Okulların başlamasına sayılı günler kaldı. Tatil dönüşü alışveriş telaşı, kayıt heyecanı derken sağlık kontrolleri ikinci plana atılabiliyor. Oysa ki her çocuğun başarılı bir okul dönemi geçirmesi için dikkat edilmesi gereken noktaların başında kapsamlı bir göz muayenesi geliyor. Ataşehir Memorial Tıp Merkezi'nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Olcay Şahin, "Okul çağındaki çocuklarda göz muayenesinin önemi” hakkında bilgi verdi.
Çocuğunuzun göz muayenesi şart
Bebekler doğduklarında düşük görme seviyesine sahiptirler. Çevreyi gördükleri oranda görme potansiyelleri artar. İlk 9 yaş içinde gözler ve beyin arasındaki görme yolları gelişimini tamamlar ve daha sonra hiçbir değişiklik olmaz. Görmeyi engelleyecek ya da azaltacak kırma kusuru, şaşılık, katarakt gibi herhangi bir durum, görme yolları oluşumunu engeller; o göz görmeyi öğrenemez ve tembellik gelişir. Bu yüzden tüm çocukların 4 yaşına gelmeden önce herhangi bir sorun olmasa bile mutlaka bir göz doktoru tarafından muayene edilmiş olmaları gerekir. Okul çağına gelmiş çocukların okula başlamadan önce muayene edilmeleri, daha fazla geç kalmadan göz problemini tespit edebilmek ve okulda göz problemlerine bağlı öğrenme güçlüğünü önleyebilmek açısından çok önemlidir.
Çocuklarda hangi problemlere rastlanıyor?
Çocuklarda görmeyi etkileyecek sık görülen bozukluklar; hipermetropi, miyopi ve astigmatizma gibi kırma kusurları ve şaşılıktır. Çocukluk çağında yüksek numarası olan göz, bulanık görür ve net görmeyi öğrenemez; ayrıca iki göz arasındaki numara farkı olduğunda, daha yüksek numaralı olan göz tembel kalır. Çocuklardaki diğer sık görülen hastalıklar; gözyaşı kanal tıkanıklığı, konjunktiva ve kapaktaki enfeksiyonlardır. Doğumsal katarakt ve doğumsal glokom, daha nadir görülen ama çok erken müdahale edilmesi gereken durumlardır.
Şaşılık tedavisi
Şaşılık, gözlerin bir tanesi hedefe bakarken diğerinin içe ya da dışa yönelmesi durumudur. Şaşı göz az görür ve tembel kalır. Kayan gözde derinlik hissi yoktur veya çok az gelişmiştir. Şaşılıklar; çocukluk çağı şaşılıkları, paralitik şaşılıklar ve ikincil şaşılıklar olarak 3 gruba ayrılabilirler. Çocukluk çağı şaşılıkları, bazen tek bazen çift taraflı olabilirler. İçe şaşılıklar genellikle hipermetrop gözlerde gözlenir. Bu şaşılıklar, bazen sadece gözlük kullanımıyla düzelebilir. Gözlükle tam olarak düzelmeyen şaşılıkların ise ameliyatla düzeltilmeleri gerekir. Sürekli kayan göz az görür ve iyi görmeyi öğrenemez, tembel kalır. Dışa kayan gözler çoğunlukla miyopturlar, kayma bazen gizli bazen belirgin olabilir. Bu tip şaşılıkta güneş ışığı gizli şaşılığı ortaya çıkarabilir. Çocuk, güneşte, dışa kayan gözünü tek taraflı kapatma eğilimindedir. Şaşılıkların en önemli sebeplerinden biri de göz kaslarına gelen sinirlerin felcidir (paralitik şaşılık). Bu felçler bazen doğuştan mevcutken; bazen travma veya ateşli hastalıklar sonucunda ortaya çıkabilirler. Ayrıca doğumsal katarakt, kapak düşüklüğü gibi gözün optik ortamında bir engel varsa, bu da ikincil şaşılığa neden olabilir.
Tedavi için geç kalmayın
Kırma kusuru olan veya kayan gözün iyi görmeyi öğrenebilmesi için, şaşılığın erken yaşta gözlükle veya ameliyatla düzeltilmesi gereklidir. Şaşılık düzeltilse bile, göz tembelliği için ayrıca kapatma tedavisi de uygulanmalıdır. Göz tembelliği tedavisinde iyi gören göz kapatılarak tembel gözün tek başına iyi görmeyi öğrenmesi sağlanmalıdır. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, kırma kusurları ve şaşılık sonucu gelişen göz tembelliğinin ileri yaşlarda tedavisi hiç mümkün olmamaktadır. Bu yüzden, çocukların en geç 4 yaşına kadar en az bir kez göz muayenesinden geçirilmeleri önerilir.