BM Genel Kurulu’na katılmak için gittiği ABD’den dün Almanya’ya geçen Cumhurbaşkanı Erdoğan hareketinden önce gazetecilere şu mesajları verdi:
İSTANBUL'DA 4'LÜ ZİRVE
İdlib’de bombardıman ihtimalinin tamamen kalktığını söyleyemeyiz. Kesin konuşamayız. Ama an itibarıyla öyle bir şey yok. Bu arada Suriye için İstanbul’da Almanya, Rusya, Fransa ve Türkiye olarak bir araya geleceğiz.
TAKVİME UYMADILAR
Amerika, Suriye Münbiç’te üzerinde anlaştığımız yol haritasına, takvime uymamıştır. PYD-YPG o bölgeyi terk etmemiştir. Bölgenin gerçek sahipleri hâlâ oraya yerleşememiştir. Amerika burada bize verdiği sözü tutmadı.
DÖNÜNCE İNCELERİZ
(MHP’nin af teklifi konusunda) Bana bir rapor ulaşmış değil. Arkadaşlara gereken talimatları verdim. Prensibim şu: Devlete karşı işlenen suçlarda devletin af yetkisi vardır. Şahıslara karşı işlenen suçlarda yoktur. Dönünce inceler, kararımızı veririz.
"ÇOĞUNDA KORKU VAR"
Bugüne kadar siz hep ‘Dünya 5’ten büyüktür’ dediniz. BM’de reform gayretleri sonuç vermedi. Girişiminiz olacak mı?
Bu konuda yayımlamış olduğum kitabımı (Küresel Barış Vizyonu) gözden geçirip bütün dünya liderlerine göndereceğim. Daha sonra belki bu liderleri Türkiye’ye davet edebiliriz. Liderler ikili görüşmelerimizde yaklaşımımızın çok yerinde olduğunu kabul ediyor. Ancak bir çoğunda korku var. ‘Amerika, Rusya ve Çin’e karşı mı konuşacağız?’ gibi bir ürkme havası hissediyorum.
ABD MÜNBİÇ'TE SÖZÜNÜ TUTMADI
İdlib için Türkiye-Rusya arasındaki mutabakata ABD’nin verebileceği bir katkı var mı? Münbiç’te son durum ne?
Amerika Münbiç’te yol haritasına, 90 günlük takvime kesinlikle uymadı. PYD/YPG o bölgeyi terk etmedi. Bölgenin gerçek sahipleri hâlâ oraya yerleşemedi. ABD sözünü tutmadı. Soçi ile ilgili biz Amerika ne der diye düşünmedik. Rusya ile hareket ettik. Şu ana kadar iyi gidiyor. İdlib’de 3.5 milyon insanın bombardımana uğraması halinde fatura çok ağır olurdu. Bize doğru göç dalgasına yol açabilirdi. Hamdolsun işler yoluna girmiş görünüyor. Hatta dün 50-60 bin kişi evine döndü.
Bombardıman ihtimali tamamen ortadan kalktı mı?
Şu anda öyle bir şey söyleyemeyiz. Kesin konuşamayız. Temennimiz odur ki böyle bir şey yaşanmasın.
Fırat’ın doğusunda Rusya ile birlikte hareket edilebilir mi?
Henüz öyle bir durum yok. Ama olmaz diye bir şey de yok.
MASADA SİSİ VARDI, GİTMEDİM
ABD Başkanı Trump ile karşılaştığınızda aranızda bir sohbet oldu mu?
Sadece muhabbet havasında bir karşılaşma oldu. ‘Görüşürüz’ dedi ama ben verdiği akşam yemeğine gitmedim. Malum aile fotoğrafı oluyor bu toplantılarda. Öğle yemeğinde yan yana masalardaydık. Onun masasında Mısır devlet Başkanı Sisi vardı. Bu yüzden zaten o masaya gitmem söz konusu olamazdı. Rusya dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la bol bol Suriye meselesini konuşma fırsatını bulduk.
YAPTIRIM NEDENİYLE GERİ ADIM ATMAYIZ
İran yaptırımları bizi nasıl etkileyecek? İran’dan ham petrol almayı azaltacak mıyız?
NATO zirvesinde Trump ‘Hepiniz Rusya’yı besliyorsunuz. Almanya olarak şu kadar para veriyorsunuz’ dedi. Bizden bahsetmedi. Bize nezaket gösteriyor. Ben yine de dayanamadım, ‘Sayın Başkan biz doğalgazımızın yüzde 50’sini Rusya’dan alıyoruz. Almazsak vatandaşımız karda kışta üşüyecek’ dedim. Ben bu itirazı yapınca Almanya Başbakanı Merkel de çıktı ‘Doğalgazımızın yüzde 38’ini Rusya’dan alıyorum, halkımı üşütemem’ dedi. Yaptırımlar konusunda Türkiye’nin eskiden beri tavrı nettir. Stratejik ürünlerde geri adım atamayız.
'BAŞBAKANA DEDİM Kİ...'
Savunma sanayiinde de benzer tartışmalarla karşılaşıyoruz. Bir ülkenin başbakanı ‘NATO üyesi bir ülke NATO üyesi olmayan bir yerden nasıl olur da silah alır?’ dedi. Ona ‘Peki o ülke hiçbir NATO üyesi kendisine silah vermezse ne yapabilir?’ karşılığını verdim. Sustu kaldı. Kusura bakmasınlar, gerekiyorsa Rusya’dan da Çin’den de alacağız. Hatta ortak üretime gireceğiz. Hazırlıklarımızı da bu istikamette yapıyoruz.
'SAVAŞIN KAZANANI OLMAZ'
Öte yandan ülkemiz için iki kat artırılan demir-çelik vergileri, yaptırımlar, soruşturmalar ve tabii ki kur hareketleri, ABD yönetiminin ülkemizi hedef alan adımlarından bazıları. Savaşın, bilhassa ticaret savaşlarının kazananı yoktur. Tek taraflı alınan her karar karşılık bulur. Tüm bunlara rağmen, Amerika ile olan siyasi ve ticari ilişkilerimizin geleceğine umutla bakıyoruz. Stratejik ortaklığımız, bu çalkantılı dönemin de üstesinden gelecektir.”
MADURO'YU YALNIZ BIRAKMAYACAĞIZ
G-20 zirvesinden (30 kasım- 1 aralık) sonra Venezuela’ya gitme durumunuz olabilir mi?
Evet olabilir. devlet Başkanı Maduro’nun programı uygun olursa, bu ziyareti gerçekleştirebiliriz. Maduro’yu yalnız bırakmayacağız.
ADAY ÇIKARMAMAYI TABANIMA ANLATAMAM
MHP’nin af teklifiyle ilgili önünüze rapor geldi mi?
Henüz bana bir rapor ulaşmadı. Devlete karşı işlenen suçları devletin af yetkisi vardır. Şahıslara karşı işlenen suçları devletin af yetkisi yoktur. Bu bizim temel ilkemiz. Dönünce konuşur, inceler ona göre kararımızı veririz.
İttifak görüşmeleri ne durumda?
Sayın Bahçeli ile görüşmeniz ne zaman? Ben Mehmet Özhaseki’yi görevlendirdim. Onlar da Sadir Durmaz’ı görevlendirdi. Oradan çıkacak neticeleri bir araya gelerek değerlendirebiliriz. Ama piyasada konuşulan şeyler falan bunlar siyasette olacak şeyler değil. AK Parti milletvekili sayısı ve oyuyla bir numaralı parti. Son seçimlerde birinci olduğumuz yerde aday çıkarmamayı nasıl anlatırım tabanıma? Seçmen tabanı küserse toparlayamazsınız.
Bahçeli ‘İstanbul için aday göstermeyeceğiz’ açıklaması yaptı.
Onu yapılan bir nezaket olarak değerlendiriyorum.
(Posta)