Tıpta yaşanan gelişmelere rağmen, damar sertliği (ateroskleroz) ne yazık ki, halen yaşam kaybına neden olan önemli unsurlardan biri olmaya devam ediyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi KVC Uzmanı Prof. Dr. Soner SANİOĞLU, damar sertliğinin erken yakalanmasıyla, kalp krizi ve inme riskine karşı önlem alınabildiğini söylüyor. En önemli belirtilerden biri olan bacaklarda görülen ağrılar için zaman kaybetmeden uzmanına başvurmak hayati önem taşıyor.
Obezite, diyabet, hipertansiyon ve sigara içmek, damar sertliği için önemli risk faktörlerini oluşturuyor. Kalp damarlarının tutulmasıyla kalp krizi, şah damarının tutulmasıyla felç, bacak damarları tutulmasıyla uzuv kayıplarına neden olabiliyor. Tüm felç vakalarının yüzde 30’u şah damarı sertliğinden kaynaklanıyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi KVC Uzmanı Prof. Dr. Soner Sanioğlu, “Bacaktaki ağrılar, damar sertliğinin bir sinyali olabiliyor.” diyor.
SİNSİ İLERLİYOR, BELİRTİ VERMİYOR
Bu ağrıyı başka ağrılarla karıştırmak mümkün değil. Zira en belirgin özelliği belli bir efor sonrası ortaya çıkması ve kişiyi yürüyemez noktaya getirmesi oluyor. Hasta bu durumu “en fazla 500 metre yürüyebiliyorum, sonra ağrıdan dolayı durmam gerekiyor” diye tanımlıyor. Ancak diyabet hastalarında sertlik, daha aşağıdaki damarlarda oluştuğu için ilk etapta ağrı görünmeyebiliyor.
Damar sertliğinin ileri aşamalarda ise, hastalar istirahat sırasında bile ağrıdan yakınmaya başlıyorlar. Tedavisi de daha zor oluyor. Bununla birlikte, damar sertliğinin neden olduğu bacak ağrıları, damar sertliğinin sadece bacaklarda olduğu anlamına da gelmiyor. Henüz belirti vermemiş olsa bile bu hastaların kalp ve boyun damarlarının incelenmesi gerekli. Çünkü ateroskleroz vücuttaki tüm damarları etkileyebiliyor. Bu tür hastalarda hayati öneme sahip kalp ve boyun damarlarındaki aterosklerotik tutulumun değerlendirilmesi oldukça önemli. Dolayısıyla bacaklardaki ağrılar ciddiye alınması gereken bir belirtidir.”
BACAK AĞRISI VARSA, TIKANIKLIK BAŞLAMIŞ DEMEKTİR
Bacaklarda ağrının ortaya çıkması, damar sertliğinin kritik darlık yada tıkanıklıklara yol açtığını gösteriyor. Ancak ağrı, spinal kanal darlıkları gibi farklı hastalıklarda da ortaya çıkabildiğinden ayırt etmek için hekime başvurmak gerekiyor.
Damar sertliği (ateroskleroz) tanısı konulduğunda, ağrının çıkış şekline ve hastada yarattığı yaşam kalitesindeki bozukluğa göre tedavinin şekillenir. Bazı durumlarda, bacağa daha fazla kan gitmesini sağlayacak ilaç tedavisi yeterli olabiliyor. Böylece, ameliyat gerekmeden hastanın yaşam kalitesi yükseliyor. Daha ileri vakalar için balon, stent yada cerrahiyöntemlerden uygun olanıyla ağrısız bir yürüme sağlamak mümkün.
Özellikle son yıllarda teknolojinin sağladığı imkanlarla cerrahi olmayan yöntemlerin kullanımı yaygınlaştı. Son dönemde cerrahlar, zorlu vakaları yoğunlukla tedavi ediyor. Burada önemli bir noktayı hatırlatmakta fayda var. Bu hastalara kalp hastası gibi yaklaşılması gerekiyor. Çünkü hastaların büyük çoğunluğu aterosklerozun bacakta oluşturduğu komplikasyonlardan değil, kalp krizi nedeniyle yaşamını kaybediyor. Hasta, eforla ilgili bir ağrı yaşıyorsa, yürürken ortaya çıkan ve yürümeyi engelleyen bir bacak ağrısı varsa, mutlaka hekime başvurulmalıdır.