşleriyle gelecek dönemde enerji kaynakları arasındaki en fazla büyümenin yenilenebilirden geleceğini belirten Birol, hükümetlerin politikalarını buna göre ayarlayarak depolama konusundaki sorunları da gündemlerine alacaklarını söyledi.
Daha önce teşviklerle büyüyen yenilenebilir enerji kaynaklarının maliyetlerdeki düşüş sebebiyle daha az sübvanse edilmeye başlanacağını aktaran Birol, "Bir süre sonra da tamamen sübvansiyonsuz bir yenilenebilir dünyası olacağını öngörüyoruz. Bu özellikle güneş ve onshore (kara) rüzgar kaynakları için geçerli. Doğalgaz fiyatlarında da bir yumuşama bekliyoruz. O yüzden, birçok ülkede doğalgaz ve yenilenebilir evlilikleri doğuyor." diye konuştu.
Birol, elektrikli arabalar, klima ve dijitalleşme gibi birçok faktörün elektrik talebini etkileyeceğini vurguladı.
Özellikle elektrikli otomobillerin petrol şirketlerinin gündemini en fazla meşgul eden konulardan biri olduğunu ifade eden Birol, şunları kaydetti:
"Şu anda dünyadaki 1 milyar arabanın 2 milyonu elektrikli. Fiyatların düşmesi ve hükümetlerin politikalarıyla birlikte elektrikli araba sayısında ciddi artış olacak. 2040'ta iki milyar arabadan 300 milyonu elektrikli olacak. Bu petrol tüketimine yansıyacak. 'Elektrikli arabalar çıktı, petrole gerek kalmayacak' düşüncesine katılmıyoruz. Elektrikli ve mevcut arabaların daha verimli hale gelmesiyle arabalardaki petrol kullanımında düşüş olacak, bu doğru ama kamyonlarda, uçak ve petrokimya tesislerinde büyük oranda petrol kullanılacak. Alternatifi yok. O bakımdan petrol tüketimi artacak, geçmişe göre daha az güçlü bir büyüme olacak ama artacak. O bakımdan petrolün ölüm ilanını şimdiden vermek yanlış ve yatırımcılar açısından da yanlış sonuçlar doğurabilir. Elektrikli araba kullanmak için elektriği bir yerden almanız gerekiyor. Elektrik sistemi tamamıyla yenilenebilir ve nükleer kaynaklarla desteklenmediği sürece karbondioksit emisyonlarını azaltmak zor. 2040'ta 300 milyon elektrikli arabaya ulaşsak dabunun dünya karbondioksit emisyonlarını azaltma etkisi yüzde 1'den az. Romantik hayallere gerek yok."
- "Paris hedeflerine uzak değil, çok uzağız"
Birol, şu an dünyanın Paris İklim Anlaşması'nda küresel sıcaklık artışını 2 dereceyle ile sınırlandırma hedefinden çok uzağında olduğunu belirtti.
Bunun için daha fazla gayret edilmesi gerektiğin vurgulayan Birol, şunları kaydetti:
"Şu andaki mevcut politikalarla dünyanın ısısı 3 derece artacak ve hepimiz son derece zor günlerden geçeceğiz. Bunu 2 dereceye getirmek için hep birlikte çaba sarf etmemiz lazım. Yapılan çalışmalarla ulaşılması gereken hedef arasında büyük uçurum var. Buraya ulaşmak için dünyadaki enerjiyi iki kat daha verimli kullanmamız lazım. Özellikle Asya'daki kömürü ikame etmek için doğalgazın enerji portföylerinde daha fazla yer alması lazım. Şu anda, Paris hedeflerine uzak değil, çok uzağız."
(AA)