Çinli insan hakları savunucusu 'ev hapsinde'

Yetkililer üç buçuk yıl tutulduğu cezaevinden çıkan Çinli insan hakları savunucusu Hu Jia'nın evi çevresinde kuş uçurtmuyor. Eşi, koşullarının 'ev hapsine denk' olduğunu söylüyor.

Dün, 3,5 yıllık hapis cezası ardından serbest bırakıldığı açıklanan Çinli insan hakları eylemcisi Hu Jia'nın ev hapsine alındığı bildiriliyor.

Eşi, Hu'nun evde 'hapis koşullarına benzer' şekilde yaşadığını; Pekin'deki evlerinin önünde 'olağandışı düzeyde' polis bulunduğunu söyledi.

2008 yılında halkı isyana teşvik suçlamasıyla mahkum edilen Hu, 3,5 yıllık hapis cezasını tamamlaması üzerine Pazar günü yetkililerce evine götürülmüştü.

Hapis cezası almasına yol açan suçlamalar Çinli yetkilileri eleştirdiği beş makale ile yabancı gazetecilere verdiği mülakatlara dayanıyordu.

Reklam
Reklam

Hu, Çin Komünist Partisi'ne en sert suçlamaları yöneltenlerden birisi.

Hu yönetimin "işkence ve ayrımcılığın karmaşık bir gizli polis sistemiyle desteklenmesi"nden sorumlu olduğunu söylüyor.

Avrupa Parlamentosu insan hakları alanındaki çabalarından ötürü Hu'ya en önemli ödülü olan Saharov Ödülü'nü vermişti.

Hu'nun geçtiğimiz yıllarda Nobel Barış Ödülü adayları için oluşturulan kısa listede de yer aldığı düşünülüyor.

37 yaşındaki Çinli eylemci ayrıca AIDS hastalarının durumuna dikkat çekmek ve çevrenin korunması için yürütülen eylemlere destek verdi.

Eşinin hapisten çıkması sonrası BBC'nin sorularını yanıtlayan Zeng Jinyan, sınırlı bir özgürlüğe sahip olduklarını, bunun "ev hapsinden farksız" olduğunu kaydetti.

Hu'nun hapisten çıkmasından bu yana ilk fotoğrafları da yayınlandı.

Evi çevresinde önlemler sıkı

BBC Pekin Muhabiri Damian Grammaticas yaşananları, tutukluluk hali bitenler için bile Çin yönetiminin eleştirileri susturma kararlılığının sürmesi olarak yorumluyor.

Grammaticas, Hu'nun evi çevresinde polislerin yanı sıra gelip gidenlerin görüntülerini çeken sivil giysili kişiler olduğunu bildiriyor.

Reklam
Reklam

Hu Jia'nın mahkumiyet kararı açıklanırken serbest kaldıktan sonraki 12 ay süresince "siyasi haklardan mahrum olacağı" belirtilmişti.

Bu, medyaya açıklama yapamayacağı, yazılarını yayınlayamayacağı, gösterilere katılamayacağı ya da herhangi bir örgüte üye olamayacağı anlamına geliyor.

Çalışma, seyahat ve normal yaşam sürme olanakları da sınırlı olacak.

BBC'ye bilgi veren eşi Zeng Jinyan, siroz hastası olan Hu'ya hastaneden randevu almaya çalıştığını ancak doktoru görmek için evden ayrılmak üzere izin almaları gerekeceğini söylüyor.

Zeng, Hu'nun yeniden toplumun bir parçası olmasının vakit alacağına inanıyor.

Hu, bir Hong Kong televizyon kanalına telefonla yaptığı açıklamada ise, ailesinin kendisine eylemlerini sürdürmeme baskısı yaptığını söyledi.

"Bana sıradan bir yaşam sürmemi, sistemle çatışmamamı söylüyorlar. Çünkü sistem çok acımasız, hükümetin gücü hiç tereddütsüz bireyin haklarını ihlal etmek için kullanılıyor." dedi.

Hu, bundan sonrası içinse sadece dikkatli davranacağını söyleyebileceğini belirtti.

Reklam
Reklam

Geçen hafta Pekin yönetiminin muhaliflerinden bir diğeri olan sanatçı Ai Weiwei de aylar süren tutukluluğu ardından serbest bırakılmıştı.

Çin yetkilileri Nisan ayında gözaltına alınması büyük bir uluslararası kampanyaya yol açan sanatçının vergi kaçırdığını itiraf ettiğini söylüyor.

Pekin muhabirimiz Damien Grammaticas, bu yıl aralarında avukatlar ve eylemciler de olan iki düzine kadar muhalifin gözaltına alınıp gizli merkezlerde tutulduğunu belirtiyor.

Serbest bırakılanların büyük bölümü konuşmayı reddederken bazılarından hala haber alınamadı.