Etrafımızdaki ailelerden 'sen giderek şımarıklaşıyorsun'uyarılarını duyarız. peki Şımarık çocuk bundan ne anlar? Eğer çocuğunuzvarsa şımarık çocuklardan nasıl uzak tutabilirsiniz? Çocuk gelişimuzmanlarına sık sık bu tür sorular soruluyor. Şımarık çocukları olanailelerde amaç çalıştıkları için ona herşeyin en iyisini sunmak ancakdünyanın gerçekleri bu değil. İnsanlar her istediklerini hemen eldeedemez.
Şımarıklık bebekken mi başlar?
Bebekler şımarmaz. Bebekler birşeye ihtiyaç duyduklarızaman ağlarlar, sizi kullanmaya ya da yapacaklarınızı engellemeyeçalışmazlar. Bebeklikte dünyanın gerçekten güvenli bir yer olduğunubilemye ihtiyaç duyarsınız. Eğer çocuğa çok fazla şey verirseniz,sınırları belli olmazsa, onların sağlığı için herşeyi yaparsanızşımarması da mümkündür. Ancak bu davranış değişikliği belirli dönemlerdeortaya çıkar, 6 aylıkken bu şekilde davranılan bebekler şımarmaz.Ayrıca, literatürde şımarık çocukların daja akıllı olduğuna dair birbilgi de yok. Onu dışarı götürmek istediğinizde ya da giydirmekistediğinizde her zaman 'hayır, hayır, hayır!' sözcüklerini duymanız daçocuğunuzun şımarık olduğunu göstermez.
Çocuğunuzun şımarıklık yaptığını gösteren 3 işaret
Örneğin yemek için dışarı çıktınız ve çocuğunuz gelen yemeği yemekistemedi. Bu durumla karşılaşmamak için çocuklara özel menünün bulunduğurestoranı tercih edin. Çocuğunuz herşey yolunda olmasına rağmen halayemeğini yememekte ısrarlıysa şımarık hareketler gösteriyor olabilir.
Öfke nöbetleri. Yeni yürümeye başlayan çocuklarda öfke nöbetinormaldir ancak 5-6 yaş civarında birşeyi isteme ya da istememe olarakarttıysa bu durum şımarıklıkla ilgilidir. Ufak çocuklar duygularınıifade etmenin, kendilerini dinletmenin ancak bu şekilde mümkün olduğunugörmüş olabilir. Ancak daha büyük çocuklar öfke nöbetine giriyor ise, budavranışı istediğini yaptırmak için kullanıyor olabilir.
Ailelerde aşırı özgürlük. Çocuğunuz siz ya da başkası olmadıkçauyumuyor diye, sonsuza kadar onu bebek bakıcısı ya da büyükanne ileuyumalarına izin veremezsiniz. Aynı şekilde okula gitme konusunda dasıkıntı yaşıyorsanız bu şımarıklık olabilir. Çocuğunuz size güvenmeli vebağlı olmalı ancak büyüdükçe tek başına ya da diğer insanlarla da rahatvakit geçirebilmeli. Bu nedenle uzmanlar şımartılmış çocuk yerine"istekleri aşırı yerine getirilmiş", "aşırı korunmuş" kelimesinikullanmayı tercih ediyor. Çocuğunuz yeni yürümeye başlamadıysa, bebekgibi davranıyor, bağırıp ağlıyorsa bu gruba girdiğini gösterir.Bu aynızamanda kendilerine güvenmediklerini ve güvende hissetmediklerinigösterir.
Şımarık olmayan çocuğu şımarık olanlardan nasıl korursunuz?
Çocuğunuz şımarık değilse onu şımarık çocuklardan nasıl uzak tutabilirsiniz? Ona bu konuda öğütler vermeye yürümeye başladığı dönemde başlayabilirsiniz.
Örneğin 'Asla sıcak sobaya dokunma', 'Asla caddeye koşma' gibi dış etkenlere karşı onun güvenliğini sağlayan öğütlerinizi kanıtlayın. Ona ne demek istediğinizi gösterek anlatın. Güvenlik konusunda asla farklı şeyler söylemeyin.
Sosyal davranışlarını aynı şekilde güçlendirin. Arkadaşlarıyla oyun oynarken nazik olmasını, lütfen, teşekkürler demesini öğretin. İlk önce siz arkadaşlarınıza öyle söyleyin, sizi görüp kendisi de öyle yapacaktır.
Çocuklarınız büyüdükçe davranışları hakkında açık konuşun. Okul çağında ya da ergenlik döneminde kavramaları güçlenir. Problemleri birlikte oturup konuşarak çözmeye çalışın. Örneğin, çocuğunuza 'bunları neden yapıyorsun' dediğinizde bunu size anlatmayabilir. Ama 'merak ediyorum neden bunlar oluyor' gibi ucu açık bir soru sorduğunuzda size daha iyi yanıt verebilecektir. Ancak öğrendiğiniz şeyler sizi şaşırtmamalı., aşırı tepkiler vermemelisiniz.
Sakin olun. Tansiyonunuzu yükselten, kendinizi kötü jhissetmenize neden olan durumlarla her zaman karşılaşabilirsiniz. Çocuğunuza kötü davranışlar öğretmeseniz bile bunlara hazırlıklı olun. Eğer herhangi bir davranışın neticesinin ne olacağını çocuğunuza anlattıysanız, doğruyu yanlışı bileceklerdir. 10 defa "Eğer uslu durursan sana yeni bir oyuncak alacağım" dediyseniz bu artık işe yaramayabilir. Çocuklar bir şey kontrolden çıktığında, onlar yardım için de ağlayabilir, bu şımarık çocuk davranışı değildir. Unutmayın, onlara doğru ve dengeli davranmayı öğretmek sizin elinizde. Bunu da sakin kalarak başarabilirsiniz.