Sudan Devlet Başkanı Ömer Hasan el-Beşir, Darfur bölgesinde insanlık ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle hakkında tutuklama emri çıkaran Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kararını 'komplo' olarak niteledi. Ancak CNN'e konuşan itirafçı Sudan askerinin sözleri bunu yalanlıyor: Bizden çocuklara tecavüz edip onları öldürmemizi istediler...
Dünya, Sudan'ın güneyindeki Darfur bölgesinde 'soykırım' yapıldığı iddialarına özellikle Hollywood yıldızı George Clooney'nin başını çektiği kampanyalarla aşina oldu. İddialara göre Sudanlı askeri yetkililer bölgedeki siyahi yerlilere savaş açan Arap kökenli 'Cancavid' milisleriyle hareket ederek yaklaşık 300 bin kişinin ölümüne, 2.7 milyon kişinin de göç etmesine yol açtı.
Bu suçlamaların hedefindeki Devlet Başkanı El-Beşir, hakkındaki kararı "beyaz adamın mahkemesi" dediği Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin(UCM) komplosu diye niteleyerek tanımasa da bölgede görev yapan bir Sudanlı askerin CNN'e itirafları ve uluslararası yardım kuruluşlarının kanıtları aksini söylüyor. CNN'e konuşan 'Adam' lakaplı asker çocuklara tecavüzü şu sözlerle anlattı: "Çok ağlıyorlardı. O zaman iki kişi geliyor. Biri tutarken öbürü tecavüz ediyordu. Bunu komutanlar emrediyordu. Amaç, köylüleri korkutup kaçmalarını sağlamaktı".
İtirafçı asker kendisinin de 'emir' sonucu tecavüzde nasıl yer aldığını ise, "Çok kötü hissediyordum. Ama emir verilmişti. Pantolonumu sıyırıp kızın üzerine abandım ve tecavüz eder gibi yaptım" diye aktardı.
Darfur'la ilgili bir videoda Sudanlı albayın, "Kimseyi canlı bırakmayın. Bu köyde yaşamalarına izin verirsek gerillalara yardım ederler. Kadınlara tecavüz edin. Çocukları öldürün" sözleri de itirafçı Adam'ı doğruluyor.
Sudan'dan misilleme
Suçlamaların muhatabı Sudan hükümeti ise, El Beşir hakkında tutuklama kararı çıkaran UCM'ye delil aktarmakla suçladığı 10 yardım kuruluşunu sınır dışı etme kararı aldı. Bunlar arasındaki Sınır Tanımayan Doktorlar kuruluşu bu kararın 600 bin kişinin yaşamını etkileyeceği uyarısı yaptı. Ömer El Beşir ise tutuklama kararının, ülkesine karşı komplo olduğunu belirterek, kararın çalışmalarını durdurmayacağını söyledi.
Karar ikiye böldü
UCM'nin El Beşir hakkındaki tutuklama kararı genelde Batılı ülkelerce desteklenirken, Çin ve İslam dünyasından sert tepki gördü. Arap Birliği, "Karar ertelenmeli" derken, Afrika Birliği aynı talepte bulunmak üzere BM Güvenlik Konseyi'ne delegasyon gönderiyor. Çin de, UCM'ye tutuklama kararının "hükümsüzleştirilmesi" çağrısında bulundu. Çinli şirketler bu ülkede halen en büyük yabancı yatırımcı konumunda. AB ise, Sudan hükümetinden tutuklama kararı konusunda işbirliği yapmasını istedi. İslam Konferansı Teşkilatı tutuklama emrinin Darfur meselesinin çözümü yolundaki çabalara zarar verebileceği uyarısında bulundu.
SUDAN NOTLARI
Türkiye'ye gelebilecek
El Beşir'in tutuklanma kaygısı taşımadan gidebileceği ülkelerin sayısı 90'ı bulmuyor. Bu ülkeler ABD, Çin, Rusya, Türkiye gibi Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yetkisini henüz tanımayan ülkeler.
Türkiye 'pala' satıyor
Türkiye'nin Sudan ile askeri ve ticari ilişkileri bulunuyor. Human Right First Grubu'nun raporuna göre, 2004'ten beri Sudan'a 'pala'nın da içinde olduğu tabanca, tüfek gibi silahları satıyor. Soykırımla suçlanan bu ülkeye silah satan diğer ülkelerden bazıları ise Çin, B. Rusya, İran, Kıbrıs Rum Kesimi ve Rusya.
Mahkemeyi zor görür
Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde olan UCM, bir BM mahkemesi olarak değil, bağımsız bir yargı organı olarak faaliyet gösteriyor. Ancak uzmanlar El Beşir'in mahkeme salonunu görmesinin imkansız olduğu savında. Çünkü mahkemenin bu emri uygulama gücü yok.