Bireylerin gündelik yaşamlarında sıkıntı oluşturabileceği gibi geri dönülemez hasarlar da verebilen bazı hastalıklar cinsel yolla bulaşabilir. Bu durumdan korunmak ve sağlıklı olarak cinsel ilişki yaşamak için birçok yöntem bulunur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve bu hastalıklardan korunma yolları için yapılan birçok bilimsel araştırma vardır. Uzman doktorlara danışılarak en uygun korunma yönteminin seçilmesi ve doktorun yönlendirdiği şekilde korunma sağlanması en doğru yol olacaktır.
Bazı bakteriler, mantar, parazit ya da virüsler cinsel yolla bulaşır ve ciddi hastalıklara neden olabilir. Özellikle bazı özel durumları olan kişiler bu tür hastalıklara karşı daha büyük riskler taşıyabilir. Bazı kişiler yaşam şartları, doktor kontrolüne gidip gitmedikleri ya da var olan bağımlılıkları nedeniyle cinsel hastalıklara karşı daha riskli konumda olabilir. Cinsel hastalıklara karşı riskli grupta olan kişileri şu şekilde özetleyebiliriz:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar tedavisi bulaşan hastalığa göre değişiklik gösterir. Bu duruma sebep olabilen otuza takın mikroorganizma tespit edilmiştir. HIV virüsü olarak da bilinen AIDS de bunlar arasında yer alır ve en tehlikeli olanlardan biridir. AIDS, bireyin bağışıklık sistemine kalıcı zararlar veren durumlar oluşturur. Anlamı "Kazanılmış Bağışıklık Yetersizliği Sendromu" olarak açıklanmıştır. Bazı kanser türleri, kötü hayat koşulları, kronik hastalıklar ve bunların ilaçları AIDS’e sebebiyet verebilir. Yapılan cinsel hastalık testleri doğrultusunda cinsel ilişki sırasında bulaşabilecek parazit, virüs ve hastalıklar şu şekildedir:
Diğer hastalıklardan korunmanın yolları olduğu gibi cinsel hastalıklardan korunmanın da bazı yöntemleri bulunur. Cinsel hastalıklardan korunmanın en temel yolu cinsel ilişki esnasında kondom kullanmak, düzenli doktor kontrolüne gitmek ve tek eşlilik durumu bulunur. Ancak kondom kullanmak ya da tek eşlilik durumu da tek başına cinsel hastalıkların önüne geçmek konusunda yeterli olmayabilir. Bu tür durumlardan ve cinsel ilişki ile bulaşabilen hastalıklardan, virüslerden korunmanın çeşitli yolları vardır. Cinsel hastalıklardan korunma yolları şu şekilde özetlenebilir:
Cinsel ilişkiye görmeden önce sağlık kontrolüne girmek partnerler için en doğru yöntem olacaktır. Bu sayede olası risklerden korunmak mümkün olabilir. Kişiler herhangi bir belirti takip etmesine gerek kalmadan önce kontrole girmek tarafların daha sağlıklı ve rahat bir cinsle ilişki deneyimlemesini sağlayacaktır. Cinsel hastalıklardan korunma yöntemlerinin bir diğeri de gerekli aşıların düzenli bir şekilde yaptırılmasıdır. Özellikle de kadın ve erkeklerde bulaşı azaltan ve hastalığa karşı koruyan HPV aşısının yaptırılması önemlidir.
Bugüne dek yapılan cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusundaki araştırmalar kapsamında en etkili olan korunma yöntemlerinden biri olarak prezervatif önerilir. Ancak prezervatifin cinsel yolla bulaşan her hastalıktan korumadığı da belirtilmiştir. Prezervatifin doğru ve dikkatli kullanılması olası virüslerden ya da mikroplardan koruma oranını da arttırır. Kullanıldığı hâlde prezervatifin de korunamadığı virüsler arasında herpes virüsü yer alır. Bu virüs ciltte dökülmelere neden olabilen bir virüstür.
Kondom kullanıldığı hâlde cinsel hastalıklarda bulaş yaşanabilir. Cinsel hastalıkların bulaşmasının temeli vücut sıvıları ya da temastır. Penetrasyon sırasında kondom penis ve vajinanın birbirine temasını azaltsa da testislerin temas etmesi ya da oral, mastürbasyon gibi durumlar bu bulaşı sağlayabilir. Bu nedenle kondom kullanılıyor olsa bile mutlaka dikkatli olmak ve doktora danışmak ihmal edilmemelidir.
Hem istenmeyen gebelik hem de cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için yüzde yüz olarak açıklanan belli bir korunma yöntemi bulunmaz. Bu sebeple kişilerin hijyenlerine, doktor kontrollerine düzenli olarak gitmeyi aksatmamalarına, kendilerine en uygun korunma yöntemini doktor onayı ile uygulamaya önem vermeleri önerilir.