MANİLA (İHA) - Onbinlerce kişinin ölümüne yol açan Hint Okyanusu'ndaki şiddetli deprem, Asya finans piyasalarını sarsmadı. En çok turizm sektörünü etkileyen Sumatra açıklarındaki depremin kesin ekonomik maliyetini rakamlara dökülemiyor.
Finans piyasalarındaki yükseliş, Asya kıtasının geniş bölgelerini etkileyen deprem dalgalarının dehşet ve üzüntüsüne hiç uymuyor. Korkunç doğal afetin finans piyasalarının moralini bozmayacağı, diğer bir ifadeyle Asya'nın ekonomik dinamiğini frenlemeyeceği şeklindeki tahminler doğru çıkmışa benziyor. Manila'daki Asya Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Şianbin Yao, ekonomik hasarın öncelikle depremin vurduğu ülkelerde ve sınırlı yerel çöküntüye yol açacağı görüşünde. Yao, "Felaket doğrudan yerel ekonomileri sarsacak. Öncelikle Endonezya'nın Aceh Eyaleti ile Sri Lanka'nın doğusu depremin etkilerinden uzun süre kurtulamayacak. Hem can kaybı ve doğrudan servet kaybı hem de bu bölgelerin ekonomisi üzerindeki dolaylı etkileri açısından" diyor.
Asya Kalkınma Bankası uzmanına göre, Sumatra açıklarındaki depremin kesin ekonomik maliyetini rakamlara dökmek için henüz oldukça erken. Şianbin Yao tahminde bulunmak yerine 2001 yılında Hindistan'ın Gucarat Eyaleti'nde meydana gelen ve 20 bin kişinin ölümüne yol açan depreme atıfta bulunarak, yeniden imarın mali portresindeki muhtemel benzerliklere işaret etti. Yao, "20 bin kişinin öldüğü Gucarat depremi devlete 2 milyar dolara mal olmuş, yeniden imar için de ek olarak 2.3 milyar dolar harcanmıştı" dedi.
SRİ LANKA'DA BÜYÜK HASAR
Deprem dalgalarının güneydoğudaki nüfus yoğunluğu yüksek kıyı şeridini yerle bir ettiği güney Asya ülkesi Sri Lanka, afetin en talihsiz kurbanı sayılıyor. Yüksek tahrip gücüne sahip dalgalar, en çok turizm sektörünü etkiledi. 20 yıl boyunca iç savaşa sahne olduktan sonra son yıllarda durumu düzelmeye başlayan bu ada devleti 2003'te yarım milyon yabancı turisti ağırlamıştı.
Colombo yönetiminin kalkınma planlarında turizm önemli rol oynuyor. 2010 yılına kadar turist sayısının ikiye katlanması öngörülüyordu. Ama depremden sonra hükümet bazı yerlerde işe sıfırdan başlayıp bütün gücünü turizm altyapısına harcamak zorunda kalacak.
Asya Kalkınma Bankası Ekonomik Etüd Merkezi Başkan Yardımcısı Şianbin Yao, güneydoğu Asya'nın tatil merkezi Tayland'ın da doğal afetin olumsuz etkilerinden uzun süre kurtulamayacağını söyledi. Yao, sözlerini, "Turizm endüstrisi Sri Lanka ve Tayland için hayati önem taşıyor. Turizm gelirleri milli gelirin Tayland'da yüzde 6, Sri Lanka'da ise yüzde 4'ünü oluşturuyor. Bu bakımdan tsunaminin ekonomik artçı dalgaları her iki ülkenin turizmciliğine de uzun süre sıkıntı çektirecek" şeklinde sürdürdü.
Tayland'ın güneybatısı, depremde en çok hasar gören yerler arasında. Her yıl 12 milyon turist cezbeden geniş yüzölçümlü bu ülkenin Sri Lanka'ya kıyasla krizi daha çabuk atlatacağı tahmin ediliyor. Bangkok yönetimi, depremin turistik kaybının geçen yılki SARS salgını sırasında kaydedilen düşüş kadar olmayacağı görüşünde. Bulaşıcı solunum yolları hastalığı yüzünden Bangkok'a giden turistlerin sayısında yüzde 7'lik azalma olmuştu.
Kurtarma ekipleri canla başla çalışırken, çok ender görülen bu şiddetteki depremin hasar boyutlarını şimdiden ortaya çıkarmak mümkün değil. Afet bölgesine bütün dünyadan yardım geliyor.