BİLAL ALTIOK/İBRAHİM ERBAY - Burdur'un Çavdır ilçesinde nitelikli ahşap işçiliği üzerine yapılan kalem işi bezeme ve süslemeleriyle dikkati çeken tarihi Dengere Camisi, zamana meydan okuyor.
İlçeye bağlı Bölmepınar köyünde kitabesi bulunmadığı için fiziki durumuna bakılarak tarihlendirilen ve Anadolu Selçuklu camileri geleneğinde inşa edilen Dengere Camisi'nin minaresinden yıllardır ezan sesi yükseliyor.
Doğu-batı ekseninde dikdörtgen planlı olarak dizayn edilen tarihi cami, yığma tekniğinde taş malzeme kullanılarak inşa edildi. Tavanındaki ahşap işçiliğiyle öne çıkan eser, 1983'te tescillendi.
Toprak dam olan üst örtü sistemi 1966'da yapılan onarım sırasında kiremit kırma çatıyla kapatılan tarihi caminin, nitelikli ahşap işçiliği ve kalem işi bezemeli tavanı, ziyaretçileri kendisine hayran bırakıyor.
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Süreyya Eroğlu Bilgin, AA muhabirine, caminin kitabesi olmadığı için tam tarihlendirme yapamadıklarını ancak inşa tekniklerine ve kullanılan malzemelere bakarak yapının ortalama 15. ve 17. yüzyıllar arasında yapıldığını söyledi.
Süslemelerinin caminin yaşından daha genç olduğuna değinen Bilgin, motiflerin bölgede 1800'lerin ilk yarısında inşa edilmiş yapılarda gördükleri süslemelerle ortak özellik taşıdığını bildirdi.
Bilgin, süslemelerinin tekniği, dönemin özelliğini göstermesi, naif ve nitelikli olmasından dolayı korunması gerektiğini belirterek, "Ahşap üzerine kalem işi tekniğiyle yapılan motifler, geç dönem yerel özellikler gösteren bir üslupta yapılmış. Geleneksel Anadolu Türk-İslam mimarisinde hakim olan motiflerde karşılaştığımız kıvrık dallar, üsluplaşmış çiçekler kullanılmış, zaman zaman da onarımlar yaşamış. Renklerin doğal renklerden seçildiği etkileyici motiflerle karşılaşıyoruz." diye konuştu.
- "Özel ilgi gösteriyoruz"
Antalya Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Coşar da Dengere Camisi'nin ahşap işçiliğiyle ön plana çıktığını dile getirdi.
Camiyi ziyaret edenlerin özellikle tavan kısmındaki ahşap işçiliğinden ve kalem işi bezemelerden etkilendiğini vurgulayan Coşar, şunları söyledi:
"Bu yörede bu denli harika ahşap işçiliğine sahip bir başka cami yok. Restorasyon projelendirmesi hazır. İnşallah 2020 yılında buranın restorasyonuna başlamak istiyoruz. Ender ahşap işçiliğine sahip olduğu için özel ilgi gösteriyoruz. Önümüzdeki süreçte camimizi restore edip aslına uygun şekilde hizmet vermeye devam edecek."
- "Ziyaretçiler tarihi dokuyu hissediyor"
Bölmepınar köyü muhtarı Ayhan Kılıç da Dengere Camisi'nin atalarından kendilerine armağan olduğunu ifade etti.
Camiyi ataları gibi koruyarak gelecek nesillere bırakmak istediklerine değinen Kılıç, "Camimizi hala kullanıyoruz. Yıllardır bu camiden ezan sesi hiç eksik olmadı, daima namaz kılındı. Camimizin yaşaması için eksiklerinin giderilmesi lazım. Atalarımız bu nadide eseri bugüne kadar yaşatmış bizim de ileriye dönük bu eksiklikleri tamamlamamız lazım." diye konuştu.
Caminin imam hatibi Süleyman Özdemir de caminin büyük ölçüde orijinalliğini koruduğuna dikkati çekti.
Gelen ziyaretçilerin bozulmayan tarihi dokuyu hissettiğini anlatan Özdemir, "Restorasyon çalışmasından sonra camimizin daha çok turist ağırlamasını bekliyoruz. Burada o kadar çok dualar edilmiş ki cami bugüne kadar ayakta kalmış. Böyle bir camide ibadet etmek insana farklı bir duygu ve heyecan veriyor. İşleme ve figürlerle dolu bir cami. " dedi.
Cami cemaatinden Göçeri Can da köylerinin ve caminin tarihi eser niteliğinde olduğunu, bir an önce restorasyonunun yapılarak eserin yıllarca ayakta kalmasını istediklerini kaydetti.