İLHAMİ ERKILIÇ - Mustafa Kemal Atatürk'ün 9 Temmuz 1919'da 52 gün kaldığı ve Erzurum Kongresi çalışmaları ile milli mücadelenin temellerini atıldığı Erzurum'daki Tarihi Atatürk Evi Müzesini her mevsim binlerce turist ziyaret ediyor.
Kentin Yukarı Mumcu Mahallesi Cumhuriyet Caddesi'nde, 19. yüzyıl sonlarında Erzurum eşrafı tarafından yaptırılıp bir süre Alman Konsolosluğu, Valilik ve çeşitli kurumlarca kullanılan konak, 9 Temmuz 1919'da 52 gün boyunca Atatürk'ün arkadaşları ile yerleşip Erzurum Kongresi çalışmalarını yapmasıyla tarihi hüviyetini ve Cumhuriyet tarihindeki önemini kazandı.
Atatürk'e 1924 yılında hediye edildikten sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde 34 yıldır Atatürk Evi Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayan müzeyi geçen yıl aralarında yabancı turistlerin de bulunduğu 300 bin kişi ziyaret etti.
Her mevsim turist çeken ve bu yılın ilk 5 ayında 100 bin kişinin ziyaret ettiği müze, akustik yapısı, bazıları Atatürk tarafından kullanılan tarihi eşyası ve milli mücadele yıllarına ait materyaller ile ziyaretçilerinin ilgisini çekiyor.
- "Anadolu'daki en orijinal Atatürk evlerinden biri"
Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürü ve aynı zamanda tarih öğretmeni olan Cemal Almaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Erzurum'daki Atatürk Evi Müzesinin Anadolu'daki en orijinal ve en eski Atatürk evlerinden olduğunu söyledi.
Evde Gazi Atatürk'ün 52 gün kaldığını kaydeden Almaz, "Burası çok anlamlı ve harika bir ortam. Burada güzel bir tarih teneffüs edip milli duygularımız kabarıyor. Atatürk, Erzurum Kongresi'ni bu müzede planladı ve görüşmelerini yaptı, adeta mutfak çalışmalarını burada bitirdi. Ardından Erzurum Kongre Binası'nda gelen delegelerle cumhuriyetin ilk temellerini, ilk programını yaptı." diye konuştu.
Almaz, binanın özel mülkiyet olduğunu ifade ederek, konağın, Atatürk'ün Erzurum'a gelmesiyle çalışmalarını yapması için konağın sahibi tarafından kendisine açıldığını dile getirdi.
Konağın 1924'te devlet mülkiyetine alınıp Atatürk'e armağan edildiğini ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1984'ten itibaren de Atatürk Evi Müzesi olarak son haline getirilip vatandaşların ziyaretine açıldığını anlatan Almaz, "Burada Atatürk'ün çalıştığı oda, delegeleri kabul edip görüştüğü salon ve yatak odası var. Bunların orijinalliğini korumaya çalışıyoruz. Restorasyonlar yapıldı ama mekan, alan ve eşyaların orijinalliğini en üst düzeyde korumaya gayret ediyoruz." dedi.
- "Cumhuriyet kelimesi ilk bu binada terennüm etmiştir"
Almaz, konakta Atatürk'ün kullandığı eşyanın bulunduğunu belirterek, Atatürk'ün yaklaşık 2 ay burada kaldığını ve görüşmeler yapıp önemli kararlar aldığını vurguladı.
Erzurum Kongresi ile milli mücadelenin adeta ön hazırlık çalışmalarının burada yapıldığını aktaran Almaz, şu bilgileri verdi:
"Türkiye Cumhuriyeti'ne, demokrasiye giden yolda atılan en önemli adım olan Misakımilli'nin ön hazırlığı Erzurum ve Sivas Kongresi'nde yapılmıştır. Erzurum bu kongrelerin ilkidir. Bunları bütün olarak düşündüğümüzde tamamı bize cumhuriyeti getirmiştir. Hatta Mustafa Kemal, Erzurum'daki çalışmaları sırasında yaverine 'Yaz; milli mücadele bittiğinde, vatan kurtulduğunda yönetim şeklimiz Cumhuriyet olacaktır' diyerek not düşmüştür. Cumhuriyet kelimesi ilk bu binada terennüm etmiştir."
- "Burada çok garklı duygular yaşayacaklar"
Atatürk Evi Müzesini geçen yıl aralarında yabancıların da bulunduğu yaklaşık 300 bin kişinin ziyaret ettiğini bildiren Almaz, ziyaretçi sayısının her geçen gün arttığına işaret ederek, "Erzurum'a gelen mutlaka buraya uğrar. Rekor sayıda ziyaretçi ağırlıyoruz. Okullardaki öğrencilerimizin tamamı yıl içinde kafileler halinde burayı ziyaret ederler. Buraya girip çıkanları, il dışından gelenleri ve ziyaret eden öğrencilerimizi saydığımızda 300 bin civarında ziyaretçimiz var." dedi.
Binadaki odalar ve eşyalar hakkında bilgi veren Almaz, söz konusu müzede orijinal mektuplar ve o döneme ait gazete küpürleri ile orijinal eserlerin bulunduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Selçuklu'dan Cumhuriyet'e Anadolu'nun hafızası burada. Cumhuriyet nasıl planlandı, nasıl buralara gelindi, bu mekanlar şahit. Erzurum'dan yolu geçenlerin, kültüre ve tarihe meraklı özellikle gençlerimizi ve bütün insanlarımızı burayı ziyaret edip bu atmosferi yaşamaya davet ediyoruz. Burada çok farklı duygular yaşayacaklar."
Müzeyi ziyarete gelen emekli öğretmen Nebahat Berber, Türkiye'deki bütün Atatürk evlerine gittiğini dile getirerek, "İzmir'den Erzurum'a Atatürk Evi Müzesini ziyaret için geldik. Burası çok güzel korunmuş, burada çok güzel bir hava teneffüs ettik. Yetkililere ilgilerinden dolayı teşekkür ediyorum." diye konuştu.
Ziyarete gelenlerden Sebahattin Uzun da müzede tarihi yolculuğa çıktığını söyledi.