Denetimli serbestlik nedir, nasıl uygulanır? Denetimli serbestlik türleri ve şartları

Çeşitli suçlarla tutuklanan ya da çıkarıldıkları mahkemede verilen karar sonucu mahkum olan kişiler, işledikleri suça ya da farklı durumlara göre çeşitli uygulamalardan yararlanabilirler. Denetimli serbestlik adı verilen sistem de bu uygulamalar arasında yer alır ve belli başlı şartlara bağlı olarak gerçekleştirilebilir.

Tutuklanan, mahkemede yargılanan ve suçlu bulunarak hapis cezası verilen kişiler işledikleri suçlara bağlı olarak farklı şekilde yargılanabilirler. Bu farklı yargılamalardan biri de denetimli serbestliktir. Denetimli serbestlik uygulaması çeşitli ilkeler doğrultusunda ve bazı şartlara bağlı olarak yapılabilir. Belirlenen kuralların ihlaline göre bozulma olasılığı da bulunur.

Denetimli serbestlik nedir?

Tanım olarak denetimli serbestlik sanığın, şüphelinin ya da hükümlünün toplum içinde takip ve denetiminin gerçekleştirildiği, o kişinin topluma kazandırılması ve iyileştirilmesi adına ihtiyaç duyulan her türlü kaynağın sağlandığı bir ceza infaz sistemi seçeneğidir.

Reklam
Reklam

Ceza adaleti sisteminde denetimli serbestlik sisteminin kurulması bir reform olarak kabul edilmiştir. Kurulan bu sistem sayesinde cezai yargılama infaz hukukunun önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Etkin bir ceza adalet sistemi, caydırıcı ceza infaz sistemi ile birlikte ideal adalet sistemi için denetimli serbestlik temel unsur kabul edilmiştir.

Denetimli serbestlik nasıl uygulanır?

Denetimli serbestlik yasası belli ilkeler dikkate alınarak uygulanır. Bu ilkelerin başında gizlilik ilkesi gelir. Bu ilke doğrultusunda denetimli serbestlik ve yardım hizmetleri uygulamasında görevli olan kişiler, suç nedeniyle zarar görmüş olan, sanık, şüpheli ya da hükümlü veya onların aileleri hakkında öğrendiği bilgilerin gizliliğini korumak zorundadır.

Tarafsızlık, insanın onuruna saygı, dürüstlük gibi ilkeler de denetimli serbestlik uygulamasında dikkate alınan ve son derece önem verilen ilkelerdir. Herkes denetimli serbestlik hakkından yararlanamaz. Bunun için bazı şartların uygun olup olmadığına bakılır.

Reklam
Reklam

Denetimli serbestlik türleri nelerdir?

Alınan denetimli serbestlik kararı farklı durumlara göre çeşitlilik gösterir. Birden fazla denetimli serbestlik biçimi vardır. Belirlenen duruma ve işlenen suça göre verilebilen denetimli serbestlik türleri şunlardır:

  • Ev hapsi (Konutta infaz)
  • Tedavi ve denetimli serbestlik kararı,
  • Kamuya yararlı bir işte ücret almadan çalışma,
  • Denetimli serbestlik meslek edindirme kursları,
  • Eğitim kurumuna devam etme kararı,
  • Belirli bir yere gitme ya da gitmeme açısından verilen denetimli serbestlik kararı,
  • Belirli bir mesleği veya sanatı yapmanın yasaklanması kararı,
  • Ehliyete ve ruhsata el koyma kararı,
  • Bir başkasının gözetimi altında ücretli olarak çalıştırılma kararı,
  • Herhangi bir yükümlülük olmadan yalnızca denetimli olarak geçirilmesi kararı,
  • Koşullu salıverilen hükümlü hakkında verilen denetimli serbestlik kararı,
  • 18 yaşından küçükler için barınma imkanı verilen bir eğitime tabi tutulması kararı,
  • HAGB (Hükmün açıklanmasının geri bırakılması) kararı verilen kişiler için yükümlülük olmaksızın denetim kararı,
  • Mahkemenin takdir edebileceği diğer denetim kararları.
Reklam
Reklam

Denetimli serbestlik alınca ne olur?

Sanık ya da hükümlü olan kişi denetimli serbestlik tedbiri kararı ile gelen kurallara uymayı taahhüt eder. Bu nedenle de tahliye edilmiş olur. Ancak denetimli serbestlik kararı dahilindeki kurallara uymazsa yararlanmış olduğu bu infaz şekli kaldırılır.

Reklam
Reklam

Eğer kişi kuralları ihlal eder ve denetimli serbestlik sınırları içinde verdiği taahhütlere uymazsa karar geri alınır ve hükümlü olan kişi yeniden mahkeme kararı ile cezaevine sevk edilir.

Denetimli serbestlik kimleri kapsıyor?

Her sanık ya da hükümlü için denetimli serbestlik kararı verilemez. Denetimli serbestlik kararı verilen kişinin belirlenen kanuni şartlara uygun olması gerekir. Bu şartlar işlenen suça göre de değişkenlik gösterebilir. Bu infaz türünden şu kişiler yararlanabilir:

  • 0-6 yaş grubunda çocuğu bulunan ve koşullu salıverilmesine 2 yıl veya daha az süre kalan kadın hükümlüler,
  • Ağır bir hastalığı olanlar,
  • Engelli olanlar,
  • Yaşları yaşamlarını tek başlarına sürdürmeye yeterli olmayanlar,
  • Koşullu salıverilmesine 3 yıl ya da daha az zaman kalan kişiler.

Denetimli serbestlik şartları nelerdir?

Bir suçluya denetimli serbestlik uygulanacaksa o kişinin ve durumunun kanunlar doğrultusunda belirlenmiş olan denetimli serbestlik şartlarına uyuyor olması gerekir. Bu şartlar şunlardır:

Reklam
Reklam

Kişinin koşullu salıverilmesine 1 yıl ya da daha az zaman kalması,
Hükümlünün açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitimevinde bulunması,
Hükümlünün iyi hâlinin bulunması,
Denetimli serbestlikten yararlanmak için talepte bulunulması.

Denetimli serbestlik kaç yıldır?

Denetimli serbestlik süresi kural olarak 1 yıldır. Ancak denetimli serbestlik tedbiri süresi bazı durumlarda 1 yıldan fazla olarak uygulanır.

Kişilerin cezalarının infaz edilmesi için öncelikle açık cezaevine alınması gerekir. Belli bir süre sonra ise tahliye edilerek denetimli serbestlik yoluyla denetlenir. Uyuşturucu denetimli serbestlik programının süresi de asgari olarak 1 yıldır.

Sigortalı çalışanlar denetimli serbestlik kararı verildikten sonra iş hayatlarında bir değişiklik yaşamak zorunda bırakılmazlar. İşlerine devam etmelerinde sakınca görülmez ancak taahhütlerini yerine getirmelidirler.

Not: Bu bilgiler yasal tavsiye niteliği taşımamaktadır. Yasalarda zaman zaman değişiklikler olabileceğinden ve her somut olay da kendine özgü detaylara sahip olabileceğinden, en güncel bilgi için veya herhangi bir yasal işlem yapmadan önce bir avukata danışmanız gerekir

Reklam
Reklam
Anahtar Kelimeler: