Kardeş kıskançlığı yaşayan çocuğun tepkileri nasıl olur? Ne yapmalısınız?
* Yaşından küçük davranışlarda bulunmak (Emzik, biberon, parmak emmek, bebeksi konuşmalar yapmak).
* Anneye aşırı derecede bağlanmak (Yuvaya, okula gitmek istememek, yatarken anneyi yanında talep etmek).
* Anneyle kardeşin yalnız kalmalarını istememek.
* Öfke, hırçınlık ve tutturmak.
* Kardeşin kendisine ve eşyalarına zarar vermek (Vurma, cimcikleme, oyuncağını kırma).
* Kardeşine olumsuz söylemlerde bulunmak ("Keşke olmasaydın!", "Ölseydin!", "Bıktım senden" gibi).
* Okul başarısında düşme (Dikkat dağınıklığı ve öğrenme problemleri).
* Davranış sorunları (Alt ıslatma, saldırganlık, uyku sorunları gibi).
* Kardeş yok gibi davranmak.
* Kardeşe aşırı sevgi gösterisinde bulunmak (Severken ağlatmak, canını acıtarak sarılmak, kucaklarından düşürmek).
* İlgi çekme çabaları.
* Psikosomatik sorunlar (başağrısı, mide bulantısı).
* Anne-babalarına onu sevip sevmediklerini sık sık sormak.
* Bunların engellenmesi için kardeş doğumundan önce, doğum hazırlıkları sırasında ve sonra ağabey veya abla için yapılması gereken davranış ve tutumlar söz konusudur.
Doğumdan önceki önlemler
Çocuk evin tek çocuğu konumundayken, isteklerine sınır konmalıdır. Sınırları olan çocuk, sevgi ve ilgi paylaşımını da rahatlıkla tolere edebilir.
Aileye katılacak kardeşin gelişi konusunda bilgi verilmeli, yaşamında olabilecek değişiklikler anlatılmalıdır. Ne kadar süre sonra kardeşi dünyaya gelecek, cinsiyeti, odasının nerede olacağı (belki de bir süre sonra oda paylaşması gerekecek) söylenir. Annesinin karnına dokunarak kardeşinin hareketlerini hissetmesi sağlanarak, sevgi bağı kurması desteklenebilir. Kendi fotoğraf albümünden bebeklik yaşantısı örneklenebilir.
Kardeşinin ismi konusundaki olasılıklar hakkında bilgi verilip, onun önerileri değerlendirilebilir.
Kardeşine resim yaptırabilir ve/veya duygularını anlatan bir mektup yazdırılabilir.
Kardeş için alışveriş yaparken, benzer şekilde onun için de bende eşyaların alındığı anlatılarak arada ona da oyuncak, giysi ve odasına bir aksesuar alınabilir.
Hamilelik dönemi kaygı ve sıkıntıları olabildiğince yansıtılmamalıdır. Yoksa annesini sıkıntıya soktuğu için kardeşine olumsuz hisler içinde olabilir.
Doğumdan sonraki dönemler
Doğumdan sonraki koşturmalar, eşyaların yerlerinin değişmesi, eve gelen misafirler, yardımcı aile büyükleri ve bakıcılar yani evdeki düzen değişikliği çocukta gerginlik yaratabilir. Sorduğu sorulara cevap bulması ve açıklama yapılması ise onu rahatlatacaktır.
Hastane odasında bebeğin ziyareti sırasında çekirdek aile fertleri ve belki de aile büyükleri ile mutlu an keyif içinde geçmelidir.
Kardeşine dokunması engellenip, bebeği koruyucu aşırı tepki verilmemelidir. Zarar vermesini önleyici uyarılar ise onu rahatsız edecek düzeyde olmamalıdır.
Bebeğe armağan getiren yakınların, ağabey veya ablasını da gözeterek ona da hediye almalarından çok mutlu olacaktır.
Anne bebekle ilgilenirken, büyük çocuğu ilgi ve sevgisinden mahrum etmemelidir.
Gelen yakınların ilgisi de sadece bebeğe yönelik olursa, büyük çocuğa da olması konusunda gerekirse uyarılmalıdırlar.
Her biri ayrı bir beceri ve özelliğe sahip kardeşler arası kıyaslamalar yapılmamalıdır. Sizin çocuklarınızı o özelliklerine göre kabul etmeniz, onların da birbirlerini kabul etmelerine destek olacaktır.
Kardeş gelmeden çocuğun kendi odasında düzenli yatması sağlanmalıdır. Kıskanmasın diye kardeşten sonra yatağınıza almak doğru değildir.
Kardeşin bakımıyla ilgili işlerde mutlaka ondan yardım alınmalı, bundan duyduğunuz mutluluk ve keyif anlatılmalı ve ona yardımları için teşekkür edilmelidir. Bu alışkanlık, kıskançlık yerine koruyuculuk duygularının gelişmesine yardımcı olacaktır.
Kıskandığı durumlarda etiketlenmemeli, kendini suçlu hissettirilmemelidir.
Onunla evde ve dışarda anne-baba olarak kardeşi olmadan özel zaman geçirilmelidir.