Herhangi bir hastalık durumu, üreme ihtiyacı ya da gerek görülmesi hâlinde değil sağlıklı bir psikoloji ve fizyoloji adına her bireyin sağlıklı bir cinsel yaşama sahip olma hakkı bulunur. Her bireyin hem kendi bedenlerini tanıması hem de partnerlerinin bedenlerini tanıyarak uyum sağlayabilmesi adına cinsel sağlık bilgilerine sahip olması son derece önemlidir. Sağlıklı bir cinsel yaşam için kişilerin cinsel ilişki sırasında türlü hastalıklardan, virüslerden, enfeksiyonlardan korunmak amacı ile kullandıkları yöntemler de önemlidir. İstenmeyen gebelik ya da cinsel ilişki sırasında bulaşabilecek olan rahatsızlıkların önüne geçmek için birden fazla korunma yöntemi bulunur. Partnerler karşılıklı olarak karar almalı ve bir doktora danışarak kendileri için en doğru korunma yöntemlerini belirlemelidir.
Kadın ve erkeklerde cinsel sağlık konusunda uzman doktorlar tarafından yazılmış birçok kitap ve yayın bulunur. Bireylerin hayatları boyunca öğrenerek kendilerini geliştirecekleri yeni cinsel bilgilere her gün bir yenisi daha eklenir. İlk cinsel ilişki deneyiminden önce bilinçlenmiş olan bireylerin daha sağlıklı cinsel hayatları olduğu bilinir.
En bilinen tanımı olarak cinsel sağlık bireylerin cinsel olarak psikolojik, sosyolojik ve fizyolojik açılardan tamamen iyi hissetme durumları ve bu durumların sağlıklı bir şekilde devam ettirilebilmesi anlamına gelir. Her birey ilk ilişki deneyimini yaşama kararı aldığı andan itibaren bu alanda uzman bir doktora ya da sağlık kuruluşlarına başvurarak bilgi alabilir. Cinsel sağlık tanımı doğrultusunda kişilerin bilgilendirilmesi sağlıklı bir cinsel yaşama, bu sayede yaşamlarını sağlıklı ve mutlu bir şekilde sürdürebilecek olan bireylere ve dolayısı ile her anlamda sağlıklı toplumları oluşturacak derecede önemli bir durum olarak kabul edilir.
Cinsel yaşam konusunda halk arasında doğru ya da yanlış bilinen birçok bilgi bulunuyor. Bu konuda kişiden kişiye değişiklik gösterebilen konuların bulunması nedeni ile en sağlıklı ve en doğru yol kişilerin bu alanda uzman bir doktora şahsen giderek başvurmaları olacaktır. Korkulara, endişelere ve bunun gibi olumsuz durumlara neden olabilecek bilgi eksikleri, yanıtsız kalmış sorular bir doktor sayesinde açıklığa kavuşturulabilir. Kadınların cinsellikle ilgili bilinmesi gerekenler yalnızca kendi bedenlerini tanımaları için değil partnerlerini anlayabilmeleri için de faydalıdır. Aynı durum erkekler için de geçerlidir.
Sağlıklı bir cinsel hayatın öncelikli gerekliliği karşılıklı olarak rıza bulunmasıdır. Cinsel ilişki çeşitli manipülasyonlardan ve rıza inşasından bağımsız olarak iki tarafın da isteği, arzusu ve çekimi ile gerçekleşmelidir. İki taraf da birbirlerini memnun ve mutlu etme isteği içinde bulunmalıdır. Sağlıklı bir ilişkide sadece erkeğin ya da sadece kadının istek ve arzuları değil iki tarafın da istek ve arzuları önemlidir.
Partnerler sağlıklı bir cinsel deneyim için psikolojik ve fizyolojik anlamda hazır olmalıdır. Bunu için birbirlerine olan destekleri son derece önemlidir. İki taraf da orgazmı yaşamalı ve haz almalıdır. Karşılıklı saygı ve güven bu noktada en önemli hususlar arasındadır. Eğer hamilelik planlanmıyorsa korunmasız olarak ilişkiye girilmemelidir. Korunma yöntemi partnerlerin ortak kararı ile uygulanmalıdır. Ancak bu kararı ortak bir şekilde alırken manipülasyon ve rıza inşası olmamalıdır. Örneğin kondom kullanımı hiçbir bahane nedeniyle reddedilmemelidir. Uzman doktorlar tarafından en güvenli ve sağlıklı korunma yöntemi olarak prezervatif ya da diğer adı ile kondom önerilir. Kişilerin alerjik durumları olmadığı takdirde prezervatif kullanmaları da sağlıklı bir cinsel ilişkinin maddeleri arasında yer alır.
Kendi bedenini tanıyan bir birey kendinden sonra partnerinin de bedenini tanımalıdır. İlişkiden zevk almak, orgazm yaşamak, boşalmak ve memnun olmak için partnerlerin birbirlerinin bedenlerini tanımaları önemlidir. Özelikle ilk ilişki esnasında gerekli görüldüğü şekilde yönlendirmeler yapılarak karşı tarafa kendi bedenini tanıtabilir. Cinsel ilişki ve düzenli cinsel hayat bir zorunluluk değil tercih ve gerçekten taraflar tarafından istendiği zaman ve istendiği şekilde yapılmalıdır. Ön sevişme kısa tutulmamalı, cinsel her anından haz ve keyif alarak yaşanmalıdır. Eğer istenmeyen bir durum söz konusu ise partnerler bu durumu birbirlerine açıkça belirtmelidirler.
İfade olarak üreme sağlığı bireylerin güvenli, sağlıklı, tatmin olabildikleri bir cinsel hayata, üreme potansiyeline ve bu üreme potansiyellerini kullanma kararı alabilme özgürlüklerine sahip olmaları şeklinde tanımlanır. Bazı temel ögeler doğrultusunda oluşmuştur. Üreme sağlığını ve cinsel sağlığı olumsuz olarak etkileyebilen birçok durum bulunur. İnsanlığın var olması ile birlikte var olan cinsellik, her birey için cinselliğe ve cinsel sağlığa genel bakış başlığı altında bireylerin sağlıklı ve düzenli bir cinsel hayat yaşaması için araştırmalar ve incelemeler yapılır.
Her bireyin mutluluğunu, sağlığını, üreme ihtiyacını ve her anlamda sağlıklı olmasını karşılayan cinsel sağlık son derece önemli ve insani bir durumdur. Partnerlerin birbirleri ile her anlamda uyumlu olmaları cinsel hayatlarına da etki eden bir durumdur. Sağlıklı bir ilişkinin içinde sağlıklı ve düzenli bir cinsel yaşam da bulunurr. Olası cinsel sorunların genelde sağlıksız ilişkilerin bulunduğu ve yaşandığı ortamlarda büyüyen bireylerde görüldüğü belirtilmektedir. Üreme sağlığı ana başlığı altında bazı temel ögeler bulunmaktadır:
Her kadın ve her erkek cinsel sağlık hakkında bilgi sahibi olmalı, cinsel ilişkiye girmek isteyen her birey ilk tecrübesinden önce bu konu hakkında bilgi edinmelidir. Kadın ya da erkeklerde cinsel sorunlar yaşanabilir. Kadınlarda genellikle orgazm olamama ya da sürekli uyarılma, vajinismus, boşalamama gibi problemler yaşanabilir. Kadınlarda ve erkeklerde cinsel sorunlar da şu şekilde özetlenebilir:
Yukarıdaki cinsel sorunlar dışında cinsel hastalıklar da cinsel sorunlara yol açabilir. Korunmasız olarak girilen cinsel ilişki sırasında bulaşabilecek olan bazı hastalıklar ve enfeksiyonlar:
Halk arasında doğru bilinen bazı yanlışlar nedeniyle kişiler yanlış yönlendirebilir. En doğru bilgi için alanında uzman doktorlara danışılması son derece önemlidir. Cinsel sağlık için doğru bilinen yanlışlara dikkat etmek gerekir. Hissedilen sorunlar ya da yaşanılan endişeler doktor ile paylaşılarak sorun olarak görülen birçok şeyin aslında giderilebilir sıkıntılar olduğu ortaya çıkabilmektedir.
Ayrıca doğru bilinen yanlışlar kadar bilinmeyenden kaynaklanan korkular da cinsel sağlığı ve düzenli ve sağlıklı bir cinsel hayatı engelleyen durumlardır. Bu durumların giderilmesi için vakit kaybetmeden bir doktordan bilgi alınması gerekmektedir. Her bireyin bazı zamanlarda ve farklı nedenlere bağlı olarak cinsel isteksizlik yaşayabilmektedir. Uzmanlar tarafından bu durumun sık ve sürekli olmaması hâlinde normal karşılanabileceği belirtilmektedir.
Yanlış bilinen bir diğer konu da mastürbasyondur. Bir partneri olan kişilerin mastürbasyon yapmayı tamamen bırakmaları gerektiği düşünülmektedir. Ancak mastürbasyonun kontrollü ve bilinçli bir şekilde devam etmesi uzmanlar tarafından olası ve normal karşılanmaktadır. Bunun yanı sıra mastürbasyon sağlıksız olarak gösterilse de bilinçli yapıldığı takdirde mastürbasyon sağlıklı bir durumdur.
Erken boşalma, geç boşalma, sertleşme gibi sorunlar da kalıcı olacağından korkulan durumlardır. Oysa uzmanlar bu durumları psikolojik nedenlere bağlı ve geçici olarak değerlendirmektedirler. Fiziksel bir sorun, herhangi kronik bir hastalığa bağlı olarak gerçekleşmedikleri takdirde tedavisi bulunabilen bir durum olduğu bilinmektedir.