Cümle kelimesi, Arapça "cml" kökünden türemiştir. Cumla kelimesi "bütünlük, önerme, bütün" anlamına gelen cumla(t) kelimesine evrilmiştir. "Tam ve eksiksiz" anlamlarına gelen "cumulat" kelimesinin çekimli hâlidir. Dilimizde cümle kelimesi ilk başta "tüm" anlamıyla kullanılmıştır. Daha sonra 1900'lü yıllarda Kamûs-ı Türkî sözlüğünde "bir anlam ifade eden kelimelerden oluşan söz" anlamını almıştır.
Türk Dil Kurumuna göre cümle kelimesinin anlamları şu şekildedir:
Cümle kelimesinin kullanımına örnek şöyle verilebiliriz:
Cümle; bir emir, ünlem, ifade ve sorunun vurgulandığı anlamlı kelime dizileridir. Kurallı olarak özne, yüklem ve nesnenin bir araya gelmesinden oluşur. Ancak cümlenin pek çok anlamı olduğu için eş anlamlı kelimeleri seçerken dikkat etmek gerekir. Örneğin "hep" anlamı için "tümce" kelimesinin kullanılması anlatım bozukluğu oluşturur. Cümle kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük listesi: