Cuma günü Müslümanların eda etmek için camilerde toplandığı cuma namazı, İslam’ın emrettiği en önemli ibadetlerden biridir. Ayet ve hadislerle pek çok defa işaret edilen cuma namazı vakti sırasında ticaret ya da alış verişle ilgilenmek de uygun kabul edilmez. İşte cuma namazı nasıl kılınır, kaç rekattır gibi soruların cevapları ve cuma namazına ilişkin bütün detaylar...
Namaz vakitleri saatlere göre değil, güneşin gökteki konumuna göre belirlenir. Bu açıdan cuma namazı kaçta değil de hangi vakitte sorusu cevaplandırılabilir. Cuma namazı vakti; öğle vaktidir, öncesinde okunan selayla birlikte cuma günleri okunan öğle ezanı cuma namazına çağrı hükmündedir.
Cuma namazının, her cuma günü cemaatle birlikte kılınması İslam dininin farzlarından biridir. Toplam 10 rekattan oluşan cuma namazı, cuma günleri öğle vaktinde kılınır.
Cuma namazı 10 rekattan oluşur. Cuma namazı rekatları; 4 ilk sünnet, 2 farz ve 4 son sünnetten ibarettir. Bazı rivayetlerde bu 10 rekata 4 rekat Zührü Ahir ve 2 rekat son sünnet ilave edilir. Ancak ilave edilen bu 4 rekat Zührü Ahir ve 2 rekat son sünnet, hakim olan görüşe göre öğle namazının yerini alması içindir.
Cuma namazı niyetleri, Türkçe olarak ifade edilebilen sade ve kısa cümlelerdir. Bu sade ifadeler cuma namazının her bölümü için tekrarlanır. Cuma namazının ilk sünneti için “Niyet ettim Allah rızası için cuma namazının 4 rekat ilk sünnetini kılmaya”, farzı için “Niyet ettim Allah rızası için cuma namazının 2 rekat farzını kılmaya” denilebilir. Tek fark, farzın kılınışı esnasında imama uyulacağı için niyetin sonunda “Uydum hazır olan imama” denmesidir.
Cuma namazı sureleri ve cuma namazı duaları, bilhassa ilk kez cuma namazı kılacak olanlar tarafından oldukça merak edilebiliyor. Cuma namazında okunan dualar ve sureler, vakit namazlarında okunanlardan farklı değildir. Ayaktayken Sübhaneke duası, Besmele, Fatiha suresi ve Zamm-ı Sure, otururken ise Ettehiyyatü, Salli, Barik ve Rabbena duaları okunur.
Öğle vakti başlayan cuma namazı, 10 rekattan oluşur. İlk sünnetten sonra imam, Diyanet İşleri tarafından hazırlanmış hutbe metnini okur. Ardından 2 rekat farz, 4 rekat son sünnet kılınır. Son olarak isteyenler 4 rekat Zührü Ahir ve 2 rekat son sün kılarak namazı tamamlar.
Cuma namazı kaçta bitiyor gibi bir soruya kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Yaklaşık olarak yarım saat ile bir saat arasında bir sürede tamamlanan cuma namazı; Müslümanları bir araya getiren önemli bir ibadettir.
Cuma günleri ve cuma namazı, İslam alemi için son derece büyük önem teşkil eder. Cuma namazı kılmak; dini bir vazifeyi ifa etmenin yanı sıra Müslümanları bir araya getirdiği için de oldukça önemlidir.
Cuma namazı farz mı sorusuna; Müslüman, akıllı ve buluğ çağına gelmiş, sağlıklı, belli bir yerde ikamet eden ya da yolcu olmayan her erkeğe farz olduğu cevabını vermek mümkündür. Özellikle son yıllarda cuma namazı kadınlara farz mı sorusu da sıklıkla gündemde yer buluyor. Bu konuda çeşitli müçtehit ve alimlerin, cuma namazının kadınlara farz olmadığı yönünde ittifakı vardır. Ancak kadınlar cuma namazı kılar mı sorusunun cevabı; kılmalarında bir sakınca yoktur şeklinde olacaktır. Nitekim Hz. Peygamber’in bir hadisinde “Camiye gitmek istediklerinde kadınlarınıza engel olmayın” buyrulur.
İmam-ı Azam ve İmam Muhammed’e göre imam dışında en az üç, Ebu Yusuf’a göre en az iki kişi şarttır. Şafii ve Hanbeli mezheplerinde ise bu sayı kırka kadar çıkar. Maliki mezhebinde ise 12 kişinin şart olduğu belirtilir. Dolayısıyla konu hakkında farklı alimlerin çeşitli görüşleri mevcuttur.
Kur’an-ı Kerim’de Cuma isminde bir sure bulunur. Bu surenin 9. ayeti, cuma namazı ayeti olarak kabul edilir. Ayette “Ey iman edenler, cuma günü namaz için çağrı yapıldığında Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için çok hayırlıdır.” ibareleri geçer. Devamında ise cuma namazı sonrasında tekrar alışveriş ve ticarete dönülebileceğine dair ifadeler vardır.
Cuma namazı kılmak, İslam dininin en önemli emirlerinden biridir. İbadet olarak hükmünün yanı sıra birleştirici yönüyle de öne çıkan cuma namazı, İslam alemi için son derece büyük anlamlar ihtiva eder.
Cuma kelimesi, Arapçada cemaat kelimesiyle aynı kökten gelir. Bu kök toplanma, bir araya gelme anlamını ihtiva eder. Cuma günü Müslümanlar için bir araya gelme vesilesidir. Nitekim çeşitli hadislerde de İslam’dan önce de böyle olmasına rağmen Yahudi ve Hristiyanlar tarafından bunun değiştirildiği belirtilir. Cuma namazı da, Müslümanları cuma gününün öğle vakti bir araya getiren farz ibadettir.
Bu soru için farklı cevaplar ve rivayetler vardır. Bu rivayetlerden biri; Peygamber’in, hicretten önce Mekke’de kılınmasına izin verdiği yönündedir. Mus’ab b. Umeyr’e bu yönde telkinde bulunan Resulallah’ın Yahudilerin Cumartesi günleri ibadet etmesini göz önüne alarak böyle yaptığı rivayet edilir. Bir diğer kaynakta ise Resulallah’ın yine Mus’ab b. Umeyr’i Medine’ye gönderdiği ve ilk cuma namazının da orada kılındığı söylenir. Peygamberimizin ise ilk cuma namazını Kuba ile Medine arasında yoldayken kıldırdığı aktarılır.
Rüyada cuma namazı kılmak, genel olarak kişinin muradının gerçekleşeceğine ya da ibadetlerinin Allah katında kabul edildiğine yorumlanır. Rüyada kılınan cuma namazı; sevinç ya da ferahlık gibi neşe verici hallerin alameti sayılır.