Ebeveynlerin çocuk beslenmesinde 'aman sağlıklı olsun', 'bağışıklığı kuvvetlensin' diye yaptığı bazı iyi niyetli uygulamalar, fayda yerine zarara neden olabiliyor. Çocukluk dönemindeki iştahsızlık ve yeme bozuklukları, yüzde 40 oranında 1 yaşına yaklaşan çocuklarda görülüyor. Ailelerin en çok şikayet ettiği konulardan olan iştahsızlık konusunda baskıcı tavırlar sergilemek yerine, sakin olmak gerekiyor. Liv Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emre Çenesiz annelerin yaptığı en yaygın 5 hatayı ve olması gerekenleri anlattı.
HATA 1: YEMEK YEMEYEN ÇOCUĞA ZORLA YEMEK YEDİRMEK
Eğer çocuğunuz yemek yemeyi çok sevmiyor ve size göre çok yiyorsa onu zorlamayın. Herhangi bir sağlık sorunu yoksa ısrarcı olmayın. Çocuğu kendi seçimlerine bırakıp acıktığı zaman yemesine müsaade etmelisiniz. Kendi haline bırakırsanız bir süre sora kendi yeme şeklini bulacaktır. Annelerin yaptığı en büyük hatalardan biri de çocuğun doymadığını düşünmektir. Doyma konusunda annelerin bilmesi gereken önemli bir nokta ilk lokmayı aldıktan ortalama 20 dakika sonra doymanın gerçekleştiğidir. Yemek için zorlanan çocuklar ileriki yaşlarda yemek konusunda ne zaman evet ne zaman hayır diyeceğini bilemeyebilir ve bu durum obeziteye kadar giden bir yeme davranış bozukluğuna neden olabilir. Bunun için çocuğunuz acıktığında yesin ve doyduğu zamanı, miktarı kendi belirlesin. Ayrıca yemeğin sofrada yenmesi gerektiğini unutmayın.
HATA 2: ÇOCUKLAR İÇİN ÖDÜL OLARAK ABUR CUBURU VEYA SEVDİĞİ BİR YEMEĞİ KULLANMAK
Çocuklar istenen bir davranışı yerine getirdiğinde onları mutlu edebilmek için yiyecekler her zaman iyi bir ödül olmaz. Bu çocuğun beslenme karakterini etkileyecek bir davranıştır. Günümüzde çocuklarda başlayan kötü beslenmenin artmasının nedenlerinden biri de budur. Tabii ki bazen sevdiği yemeklerle onu ödüllendirebilirsiniz ama her zaman olmamalı. Eğer bu davranış devam ederse çocuğunuz sadece bir çikolata veya dondurma için o davranışı yapması gerektiğini düşünecektir. Eğer disiplin kurmak istiyorsanız çocuğunuz bazı kuralları uyması gerektiği için yaptığının farkında olmalıdır. Ödül çocuğun iyi alışkanlıklar edinmesini güçlendirir fakat bu her zaman yiyecek olmamalıdır.
HATA 3: ÇOCUKLAR İÇİN BAŞLAYACAĞINIZ YENİ BESİNLERİ KARIŞIK VERMEK
Bebeğiniz veya çocuğunuz için yeni başlayacağınız yiyecekleri çocuğunuza tek tek başlamalı ve nasıl tepki verdiğini dikkate alarak devam etmelisiniz. Bir seferde birden fazla besini tüketmesi zordur bu yüzden zamana yayarak yapmanız fayda sağlayacaktır. Büyüklerin olduğu gibi çocukların da sevmediği besinler olabilir ve onun beğenilerine saygı duymanız gerekir. Çocuğunuzun temel besin gruplarından bazılarını yemesi yeterlidir. Örneğin peynir yemiyorsa yerine süt ve yoğurt tüketebilir. Sevmediği yiyecekleri bir süre sonra tekrar deneyin, eğer tüketmiyorsa ısrar etmeyin ve o besinin diğer eş değerlerini deneyin. Her besin için mutlaka başka bir alternatif vardır. Israrcı olmanız durumunda çocuk o besine daha fazla tepki gösterip tamamen reddedebilir.
HATA 4: BÜTÜN TATLILARDAN MAHRUM BIRAKMAK
Tüm dünya çocuklarda obezite sorununa odaklanmışken ebeveynlerin tüm tatlıları yasaklaması hiç de sürpriz değil fakat tüm tatlıların yasaklanması ters etki yapabilir. Çocukların gıdalarla (tatlılar da dahil) sağlıklı bir ilişkileri olabilmesi için ortada bir yerde buluşmak gerekir. Çocukların yeme alışkanlıkları kısıtlandığında onları yeme arzuları daha da artar ve her fırsatta daha fazla yemek isterler. Yanlış yapmamalarını tatlı miktarlarını sınırlayarak ve tüketim miktarlarını kontrol altına alarak önleyebilirsiniz. Çocuklarınızı kontrol edebilmek için onlara makul şekilde seçim özgürlüğü tanıyın.
HATA 5: ÇOCUĞU KİLO ALIYOR DİYE HEMEN DİYETE BAŞLAMAK
Çocuklarda görülen fazla kilonun nedeni eğer herhangi bir sağlık sorunu yoksa hareketsizlik ve fazla kalori tüketimidir. Çocuklar alması gereken besinleri gerektiği miktarda tükettiğinde ve hayatına biraz aktivite eklediğinde kilo alımı duracaktır. Zaten gelişim süreci devam eden çocuğun kısıtlı bir beslenme ile zayıflatılması sağlıklı değildir. İlk hedef çocuğun kilo artışını durdurmak, aynı kiloda kalmasını sağlamaktır. Çocuğun beslenmesinden gereksiz kaloriye neden olan yiyecekler çıkarıldığı zaman bedenindeki fark gözle görülür şekilde olur ve boy uzaması ile birlikte vücut ağırlığı da normal sınırlara gelir. Çok fazla karbonhidrat kısıtlaması, tamamen yağsız ve eksik bir beslenme ile çocuğun gelişimi durur, boy uzaması yavaşlar, hormonel problemler veya bazı eksik vitamin, minerallerin neden olabileceği hastalıklar bile başlayabilir.