Çocuk Gelinler Araştırıldı

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Diyarbakır Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİKASUM) tarafından küçük yaşta evlenen 300 kadın üzerine araştırma yapıldı.

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Remzi Oto'nun danışmanlığında, DİKASUM'da görevle Psikolog Serap Çapraz, Sosyal Hizmet Uzmanı Halime Sarı Sabuncu ve Sosyolog Pervin Yetiz tarafından bu yıl küçük yaşta evlenen 300 kadın üzerine "Çocuk Gelinler" adlı araştırma yapıldı.

Sümerpark'taki Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı 1 No'lu Toplantı Salonu'nda düzenlenen toplantıda konuşan Çapraz, çalışmanın ana grubunun alt sosyo ekonomik yapıya sahip ailelerin yaşadığı Hasırlı, Aziziye, Ben u Sen, Yeniköy semtlerinde Büyükşehir Belediyesi'nin hizmet verdiği çamaşır evlerinden yararlanan, erken yaşta evlendirilen kadınların oluşturduğunu söyledi.

300 kadınla birebir ve grup halinde görüşülerek, araştırmanın betimleyici bir çalışma olarak planlandığını belirten Çapraz, "Bu süreci yaşamış ve önemli bölümü, gençlik dönemini geride bırakmış bu kadınların evlilik kararının alınmasından, evliliğin sürmesine, çocuk sahibi olunmasından, kararların nasıl ve kimin tarafından alındığına, aile içi şiddetten sağlık sorunlarına kadar tüm yönleri ile ele alınmaya çalışıldı" dedi.

Saha araştırması olarak tasarlanan çalışmanın teknik araçlarını bir anket formu, psikiyatrik belirtileri tarayan psikolojik ölçeğin oluşturduğunu ifade eden Çapraz, şöyle dedi:

"Her kadınla tek tek evlerinde görüşülen araştırmada her görüşme ortalama 45 dakika sürdü. Kadınlara psikiyatrik belirti tarama ölçeği uygulandı. 18-65 yaş grubu arasında yapılan araştırmada, yaş ortalaması 37,7 olan çocuk gelinlerin eğitim durumu da içler acısı. Bu kadınların yalnızca yüzde 12'sinin okur-yazar olduğu saptandı. Bu çocuk gelin olgusunun bu kişilerde yarattığı eğitim faciasının önemli bir göstergesi. Araştırmaya katılan kadınların medeni durumlarına bakıldığında resmi nikahla evli olanların oranı beklenenin üzerinde. Bu oran yüzde 86,3, hala imam nikahıyla evliliğini sürdürenlerin oranının yüzde 12,3 olduğu görülüyor. Kadınların yüzde 35.7'si evlendikten 3 yıl sonra resmi nikah kıydırabilmiş, diğerleri daha sonra bu işlemi yaptırabilmiş, hala kadınların yüzde 12.3'ü imam nikahı ile evliliğini sürdürüyor."

-Yüzde 45,7'si başlık parası karşılığında evlendirilmiş-

Çapraz, araştırmaya katılan kadınların eşlerinin genel olarak vasıfsız iş ve alanlarda çalıştıklarının saptandığını kaydetti.

Araştırmaya katılan kadınların sosyal güvence durumlarına bakıldığında ise yeşil kartlı olanların oranlarının yüzde 68, SSK'lı olanların oranının yüzde 24 olduğunun görüldüğüne değinen çapraz, şunları söyledi:

"Bu oranın yüksek olması çocuk gelinlerin ailelerinin daha yoksul olduğunun göstergesi olarak değerlendiriliyor. Çocuk gelinlerin yüzde 91'inin kardeş sayısının 9 ve üstü olması çocuk gelin olgusuna kalabalık ailelerde, yoksul ailelerde ve eğitim düzeyi düşük ailelerde daha yüksek oranda karşılaşıldığını destekliyor. Görüşmelerde kadınlar evlendirilme sebeplerini 'Evden bir boğaz daha eksilir' cümleleriyle ifade ediyor. Çocuk gelin olgusunun altında yatan temel nedenlerden birinin ekonomik neden olduğu kabul ediliyor. Aileler çevrelerinde toplumsal tepki de olmadığından kız çocuklarını belirli bir başlık karşılığında erken yaşlarda evlendirme yolunu seçiyor. Çocuk gelinlerin yüzde 45.7'si başlık parası karşılığı evlendirildiklerini ifade ediyor."

Araştırmaya katılan kadınların yarısından fazlası 15 yaşını tamamlamadan evlendirildiği kaydedildi.

Çapraz, çocuk gelinlerin evlenme şekillerine bakıldığında yüzde 72'sinin rızası olmadan evlendirildiği, yüze 30'undan fazlası ise eşini daha önce hiç görmeden gelin olduğunun belirlendiğini ifade etti.

Muhabir: Nail Kadırhan