Bakteriyel bir hastalık olan diş çürüğü; diş üzerine yerleşen mikroorganizmaların besinlerle alınan şekerleri parçalayarak asit üretmeleri sonucu diş sert dokularında meydana gelen biyokimyasal değişimlerdir.
Diş çürüğü multifaktöriyel olup bu faktörlerin her birinin etkinliği kişiden kişiye değişmektedir. Bu nedenledir ki; günümüz diş hekimliğinde amaç diş çürüğünü tedavi etmekten çok, çürüğe neden olan faktörleri tespit edip bireye özgü koruyucu uygulamalar ile diş çürümesinin önüne geçmektir.
Bireysel olarak çürük profilaksisi yapılabilmesi için bireyin çürük risk faktörlerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme, bireyin sosyal durumu, genel sağlığı, beslenme şekli, klinik muayenesi ve çürük aktivite testlerini içermelidir.Bilim adamlarının üzerinde oldukça yoğun olarak çalıştığı çürük aktivite tespitini sağlayan kitlerin içeriğinde bireyin tükürük özellikleri (akış hızı, tamponlama kapasitesi, pH ve içerdiği çürük yapıcı bakteri konsantrasyonu), diş plağı durumu ve fırçalama sıklığını ortaya koymaya yardımcı araçlar mevcuttur.
Bireyin öncelikle ağız içi muayenesi ile birlikte tükürük akış hızı değerlendirilerek skorlanır. Sonrasında belli süre içinde bir kapta toplanan az miktarda tükürük örneğinden pH indikatörleri ile tükürüğün pH’sı tayin edilir. Aynı tükürüğün farklı indikatörler kullanarak tespit ettiğimiz tamponlama kapasitesi ile hastamıza asit atakları karşısında tükürüğünün sahip olduğu savunma mekanizması konusunda detaylı bilgi verilebilinmektedir. Bunun yanında yine bu kitler yardımıyla tükürükte bulunan çürük yapıcı bakteri konsantrasyonu hakkında yaklaşık değerler elde edilebilinmektedir. Çürük olgusunda en az tükürük kadar önem arz eden diş plağının özelliği; yine kit içeriğinde bulunan özel boya ile dişler boyanarak plağın niteliği ve bireyin ne sıklıkta fırçalama yaptığı konusunda önemli ipuçlarına sahip olunmasını sağlamaktadır.
Tüm bu uygulamaların sonucunda bireyin çürük riski (yüksek/ orta/ düşük) belirlenerek kişiye özel tedavi planı ile sağlıklı gülüşler elde edilir.