D vitamini, vücutta çeşitli fonksiyonları bulunan ve yağda çözülebilen bir vitamin türüdür. Vücutta cilt ile güneşin temas etmesi sonucunda oluştuğu için aynı zamanda güneş vitamini olarak da anılmaktadır. Türkiye’de güneşli olan gün sayısı D vitamini alabilmek için yeterli oranda olduğu hâlde en sık D vitamini eksikliği görülen ülkelerden biri de Türkiye’dir. Bir diğer adı kalsiferoldür. Vitamin olarak geçer ancak gerçekte yağda çözülen bir hormondur. Hormonal mekanizmalar içinde görevlidir. Bitkisel ve hayvansal olarak 2 ana kaynağı vardır. Bunlardan biri D2 diğeri D3 olarak anılır. D2 vitamini ergokalsiferol D3 vitamini ise kolaksiferoldür.
Hormon sentezinden hücre zarının korunmasına kadar çeşitli faydaları bulunan D vitamini son derece gerekli vitaminlerden biridir. Bağışıklık sistemini destekleyici etkisi de bulunur. Viral enfeksiyonların tedavi süreçlerinde de gerekli olduğu tespit edilen D vitamini insan vücudu için gerekli ve faydalıdır. Bilinen D vitamini faydaları şunlardır:
Organik olarak güneş ışığından alınan D vitamini çeşitli takviye ürünler ya da D vitamini olduğu belirtilen gıdalar ile de alınabilir. Kalsiyumun emilimi açısından zorunludur. Eğer D vitamini olmazsa kalsiyum emilim oranı da yükselir. Ayrıca kemiklerin gelişimi için de önemli ve gereklidir.
Bağışıklık sistemini güçlendirme özelliği sayesinde hastalıklarla ve soğuk algınlığı gibi durumlarla mücadelede vücuda yardımcı olur. Bazı araştırmaların sonucunda kanseri önleyici özelliği de belirtilmiş ve kanser riskinin önüne geçebileceği tespit edilmiştir.
İnsan vücudu için son derece gerekli olan D vitamini eksikliği durumu bazı belirtiler ile kendini gösterir. Genel olarak D vitamini güneş ışınlarına gerektiği kadar ulaşamayan kişilerde görünür.
D vitamini içeren besinlerin tüketilmemesi de D vitamini eksikliğine neden olabilir. Ayrıca çeşitli hastalıklar için kullanılan bazı ilaçlar da bu vitaminin eksikliğine sebebiyet verebilir. Bu vitaminin eksik olması hâlinde birçok belirti kendini gösterir ve hastalıklar oluşabilir.
D vitamininin eksik olduğu kişilerde bazı belirtiler görülür. Bu belirtilerin birkaçı ya da hepsi kişide görünüyorsa vakit kaybetmeden doktora gidilmeli ve yapılan müdahaleler doğrultusunda verilen tedaviye harfi harfine uyulmalıdır. Kişide D vitamini eksikliği durumu söz konusu olduğunda şu belirtilere rastlanır:
Diğer vitaminler gibi D vitamini de gerektiği kadar alınmalıdır. Fazla alınması hâlinde yararı değil zararı dokunabilir. Bu nedenlere bağlı olarak vitamin alımları doktora danışılarak yapılmalıdır. Aşırı miktarda D vitamini de çeşitli rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
Doktorlara göre normal şartlarda D vitamini alımı günlük 400 – 800 IU arası olmalıdır. Daha fazlası yüksek doz olarak kabul edilir. Doz aşımı durumunda kişide kabızlık, kalp ritmi sorunları, ani kilo kaybı, iştahsızlık ya da böbrek sorunları görülebilir.
Eksikliği ya da fazla alınması hâlinde sorunlara neden olabilecek, insan sağlığını tehdit edecek nitelikte hastalıklara sebebiyet verebilecek olan D vitamini bazı yiyecek ve içeceklerde de bulunur. En büyük kaynağı güneş ışıkları olan D vitamininin bulunduğu bazı gıdalar şunlardır:
Önemli not: Bu içerik tavsiye niteliği taşımamaktadır. Paylaşılan bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır ve herhangi bir tıbbi sorunun teşhis veya tedavisi için kullanılmamalıdır. Tıbbi bir sorununuz varsa lütfen doktorunuza danışınız.