Çukurova Üniversiteli Bilim Adamları, Aflatoksin Ayrıştırma Makinesi Icat Etti

Zehirli küf mantarı artık kabus olmaktan çıktı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyelerinin yürüttüğü proje sonrası aflatoksinli ürünleri tespit ederek ayıklayan bir makine icat edildi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emin Güzel, Prof. Dr. M. Tunç Özcan, Doç. Dr. Sait M. Say ile Dr. Ö. Barış Özlüoymak’ın ortaklaşa yürüttüğü proje ile Türkiye’de bir ilke imza atıldı. Aynı zamanda Dr. Özlüoymak’ın doktora çalışması olan proje kapsamında birçok kurutulmuş gıda maddesinde olma riski bulunan ve ihracatta sanayiciyi gümrük kapılarında zora sokan zehirli küf mantarı aflatoksinli ürünleri tespit ederek ayıklayan makine icat edildi. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Akyürek Teknoloji firmasının desteğiyle icat edilen makinenin patentinin alınması için de başvuruda bulunuldu. Aflatoksininin tarım ürünlerinin birçoğunda, yemlerde ve her türlü kuru yiyeceklerde (kayısı incir üzüm vb.) görülen kuvvetli bir zehir ve kanserojen madde anlamına geldiğini söyleyen Prof. Dr. Emin Güzel, bu zehrin sadece UV ışınlarının belli dalga boyu altında görülebildiğini anlattı. Sıcak hava ve rutubetle hızla yayıldığı düşünüldüğünde ise yurt dışına ihraç edilen ürünlerde görülme olasılığının çok daha yüksek olduğunun altını çizen Prof. Dr. Güzel, “Aflatoksinli ürünlerin ayrıştırılması için günümüzde yoğun işgücü gerektiren geleneksel yöntemler kullanılıyor. İşçiler karanlık bir odaya kurulan UV lambalı tezgahlarda günde 8-12 saat arasında ayakta çalışarak bantlardan geçen ürünlerde aflatoksin olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor. El yordamıyla yapılan bu ayırma tekniği çalışma verimini düşürdüğü gibi uzun süre ışığa maruz kalan işçilerin sağlığını olumsuz etkiliyor. Ayrıca yorgunluğun yarattığı dikkat dağınıklığına bağlı olarak da ayrılması gereken hastalıklı ürünler gözden kaçabiliyor. Zehirli ürünlerin gözden kaçmaması, daha seri ayrıştırma yapılması ve insan gücünün az kullanılacağı UV ışık esaslı ayrıştırma makinesi geliştirdik. Bu makine sayesinde birçok olumsuz koşul ortadan kalkacak.” dedi. İhracatçı firmalar ve ülkelerin ekonomilerine darbe vuran aflatoksinin tespit edilebilmesi için yıllarca pek çok çözüm yoluna başvurduğunu ifade eden Prof. Dr. Güzel, “Kuru gıda ürünlerin güneş ve hava temasıyla oluşan aflatoksinin başta kanser olmak üzere birçok tehlikeli hastalığa neden oluyor. Türkiye’de ‘ilk’ olma özelliği taşıyan aflatoksinli ürün ayrıştırma makinesi sayesinde bu hastalıkların önüne geçilebilecek.” diye konuştu. Dr. Barış Özlüoymak ise kamera sistemleri ve yazılımlarla geliştirdikleri bu çalışma sonucunda gümrük kapılarından dönen aflotoksinli ürünlerin ortadan kalkacağını belirtti. Patent aşaması sürecinde olan makinenin çalışma prensibiyle ilgili de bilgi veren Dr. Barış Özlüoymak, “Aflatoksin ayrıştırma makinesi, gelişmiş kameralar, görüntü işleme, otomasyon yazılımları, pnömatik ayırma ünitesi ve ürünün taşındığı bant sisteminden oluşuyor. Oluşturduğumuz sistemle, UV ışıklı bant üzerinde uygun hızda ilerleyen ürünler arasından aflatoksin tespit edilirse cihazın ayrıştırma kolu devreye girerek ürün banttan uzaklaştırılıyor. Böylece hata yapma oranınız sıfıra inmiş oluyor.” ifadelerini kullandı.