Gökhan Artan / İstanbul, 8 Mart (DHA) - Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, demiryolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımladı. Yönetmeliğe göre, ölüm ve yaralanma dışında gecikmeler ve iptallerde de yolcular tazminat talebinde bulunabilecek.
Yönetmelikte, "Demiryolu tren işletmecisi, yolcunun trene binerken, trenden inerken ya da trende bulunduğu sırada demiryolu sistemi ile ilgili bir kaza nedeni ile ölmesinden veya yaralanmasından ve bunlara bağlı fiziki ve ruhsal bütünlüğüne gelebilecek her türlü zarardan sorumludur" denildi.
Yönetmeliğe göre, demiryolu tren işletmecisi şu koşullarda sorumluluktan muaf olacak:
- Zararın mücbir sebep nedeniyle meydana gelmesi.
- Zararın, zarar görenin kusuru nedeniyle meydana gelmesi.
- Zararın üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmesi.
Kaza ve olay, altyapı veya üçüncü bir şahsın davranışından dolayı meydana gelir ve eğer buna rağmen demiryolu tren işletmecisi sorumluluktan tamamıyla kurtulamazsa, altyapı veya üçüncü şahsa karşı olası rücu hakkı saklıdır.
Ölüm ve yaralanma tazminatları:
- Yolcunun kaza veya olay nedeniyle ölümü halinde tazminatlar; yapılan cenaze giderleri, tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıpları içerir.
- Yolcunun ölmesi nedeniyle desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar da tazmin edilir.
- Yolcunun geçimini temin ettiği kişilerin açacakları tazminat davaları genel hükümlere tabidir.
- Yolcunun yaralanması, fiziki ve ruhsal bütünlüğüne herhangi bir zarar gelmesi halinde tazminatlar; tedavi ve yol masraflarının, kazanç kaybının, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıpların, ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıpların karşılanmasını kapsar.
İptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması:
Demiryolu tren işletmecisi, iptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması nedeniyle doğan zararlardan dolayı; yolcuya karşı sorumludur.
Demiryolu tren işletmecisinin rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla demiryolu altyapı işletmecisi, acente, gar ve istasyon işletmecisinin kusurundan kaynaklanan olaylar da aynı kapsamda değerlendirilir.
Demiryolu tren işletmecisi gerektiğinde seyahat belgesinde, trenin iptalini, gecikmesini veya bağlantının kaçırıldığını teyit etmelidir. İptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması aşağıdaki nedenlerden dolayı meydana gelmişse, demiryolu tren işletmecisi iptal, gecikme ve bağlantının kaçırılması sorumluluğundan muaftır:
Demiryolu tren işletmeciliği ile ilgili olmayan ve demiryolu tren işletmecisinin gerekli bütün önlemleri almasına rağmen gerçekleşmesini önleyemediği olaylar.
Yolcu kusurundan kaynaklanan olaylar.
Demiryolu tren işletmecisinin gerekli bütün önlemleri almasına rağmen gerçekleşmesini önleyemediği üçüncü şahıslardan kaynaklanan olaylar.
Demiryolu tren işletmecisinin bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen durumlar dışındaki zararları karşılamak zorunda olup olmadığını ve söz konusu zararları hangi ölçüde karşılaması gerektiğini genel hükümler belirler.
Aynı demiryolu altyapısını kullanan başka bir işletmeci üçüncü şahıs olarak değerlendirilmez; rücu hakkı yoktur.
El bagajları, evcil hayvanlar ve araçlara yönelik sorumluluklar:
Kaza veya olay nedeniyle yolcuların ölümü veya yaralanmaları halinde demiryolu tren işletmecisi, yolcunun el bagajı olarak gerek yanında gerekse üzerinde bulundurduklarının tamamen veya kısmen kaybolmasından veya hasara uğramasından sorumludur. Bu aynı zamanda yolcunun beraberinde götürdüğü evcil hayvanlar ve araç için de geçerlidir.Demiryolu tren işletmecisi gözetimi yolcuya ait olan el bagajlarının, evcil hayvanların ve aracın kısmen veya tamamen kaybolması veya hasarlanmasından doğan zarar, ancak kendi kusurundan kaynaklanıyorsa sorumludur.
Bagaj, el bagajı, evcil hayvan ve araçların kaybolması veya hasarlanması halinde tazminat sınırı
Demir yolu tren işletmecisi, yolcu başına el bagajı için kilogramı başına 30 TL ve en fazla 360 TL, evcil hayvanlar için en fazla 1800 TL, araçlar için ise yolcu başına en fazla 7 bin TL'sine kadar olan zararı tazmin etmek zorundadır.Yolcu başına bagaj veya eşya için kilogramı başına 30 TL ve en fazla 2100 TL'sine kadar olan zararı tazmin etmek zorundadır.
Gecikmelerden dolayı tazminat ödenmesi:
Son varış noktasına demiryolu tren işletmecisinden kaynaklanan sebeplerden dolayı 0-500 km arası mesafelerde 75 dakika ve 500 km’den fazla mesafelerde 125 dakika ve daha fazla gecikmeyle varılması halinde, yolcular, demiryolu tren işletmecisinden tazminat talep etme hakkına sahiptir.
Bu durumda yolcuya, ödenmiş olan bilet ücreti üzerinden, 75-125 dakika arası gecikmelerde bilet ücretinin yüzde 25’i, 125 dakika üzeri gecikmelerde bilet ücretinin yüzde 50’si oranında, talebin iletilmesini takip eden 1 ay içinde tazminat ödenir. Tazminat tutarları üzerinde kesinti yapılamaz.
Sefer iptalleri ve iptaller sonucu yolcu hakları:
Sefer iptalleri durumunda bilet bedelleri kesintisiz veya belirlenen bir oranda fazlasıyla iade edilmesi hususunda demiryolu tren işletmecisi düzenleme yapar.
Sefer, taşıma sözleşmesinin yapılmasından sonra hareketten önce veya yolda ortaya çıkan bir sebep dolayısıyla iptal edilirse, demiryolu tren işletmecisinden kaynaklı bir nedenle yolculuğun başlamasından önce iptal edilen seferlerde; iptal edilen sefere ait tüm biletler ve tahsil edilen bedeller kesintisiz geri ödenir veya yolcunun isteğine göre demiryolu tren işletmecisi tarafından belirlenen trenlerde kullanılmak üzere geçerlilik süresi 180 günden az olmamak kaydıyla açık bilete çevrilir.