Çitlediğimiz Çekirdeğin Tohumunu Üreteceğiz

İZMİR – ALİ RIZA KARASU – Türkiye'nin büyük bölümünü ithal ettiği yağlık ve çerezlik ayçiçeğinde yeni türler geliştirildi. Ege Tarımsal Araştırma Merkezi'nde Türkiye üretim şartlarına uygun yerli tohumların melezlenmesiyle elde edilen türlerden dünya standartlarında verim alınıyor. Ege Tarımsal Araştırma Merkezi Müdürü Yakup Karaman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çerezlik ve yağlık ayçiçeği tohumunda geliştirdikleri türlerin Türkiye'yi ithalattan kurtaracak kalite ve verimlilikte olduğunu söyledi. Yağlık türde bu yıl tescil ettikleri "Turay" çeşidinde sulu koşullarda dekar başına 500 kilogramla dünya standartlarında verim aldıklarını belirten Karaman, bu türde önümüzdeki yıl ve yıllarda tescile sunacakları 8 çeşit daha geliştirdiklerini ifade etti. Tescil ettirdikleri türün yüzde 48 yağ oranı içerdiğini belirten Yakup Karaman, hibrit olan bu türün ilk yılda dahi geniş bir ekim alanı bulduğunu kaydetti. Karaman, "Hem yağlık hem de çerezlik ayçiçeği çalışmalarımız var. Yağlık hibrit ayçiçeğini tescil ettirerek üretime sunduk. Hibrit ayçiçeğimiz verim yönünden standartlara üstünlük ortaya koyarak, hastalıklara karşı daha dayanıklık gösteriyor. Uluslararası firmaların ülkemizde hazırlamış olduğu çeşitlerle rekabek edebilecek bir tür. Birinci ve ikinci ürün koşullarına uygun, Türkiye'nin ihtiyacına cevap verebilecek bir çeşidimiz" dedi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın destekleriyle yaptıkları çalışmalarda amacın Türkiye'yi hibrit ayçiçeği tohumunda ithalattan kurtarmak olduğunu dile getiren Karaman, "Türkiye'nin petrolden sonra en büyük ithalat kalemini sıvı yağ oluşturuyor. Ayçiçeği Türkiye'nin ithalat kalemleri içinde en büyük miktardaki ürünlerin başında geliyor. Sıvı yağ büyük ithalat kalemlerimizden biri olduğu için bu türlerin gelişimine önem veriyoruz. Tescil ettirdiğimiz tür tohum üreticilerinden büyük ilgi gördü. Yeni türlerin de devreye alınmasıyla ayçiçeği tohumunda ithalatın önemli oranda düşeceğine inanıyoruz" diye konuştu. Ege Tarımsal Araştırma Merkezi Ayçiçeği Geliştirme Sorumlusu Ahmet Şemsettin Tan ise ayçiçeğinde üzerinde çalıştıkları türlerden birinin de "çerezlik" olduğunu söyledi. Türkiye'de çerezlik ayçiçeği üretiminin yerel çeşitlerden köy popülasyonu olarak gerçekleştiğini ifade eden Tan, verimi düşük olan bu türlerin makineli hasada da uygun olmadığı için üreticinin gelir kaybına yolaçtığını dile getirdi. Ahmet Şemsettin Tan, şunları söyledi: "Yapmış olduğumuz çalışmalarda şu anada kadar yağlık ve çerezlik çeşitleri geliştirmiş bulunuyor. Çeşitlerimizden bir tanesi bu yıl 'Turay' ismiyle tescil ettirerek üretime sunduk. Gerek yağlık gerekse çerezlik hibrit tohum ıslahına yönelik bir çok ebeveyin hattı üretmiş bulunuyoruz. Bunlarla oluşturduğumuz kombinasyonlarla çok yüksek verim potansiyeline sahip çeşitler geliştirdik. Çerezlikte, Türkiye'nin fazla çeşidinin olmaması ve üretiminin yerel türlerden köy popülasyonundan yapılması nedeniyle üretici fazla verim elde edemiyor. Ekim alanını geniş olmasına rağmen düşük verim nedeniyle ihtiyaç ithalatla karşıyanıyor. Yerli türlerden melezlenme yöntemiyle 7-8 çeşit geliştirdik. Tescile hazır bu türlerimiz tüketici isteklerine uygun beyaz, beyaz çizgili, alaca ve siyah iri uzun taneli çeşitlerden oluşuyor. Bunlar yüksek verim ve makineli hasata uygunluğuyla dikkati çekiyor."