Yakın dönemde D vitamini üzerine gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda iki ilginç veri ortaya çıktı. Buna göre; D vitamini, geçmişte bildiğimizin aksine çok daha önemli bir vitamin olarak hayatımızda önemli bir yer tutuyor ve eksikliği durumunda tahmin edilenin epey ötesinde sağlık sorunları ile karşılaşılabiliyor. Diğer hastalıklara kıyasla rastlanma oranı açısından gelişmiş ülke ve gelişmemiş ülke gibi bir ayrım pek de söz konusu değildir.
Anne ve çocukların daha çok risk altında olduğu biliniyor. Kemik ve dişlerin gelişiminde önemli bir aktör olan D vitamini, bağışıklık sisteminin daha güçlü bir şekilde çalışmasını destekler. Bu sayede mikroplarla mücadelede bedenin daha kuvvetli hale gelmesini sağlayan D vitamini, hücre bölünmesini denetler, metabolizmanın düzenlenmesini sağlar.
Kemik sağlığı açısından oldukça önemli bir vitamin türü olan D vitamini, soğuk algınlığı ve depresyon gibi sorunlar ile mücadelede de önemli bir yardımcı kuvvet olarak karşımıza çıkar. Türlü gıdalarla bedene dahil edilebilen D vitamini için en zengin kaynağın güneş olduğunu söyleyebiliriz. Ton balığı, alabalık, yılan balığı, somon, ayran, süt, yoğurt, yumurta sarısı, sığır ciğeri, morina ciğer yağı, taze sıkılmış portakal suyu, kimi mantar çeşitleri gibi gıdaları tüketerek vücudunuzdaki D vitamini seviyesini artırabilirsiniz.
Güneş ve besinler aracılığıyla bedene girmesi sağlanan D vitamini, eksikliği halinde hayatı olumsuz etkileyecek rahatsızlıkların meydana gelmesine sebep olabilir. Bu yüzden D vitamini eksikliğinin nedenlerini bilmeniz ve bunlara dikkat ederek yaşamanız sizin için yararlı olacaktır.
Genel olarak güneşli havalarda herkes kendini daha iyi hisseder. Güneş sadece psikolojik açıdan modumuzu yükseltmekle kalmaz aynı zamanda ışınları aracılığıyla D vitamini ihtiyacımızı karşılamamıza da yardımcı olur. Elbette güneşten gelen zararlı ışınlar da mevcut fakat bu ışınlar her daim bedene etki edecek seviyede olmuyor. Kavurucu sıcakların olduğu yaz aylarında, güneş ışınlarının dik olarak geldiği öğle saatlerinde zararlı ışınlardan korunmak için çok fazla güneşe maruz kalınmaması gerekir. Bunu abartıp güneşli havalarda hiç dışarı çıkmazsanız bazı zor durumlarla karşılaşabilirsiniz. Zira her insan vücudunun güneş ışınlarıyla buluşmaya ihtiyacı vardır.
Gününüzün önemli bir kısmını kapalı alanlarda geçiriyorsanız, gün içerisinde çalışma koşulları gereği güneşe çıkma imkanı bulamıyorsanız, haftalık tatillerinizde ya da yemek molalarınızda hafif yürüyüşler gerçekleştirmeniz tavsiye edilir. Güneş ışınlarına çok uzun süre maruz kalmak, çok fazla D vitaminini bünyeye kazandırmak anlamına gelmez. Belirli ve düzenli aralıklarla, sık sık ama tek seferde çok uzun süre olmaması koşuluyla güneşe çıkarak bedeninizi ödüllendirebilirsiniz. Bu sayede vücudunuza daha faydalı bir şekilde D vitamini takviyesi gerçekleştirmiş olursunuz.
Güneş ışığından yeteri kadar yararlanılamamasının sebeplerinden birisi de güneş kremleridir. Kimi güneş kremleri, güneşin zararlı ışınlarından bedeni koruduğu gibi, D vitamininin bedene güneş ışınları aracılığıyla kazandırılmasının da önüne geçiyor. Bu yüzden güneş kremi seçiminde hassas davranmalısınız. Kremin bu tip etkisi olup olmadığını öğrenmeniz sizin faydanıza olacaktır. Eğer halihazırda kullandığınız güneş kremi, D vitamini emilimini engelliyorsa bu güneş kremini, güneşin etkisinin daha az olduğu saatlerde sürmemeye çalışın ki bedeniniz ışınlar aracılığıyla D vitamini emilimini gerçekleştirsin.
Güneş ışınlarından fazla faydalanamayan bölgelerde yaşayan insanlarda D vitamini eksikliği sıklıkla görülür. Bu sorunun önüne geçmek için bu bölgelerdeki insanlar düzenli olarak balık tüketmelidirler.
Balık, yumurta, süt ve süt ürünleri ile kimi meyveler D vitamini açısından zengindir. D vitamini açısından bedenin ihtiyacını karşılayan bu tip besinleri uzun süre tüketmezseniz ve fast food gibi bedene zararlı yiyecekler ile hayatınızı sürdürürseniz bir süre sonra D vitamini eksikliği ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Fast food ile beslenenler haricinde vejetaryenler ile yemek seçen kişilerin de bu konuda risk grubunda olduğu kabul edilir.
Özellikle vegan beslenenler, bazı et ve balık ürünlerinden elde edilen D vitaminini bedenlerine kazandırmaları zordur. Et yememe konusunda çok büyük bir hassasiyetiniz olsa dahi bedeninizin D vitaminine büyük bir ihtiyaç duyduğunu aklınızdan çıkarmayın. Kesinlikle et yemeyi düşünmüyorsanız bir diyetisyen ya da beslenme uzmanına giderek D vitamininin vegan öğünler ile kazandırılmasını sağlayacak listeler hazırlamasını talep edin.
Birçok farklı ilaç, bedende D vitamini eksikliğinin meydana gelmesine sebep olur. Daha çok anti mantar ilacı olarak bilinen anti-fungallar, glukokortikoidler, antikonulsanlar ile AIDS/HIV tedavisi için kullanılan medikal ilaçlar, bedendeki D vitamininin etkisini kaybetmesine ve seviyesinde azalma meydana gelmesine neden olur. Eğer doktor tarafındankullanılan ilaçlar için alternatif bir ilaç öneriliyorsa D vitamini eksikliğinin yaşanmaması adına ilaç değişimine başvurulabilir.
Diğer taraftan alternatif bir ilacın kullanılması mümkün değilse söz konusu ilaçlar yüzünden meydana gelen D vitamini sıkıntısının etkilerini en aza indirgemek için D vitamini odaklı beslenmeye özen gösterebilirsiniz. Beden dengelerinizi sarsacak türden abartılı bir beslenmeye başvurmadan D vitamini açısından zengin olan gıdaları düzenli bir şekilde tüketip bu sıkıntının önüne geçebilirsiniz.
Bazı hastalıklar da bedende D vitamini sıkıntısı çekilmesine sebep oluyor. Başta kronik böbrek hastalıkları olmak üzere kronik granülom oluşturan hastalıklar, kimi lenfoma türleri ve primer hiperparatiroidi gibi rahatsızlıklar sebebiyle bedene giren D vitamini etkisini gösteremez ve seviyesinde azalma görülür.
Orta yaşların geçilmesiyle beraber D vitamini eksikliğinde risk seviyesi artış gösterir. İlerleyen her yaş, normal şartlar altında bağışıklık sisteminin biraz daha zayıflaması, bedendeki mekanizmaların daha güçsüz hale gelmesi, kimi işlev bozukluklarının ortaya çıkması gibi durumlara sebep olur. Uzmanlara göre yaş ilerledikçe meydana gelen sorunlardan biri de D vitamini sentezleme yetisinin yavaş yavaş kaybedilmesidir. Özellikle 70'li yaşlara gelinmesiyle beraber güneş ışınından elde edilen D vitaminin sentezlenmesine yönelik oran %25 oranında düşüş gösterir. Bu sebeple yaşlanmayı da D vitamininin eksilmesine sebep olan faktörler arasında sayabiliriz.
Obezite rahatsızlığı yaşıyor olmak D vitamini konusunda eksiklik çekmenize neden olabilir. Obez olan ve olmayan kişiler arasında yapılan çalışmada iki grup da belli bir süre güneş ışığına maruz bırakılmıştır. Güneş ışığına maruz kalan iki grubun da bünyelerindeki D vitamini artışının eş değerde olduğu görülmüştür. Aradan 24 saat geçtiğinde obez olan kişilerin bedenindeki D vitamini seviyesinin %57 seviyesinde azaldığı gözlemlenmiştir. Eğer fazla kilolarınız varsa, her ne kadar güneş ve besinler aracılığıyla D vitamini takviyesi alsanız da bu takviyeler bedeninizde gereken etkiyi gösteremezler. Bu yüzden bol bol egzersiz yaparak fazla kilolarınızdan kurtulmaya çalışın.
Melanin adlı cilde renk veren madde, açık renk tene sahip olan insanlarda, koyu renk tene sahip olan insanlara kıyasla daha az bulunur. Melanin isimli madde, güneşten gelmekte olan UV ışınlarının daha kolay absorbe edilmesini sağlarken cildin D vitamini üretip emilim gerçekleştirme kapasitesini ise %90 seviyesinde azaltır. Durum böyle olunca koyu tenli kişilerin güneşten D vitamini takviyesini tam anlamıyla gerçekleştiremediğini görüyoruz.
Dolayısıyla doğuştan koyu bir ten rengine sahip olan bireyler, her ne kadar vücutlarında doğuştan gelen bir güneş koruyucu etkiye sahip olsalar da ne yazık ki D vitamini emilimi konusunda beyaz tenli insanlara nazaran daha şanssızdırlar. Bu sebeple koyu cilt rengine sahip olan kişilerin, beyaz tenli kişilerle eş miktarda D vitamini alabilmesi için daha uzun süreler güneş altında kalmaları gerekebilir.
Fakirlik, açlık, kaynak eksikliği gibi sebeplerden bağımsız olarak sadece ten renginin etkilerini düşündüğümüzde dahi Afrika’da yaşayan insanların D vitamini eksikliği açısından en büyük sıkıntıyı yaşayan kişiler olduklarını görüyoruz.
Yağda çözülen ve yağla beraber bağırsaklarda emilip kana geçen D vitamini, sindirim sistemi ile ilgili hastalıkların olduğu durumlarda emilemez ve dolayısıyla kana sağlıklı bir şekilde geçemez. Sindirim sistemi ile alakalı bir problem yaşıyorsanız bu durumun D vitamini seviyenize nasıl etki ettiğini öğrenmek için doktorunuzdan yardım isteyin. Bu sorunu gidermek için alternatif yöntemlerin bir uzman tarafından sunulmasını talep edin.
Erken teşhis, doğru adımlar ve uzmandan alınacak tavsiyeler ile D vitamini bakımından yoksunluk çeken kişilerin tedavi süreçleri gayet rahat bir şekilde işleyebilir. Bunun için hastalığın belirtilerini bilip bu semptomlara rastlanılması halinde olabildiğince hızlı bir şekilde uzman desteği almaya çalışmak gerekir. Erken tanının böylesine önemli olduğu bir durumda D vitamini eksikliği nasıl anlaşılır?
Eğer bünyenizde yeterli miktarda D vitamini bulunmuyorsa birçok dengesiz durum ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Normal seviyenin dışında karşılaşacağınız bu belirtilerden biri de baş bölgesinde meydana gelen aşırı terlemelerdir. Bebeklerde anormal şekilde kafa terlemesi görülmesi D vitamini açısından yetersizliğe yönelik bir işaret olarak kabul edilir.
D vitamini sayesinde kalsiyum kemiklere ulaşır. Ulaştığı bölgede kalsiyum katılaşır ve kemiklerin daha güçlü hale gelmesini sağlar. Eğer yeteri kadar D vitamini edinemezseniz kemikleriniz daha hassas ve zayıf hale gelir. Aynı şekilde D vitamini, bedendeki kasların dokularının büyük bir bölümünü oluşturur. Eğer bir yetersizlik meydana gelirse iskelet kası adı verilen kaslarda zayıflama meydana gelebilir.
Bedeninde D vitamini eksik olan kişilerde yaygın bir şekilde görülen belirtilerden bir diğeri ise depresyondur. Depresyonların çok şiddetli olması beklenmez fakat kendinizi ortada bir sebep yokken dahi üzgün hissedebilirsiniz. D vitamini vücutta yeterli seviyede olmadığı durumda, serotonin adı verilen ve ruh halinin iyileşmesini sağlayan hormonun düzeyinde de düşüş görülür. Bununla beraber kişinin modu düşer ve kendini iyi hissetmez.
2006 senesinde 80 yetişkin birey üzerinde yapılan çalışmada yeterli seviyede D vitamini almayan kişilerin diğer kişilere nazaran depresyona 11 kat daha yatkın olduğu gözlemlendi.
Her ne kadar sık görülmese de D vitamini yetersizliğinin diğer belirtileri arasında; soğuk algınlığı, kilo alma, yüksek tansiyon, halsizlik, kas krampları, kabızlık, ishal, konsantrasyon sorunları, baş ağrısı, halsizlik gibi semptomlar da yer alır. Tüm bu semptomlar doğrudan D vitamini yetersizliğine işaret etmez fakat şüphelenmek için yeterli göstergeler olarak kabul edilirler.
Beden için son derece önemli bir vitamin olan D vitamini, doğru bir şekilde emilemediği ve bedene kazandırılamadığı ya da eksik olduğu durumlarda kimi ciddi hastalıklara yol açabilir.
Kemik Erimesi İle Alakalı Daha Detaylı Bilgiler İçin: Kemik Erimesi Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Raşitizm İle Alakalı Tüm Detaylar İçin: Raşitizm Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Solunum yolu rahatsızlıkları: Daha güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmanızı sağlayan D vitamini, eksik olması halinde zatürre, grip gibi farklı seviyelerdeki solunum yolu enfeksiyonlarını yaşama ihtimalinizi yükseltir. D vitamini vücudunuzda eksik olduğu sürece iyileşme süreciniz normal hızda gerçekleşmez. Her ne kadar kesin kanıtlarla ispatlanmasa da astım hastalığı ile de D vitamini açısından eksiklik yaşamanın bir bağlantı içerisinde olduğu düşünülüyor.
Son derece kolay yöntemler ile D vitamini eksikliğini ortadan kaldırabilirsiniz. Bunun için genelde iki tip tedavi yöntemi bulunuyor ve kişi sebat gösterip eksiklikten kurtulmaya yönelik inancını koruduğu sürece tedaviden başarı almak mümkün hale geliyor. Peki, D vitamini eksikliği nasıl giderilir?
Doktorlar kimi durumlarda vitamin eksikliğinin ortadan kaldırılması için ek takviye ilaçları yazar. Bu ilaçları belirli bir süre kullanmanız tavsiye edilir ve bu süre zarfı içerisinde vitamin değerlerinizin normale dönüp dönmediği gözlemlenir. Yeni kan testi ile durum analizi yapılır ve gerekli durumda yeniden vitamin ilacı tavsiye edilir.
D vitamini, besin yoluyla doğrudan alınabilen bir vitamin olduğu için bir uzman tarafından size tüketmeniz gereken ve D vitamini açısından zengin olan besinlerin yer aldığı bir beslenme listesi verilebilir. Bu besinleri tüketerek sağlığınıza daha hızlı kavuşmanız sağlanır.