Türkiye’de binlerce çocuk böbrek yetmezliği ile mücadele ediyor. Çocuğunuzun tuvalet alışkanlığını kontrol ederek engellenebilir çoğu böbrek hastalıklarının önüne geçebileceğinizi biliyor muydunuz? Bahçeşehir Üniversite Hastanesi Medical Park Göztepe’den Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Duygu Övünç Hacıhamdioğlu ailelere önemli bilgiler verdi.
Uygun idrar yapma alışkanlığı, yeterince su tüketme ve tuzlu yiyeceklerden uzak durma gibi önlemler çocuklarınızın böbreklerini korumada büyük önem taşır. Genel yetişkin popülasyondaki Kronik Böbrek Hasarı (KBH) oranı yüzde 15,7’dir. Yani yetişkin 6 kişiden birisinde KBH vardır (Türkiye KBH Prevalansı Araştırması).
Bugün ülkemizde kronik diyaliz gerektiren her 3 çocuk hastanın birinde neden, zamanında tespit edilmemiş idrar yolunda yapısal bozukluklar ve böbrek enfeksiyonlarına bağlı gelişen kronik böbrek hasarıdır.
Çocuklarda kronik böbrek hastalıklarının çoğu erken tanı ile önlenebilir. Çocuğun idrarını bekletmesi gibi uygun olmayan idrar yapma alışkanlıkları idrar yolu enfeksiyonuna zemin hazırlar. Tekrarlayan ateşli idrar yolu enfeksiyonları KBH için önemli risk faktörüdür. Çocuklarda böbrek hastalıklarının tanısını erken koymak, böbreklerin zarar görmesini ve böbrek yetmezliğine gidişi büyük ölçüde engeller.
2-3 SAATTE BİR TUVALETE GİTMELİLER
Çocuklarda idrara çıkma sıklığı günlük aktivite, çevre ısısı ve tükettiği gıdalara göre değişiklik gösterebilir. Yeterince sıvı tüketen ve üriner sistemde (böbrek, idrar kanalları ve mesanede) sorun olmayan bir çocuk 2-3 saatte bir idrara çıkmalıdır. Diğer bir deyişle rutin günlük aktivitesini gerçekleştiren bir çocuğun günde 4-7 kez idrara gitmesi beklenir.
Devamlı, daha az ya da daha fazla sıklıkta idrara giden çocuklarda, üriner sistemin yapı veya fonksiyonu ile ilgili bir sorun olabilir. Böbreklerde veya idrar yollarında kist, taş, darlık gibi sorunlar ya da mesanenin çalışmasında bozukluk söz konusu ise enfeksiyon riski artar. Özellikle tekrarlayan ateşli idrar yolu enfeksiyonları, KBH için önemli bir risk faktörüdür.
İKİ GECEDEN FAZLA OLUYORSA…
Dört yaşını geçmiş bir çocukta devamlı gündüz idrar kaçırma, beş yaşını geçmiş çocuklarda haftada 2 geceden daha sık gece ıslatma ve yaş fark etmeksizin kabızlık durumları da üriner sistemde bir sorun olabileceğinin işaretidir.
Çocukların su ihtiyacı yaş ve ağırlıklarına göre değişir. Su alımı sıvı gıdalar ve yiyecekler yolu ile olmaktadır. Su kayıpları ise idrar, dışkı, cilt ve solunum yolu ile gerçekleşir. Çocuğun büyüme evreleri, temel metabolik aktivitesi, fiziksel aktivitesi, çevresel etkenler ve zemindeki tıbbi sorunlar günlük sıvı ihtiyacını etkileyebilir. Anne sütü ve uygun şekilde hazırlanmış formül sütler yeterli su ihtiyacını karşılayacaktır. Ek su alım ihtiyacı ek gıdaya geçene kadar gerekmeyecektir.