Hükümet hızla artan fiyatlar ve yüksek kredi faizi sebebi ile konut sahibi olmak isteyen dar gelirli vatandaş için sosyal konut hamlesi başlattı. Eylül 2022'de açıklanan Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi kapsamında bu yıl 250 bin konut inşa edilmeye başlandı.
250 bin konut için 5 milyondan fazla başvuru yapıldı. Talebi gören kamu yeni proje hazırlıklarına başladı. Yapılan açıklamalara göre 250 bin konut, 1 milyon konut arsası ve 10 bin işyeri projenin ilk etabı, ikinci etapta konut sayısı 500 bine, işyeri sayısı 50 bine çıkacak. 500 bin rakamından sonra yeni paketler de açıklanacak.
Yüzyılın projesinin ardından hükümetin diğer hamlesi de orta gelirli vatandaş için olarak açıklandı. İlk evini alacak orta gelirliye yönelik 'Yeni Evim' kampanyası ile birlikte, 15 yıl (180 ay) vade, yüzde 10 peşinat imkânı, yüzde 0.69'dan başlayan faiz oranı, 5 milyon liraya kadar kredi ve ilk 3 yılda taksitlere destek imkânı sunuluyor.
16 Ocak itibari ile konut üreticisinden konutunu bulan vatandaşlar kurasız konut kredisi alma hakkı elde edebilecekler. Sosyal konutta olduğu gibi başvuru alınmayacak, herhangi bir başvuru ücreti talep edilmeyecek. Ayrıca kura da çekilmeyecek.
Programdan yararlanabilmek için hanehalkı toplam geliri dikkate alınacak. Azami gelir oranları 1'inci bölgede 80 bin lira, 2'nci bölgede 60 bin lira ve 3'üncü bölgede 45 bin lira olarak açıklandı.
18 yaş üstü, bankalar tarafından kredi alması uygun görülen her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kampanyadan yararlanabilecek. Ancak kampanyadan yararlanacak kişilerin halihazırda bir konutunun olmaması ve son 1 yıl içinde konut alacağı ilde konut satmamış olması şartı var.
Öncelikle konut üreticileri, kampanyaya dahil olacak ve kriterlere uygun daireleri ilan edecek.
Konut almak isteyenler, ister markalı konut üreticisinden olsun ister mahalle arasında müteahhitten olsun sıfır dairelerini seçip ilgili bankalara başvuracaklar.
Banka, hem kişinin hem de projenin kriterlere uygunluğunu denetleyecek, uygunluk durumunda krediyi verecek.
Kampanya kapsamında Türkiye 3 bölgeye ayrılarak kredi limitleri açıklandı. Buna göre, 1. Bölge: İstanbul 2. Bölge: Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla 3. Bölge: Diğer iller olarak belirlendi. Finansman tutarları, 1'inci bölge olan İstanbul'da en çok 5 milyon lira, 2'nci bölgedeki illerde en çok 3 milyon lira, 3'üncü bölgedeki diğer iller için ise en çok 2 milyon lira olarak uygulanacak.
2 milyon liraya kadar olan kullanımlarda faiz yüzde 0.69, 2-4 milyon lira arasına yüzde 0.79, 4-5 milyon lira arasına yüzde 0.99 olarak uygulanacak. Buna göre, İstanbul 'da 5 milyon liraya kadar kredi kullanan birinin faiz oranı yüzde 0.99'a çıkabilecek. 2'nci bölgedeki illerde en çok 3 milyon liraya kadar kredi alabildiği için faiz yüzde 0.79'a kadar yükselecek.
İkinci el konutlar kampanyaya dahil edilmedi. Kampanyaya dahil olan evlerin müteahhit/üreticiden alınması, hiç satış görmemesi gerekiyor. Ev sıfır olsa da tapuda devir gördüyse kampanya kapsamı dışında kalıyor. Kampanya kapsamında konutlar 3 gruba ayrıldı. Birincisi tamamlanmış konutlar, ikincisi belirli bir oranda tamamlanmış ve bankaların kredi verme kriterlerine uygun konutlar, üçüncüsü ise yapımına başlanacak olan konutlar. İlk iki durumda, konuta ve başvuru sahibine dair şartların ilgili banka tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirilmesi halinde, kampanyadan yararlanılabilecek. Yeni başlayacak projeleri kapsayan üçüncü durumda ise konut projesinin bankalar tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirmesi ana kıstas olacak.
HalkBank, VakıfBank, Ziraat Bankası, Emlak Katılım, Ziraat Katılım ve Vakıf Katılım bankaları kredi sağlayacak.
Sabah Gazetesi'nden Seda Tabak'ın haberine göre; 2022'de konuta talep oldukça canlıydı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2022'de 1 milyon 485 bin konut satışı gerçekleştirildi. Ancak üretim kısmı satışlar kadar hareketli olmadı. 2019 yılından bu yana düşen ruhsatlar bu yıl da ihtiyacın gerisinde kaldı. Ülke genelinde yıllık 750-800 bin yeni konuta ihtiyaç duyulurken, alınan konut ruhsat sayısı yaklaşık 415 bin oldu. Özel sektör, artan maliyetler ve öngörülemeyen piyasa şartları nedeniyle beklemede kaldı. Ancak 2023 için umutlar yüksek. Hem artan talep hem de kamunun üretimi destekleme adımları ile yeni yılda yeni projelerin raflardan inmesi bekleniyor.