Demirci Ustaları Teknolojiye Direnmeye Çalışıyor

ŞABAN KILIÇCI - İnegöl ilçesinde çapa, balta ve kazma gibi tarım aletlerini yaparak geçimlerini sağlayan demirci ustaları, asgari ücretin altında para kazanmalarına rağmen ata mesleğini sürdürüyor. Teknolojiye rağmen atalarından kalma usullerle çalışan, demir malzemeyi kömürle oluşturulan kora bırakan, çekiçle örste döven ve sudan geçirip son şeklini vererek tarım aletlerini satışa hazırlayan ustalar, bunların her biri için ortalama 3 saat harcıyor. Demirci Niyazi Gündüz (74), AA muhabirine yaptığı açıklamada, 54 yıldır zirai alet ürettiğini söyledi. Eskiden işlerinin çok iyi olduğunu belirten Gündüz, "İlkbaharda 2-3 ay sezonluk, bir de sonbaharda biraz işimiz olur. Eskiden öküzlerle çift sürüldüğü zaman pulluk yapıyorduk ve işlerimiz çok güzeldi. Ondan sonra makineleşti. Traktörler oldu, çapa makineleri çıktı ve gittikçe kazancımız ufak ufak azaldı" dedi. Günlük gelirinin belli olmadığını ifade eden Gündüz, zaman zaman bir gün 50 lira kazanıp sonraki 3 gün hiç siftah yapmadan dükkanını kapattığını anlattı. Sattığı bir baltanın ekonomik ömrünün düzgün kullanılırsa ortalama 30 sene olduğunu aktaran Gündüz, "Aylık ortalama 300-500 lira kazanıyoruz. Bin derece sıcaklık ortamında 3 saatte yaptığımız bir baltayı 25 liraya satıyoruz. Maliyetler düşüldüğünde bize 5-6 lira kalır" diye konuştu. - "Sezonumuz yılda iki aydır" Ailesinde 5'inci kuşak olarak mesleğini sürdüren 17 yıllık demirci Hakan Şendil ise tablo halindeki malzemeyi parçalama, kesme, ocakta şekil verme, dövme, taşlama, sulama, bileme işlemlerinden geçirerek satışa hazır hale getirdiği bilgisini verdi. Aylık kazancının asgari ücretin altında olduğunu vurgulayan Şendil, şöyle konuştu: "Dededen gelmiş bir meslek olduğu için bırakıp başka bir iş yapamıyoruz. Ayrıca başka bir işle ilgili bilgimiz olmadığından mesleği devam ettiriyoruz. Eleman çalıştırma şansımız yok. Tek başımıza çalışıyoruz. Zaten gelirimiz kendimize ancak yetiyor. İş yeri kendimizin, kira olsa hiç yapamayız. Ürettiğimiz ürünlere zam yapma şansımız yok. 15-20 yıldır gelen malzemeye göre çok cüzi oranlarda zam yapabiliyoruz. Kazancımız, maliyetin yüzde 2'si, yüzde 3'ü gibi bir şey. Siftah yapmadan eve gittiğimiz günler çok oluyor. Sezonumuz yılda iki aydır. İki ayda kazandığımızı yıla böleriz. O yüzden çok büyük rakamlara çıkmaz. Aylık ortalama 500-550 lira civarındadır kazancımız. Eskiden tarım arazilerinde sadece çapa, kazma, balta gibi aletler kullanılıyordu. Teknoloji ilerlediği için ürünlerimize daha az talep olmaya başladı. Eski yıllar gibi ilgi yok. Şu anda ağırlıklı tamir işleri yapıyoruz. Yeniye zaten pek talep gösteren yok."