Çocuklarda Tedavi Edilmeyen Şaşılık Göz Tembelliğine Neden Oluyor

Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mürüvvet Tüzünalp, çocuklarda şaşılık probleminin 3 aydan itibaren tedavisinin başlaması gerektiğini, tedavi edilmeyen çocuklarda şaşılık nedeniyle göz tembelliğinin ortaya çıktığını belirtti.

Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mürüvvet Tüzünalp, TGRT Haber’de yayınlanan ‘Dr. Şükrü Çido ile Önce Çocuğum’ programında çocuklarda şaşılık problemleri hakkında bilgi verdi. Şaşılığın göz kaslarının yerleşimine veya kırıcılık kusurundaki göz kaslarının fazla çalışmasından kaynaklanan, gözlerin birbirine paralel olmaması durumu olduğunu belirten Tüzünalp, “Çocuğun gözünde doğuştan fark edilen bir problem yoksa 3 aydan itibaren muayene edilmeli. Çünkü 3 aya kadar çocuğun görmesi başlıyor ve kaymaları düzeliyor. İlk 3 ayda çocuklar daha odaklamadıkları için, gözleri bir arada tutma kabiliyetleri gelişmediği için gözler her yöne kayabilir, bir gün içe bir gün dışa kayabilir. Bu yüzden takip başlayana kadar 3 aya kadar olan kaymalar dikkate alınmaz. Gözünde kayma gibi bir durum olmasa bile çocuk 3 aydan sonra da bir kez 1 yaşa kadar ve bir kez de 5-6 yaşlarında tekrar muayene olmalı. Hiçbir problemi olmayan bir çocuğu da okula başlayana kadar 3 kez muayene etmiş oluyoruz” diye konuştu.

ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ

Kırıcılık kusuruna bağlı bir kayma varsa tedavisinin ona göre, doğumsal bir kayma varsa tedavinin kaymaya neden olan sebebe uygun yapıldığını söyleyen Op. Dr. Tüzünalp, “3 aydan sonra gözde takip başlamıyorsa, içe ya da dışa kayma hallerinde doğumsal içe kayma, katarak, göz kaslarının içe yapışma durumu, sinirde bir gelişim eksikliği, göz organının gelişiminde bir hata durumları söz konusu mu diye bakılır. Çünkü erken teşhis bu durumlarda da çok önemli. Kırıcılık kusuruna bağlı kaymalar genellikle genetik geçişli oluyor. Türkiye’de de akraba evliliği de çok sık görüldüğü için kayma problemlerini yurt dışına göre daha sık görüyoruz” dedi.

Çocuğun kullandığı çerçevesinin de en az doğru numaralı cam kadar önemli olduğunun altını çizen Tüzünalp, “Rahatsız bir çerçevesi olan gözlüğü çocuk takmaz. Çerçeve çocuğun kulağını, burnunu acıtırsa gözlük takmaz. Ayrıca çocukların alttan ve üstten rahat bakacağı yuvarlak gözlükler tercih edilmeli. Gözlükle büyüyen çocuk 10-15 yaşına geldiğinde kontak lens kullanır. 18 yaşından sonra da lazer yapan bir hekime yönlendirilir. Göz kusurundan kurtulunca gözde kayma sorunu da ortadan kalkar. Gözlüklü ya da gözlüksüz yüzde 100 görmeyi sağladıktan sonra kayma devam ediyorsa cerrahi müdahale önermek lazım. Gözün yerini anatomik olarak değiştiriyoruz ama fonksiyonel olarak da o göz görüyorsa, göz bizim koyduğumuz yerde kalıyor. Burada yan faktörler giderildikten ve doğru gözlük kullanıldıktan, göz eğitildikten sonraki tedavi daha başarılı oluyor” ifadelerini kullandı.

GÖZ KAPAMA YÖNTEMİ DE KULLANILIYOR

Erken tedavi yapılmaz ise şaşılığın göz tembelliğine neden olacağını, görme merkezinin yerinin değişeceğini belirten Op. Dr. Tüzünalp, “Tembel göz kayar, kayan göz tembelleşir. Kısır bir döngüye neden olur. Erken tanı da bu araya girip, gözü eğitmeye, kapamaya ya da alternatif yöntemlerle gözü eğitiyorsunuz. Kapamanın süresi, ne zaman yapılacağı, takibi önemli. 2 saatlik kapama ile 8 saat ya da tam gün kapama arasında aldığımız cevap farklı oluyor. Kapama tedavisini yaşa, kırıcılık kusuruna ve görme eksikliğine bağlı olarak her hastaya farklı olarak öneriyoruz. Kapama tedavisi aile ve çocukla çok iyi iletişimde olunması gereken bir tedavi dönemidir” dedi.

Tüzünalp sözlerine şöyle devam etti:

"Düz bakışta kayması olmayan ama yanlara bakışta kayması olan hastalıklar da var. Örneğin sol tarafa doğru bakıyorsa, sağ gözü yukarı gidiyor gibi. Bunlar çok basit cerrahilerle tedavi ediliyor. Bazen 7-8 dakika içinde o kasın fonksiyonunu azalttığınız, çocuğun baş pozisyonu ya da çene kaldır, indir gibi pozisyonlarda devam ettiği sorunları de çözülüyor. Kaymaların hangi yönde hangi derecede olduğunu prizmalar kullanarak özel aletlerimiz ile bakıyoruz. Bu sayede kasların yerini değiştirerek, cerrahi müdahale yapılacağını öngörebiliyoruz. Flaster kapama bantları ile belirli süre göz yoğun çalıştırılarak, çocuğun boyama yapması, hatta bilgisayar bile oynamasını istiyoruz.”

YARIM SAATTE CERRAHİ MÜDAHALE

Gözün eğitildiği, kapama tedavisi uygulanıldığı bir hastada tedavi sonrası yüzde 100 görme elde edildikten sonra bile hala kaymanın devam etmesi durumunda çocuğa cerrahi müdahale önerdiklerini açıklayan Op. Dr. Tüzünalp, “Böyle bir çocuğun tedavisi için cerrahi müdahale de beklemenin gereği yok. Cerrahi müdahale, genel anestezi altında yapılan ortalama bir göz için yarım saat süren bir işlem. Aynı gün gözü açıp, taburcu ettiğimiz çocuk sadece belli bir süre ilaç kullanıyor. Bunun yanında botulinum toksin denilen halk arasında botoks olarak bilinen alternatif tedavi 3-4 ayda bir tekrarlanacağı için ve genel anestezi altında yapılacağı için çok pratik olarak uygulanmıyor. Ama daha ileri yaşlarda cerrahi müdahale yapılan bir hastada kayma hala belli bir açıda var ise denenebilir” şeklinde konuştu.