SAMSUN (İHA) - Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Alper Aktaş, deri kanserine karşı vatandaşları uyararak, deri kanserinin esas sebebinin güneşten gelen ultraviole ışınlar ile mor ötesi ışın veren elektrikli lambalar ve bronzlaştırıcı suni ışıklar olduğunu söyledi.
Deri kanserlerinin daha çok baş ve boyunda olmakla birlikte tüm deri yüzeyinde olabildiğine dikkat çeken Opr. Dr. Alper Aktaş, "Vücudun güneş gören bölgeleri deri kanserlerine daha çok adaydır. Deri kanserinin esas sebebi güneşten gelen ultraviole ışınlardır. Mor ötesi ışın veren elektrik lambaları ve bronzlaştırıcı suni ışık kaynakları da deri kanserlerine sebep olabilir. Ultraviole ışınlara karşı dünyayı koruyan ozon tabakasının incelmesinin de deri kanserlerinde ciddi bir artışa sebep olduğu bilinen
bir gerçektir. Deri kanserinde en çok risk altında olanlar; açık tenliler, derilerinde kolayca çillenme olanlar, çok fazla sayıda beni (nevüs) olanlar ve bunların değişik şekil ve boyutta olması, ailesinde deri kanseri bulunanlar, açık havada fazla zaman geçirenler, ekvatora yakın bölgelerde olanlar veya yıl boyunca yoğun güneş ışığına maruz kalanlardır. Bunların dışında, herhangi bir sebeple yapılan radyoaktif ışın tedavisi (radyoterapi) uygulamaları, uzun yıllar iyileşmeden kalan açık yaralar, katran,
zift, arsenik gibi kimyasal maddelere kronik şekilde maruz kalanlar ve kronik mikrotravmalara maruz kalanlarda deri kanserleri gelişebilir" dedi.
Epidermisteki bazal hücrelerden kaynaklanan Bazal Hücreli Kanser'in (BHK), en sık rastlanan deri kanseri olduğunu söyleyen Aktaş, "Bu hastalık yavaş seyreder. Metastaz yapmaz. BHK nadiren hayatı tehdit eder. Skuamöz (yassı) hücrelerden kaynaklanan Skuamöz Hücreli Kanser (SHK) de sık rastlanan diğer bir deri kanseri tipidir. Dudaklar, yüz ve kulaklarda sık rastlanır. Lenf bezlerine, bazen de iç organlara yayılabilir. SHK eğer tedavi edilmezse hayatı tehdit eder duruma gelir. Melanositlerden (melanin
üreten hücreler) kaynaklanan Malign Melanoma (MM), deri kanserlerinin üçüncü tipi olan malign melanomalara daha az rastlanır. Ancak, özellikle güneşli bölgelerde yaşayanlarda sıklığı giderek artmaktadır. Deri kanserlerinin en tehlikeli tipidir. Erken teşhis edilirse tam olarak tedavi edilebilme şansı vardır. Teşhis ve tedavide gecikme genellikle ölümcül olmaktadır" diye konuştu.
Opr. Dr. Alper Aktaş, bilinmesi gereken ve sık görülen iki deri tümörünün benler ve keratozlar olduğunu ifade ederek, "Benler, yoğun pigmentli deri hücrelerinin kümeleşmesinden oluşur. Bazen deriden kabarık şekilde, bazen deriyle aynı seviyededir. Bazen doğuştan beri vardır. Bazen de sonradan çıkabilir. Birçoğunun tehlikesi olmamasına rağmen doğuştan beri var olan geniş ve kıllı dev benler ile değişik renklerde ve sınırları net olarak seçilemeyen benler malign melanomaya dönüşme riski taşırlar. Benler;
kozmetik sebeplerle, giysi ve takılarla sürekli tahriş oluyorlarsa, malign melanomaya dönüşme ihtimalleri sebebiyle cerrahi olarak çıkarılırlar. Solar veya aktinik keratozlar ise üzerleri pürtüklü veya pullu, kahverengi veya kırmızı renkte yamalar şeklinde görülen deri tümörleridir. Genellikle derinin güneşe maruz kalan bölgelerinde görülürler. Bunların kansere dönüşme ihtimalleri vardır. Kansere dönüşme belirtileri gösterenler cerrahi olarak çıkarılmalıdırlar" dedi.
Deri kanserinin tanınması için genel olarak beyaz ve pembe renkli küçük bir kitle şeklinde olduğunu hatırlatan Opr. Dr. Aktaş, "Bunlar, yüzeyi düzgün parlak veya çukur şeklinde, kuru, pullu, kırmızı bir nokta şeklinde, kabuklu, kırmızı, yumru şeklinde, kabuklu yan yana küçük kitleler şeklinde, bir yara izine benzeyen beyaz bir yama şeklinde olabilirler. 2-4 haftada iyileşmeyen, kanama ve ağrı yapabilen bu türdeki lezyonların kanser olabileceklerini düşünmek gerekir. Malign Melanoma ise genellikle bir
benden veya normal olan bir deriden başlayabilir. Herhangi bir bende ortaya çıkan aşağıdaki değişiklikler kanserleşme açısından uyarı kriterleri olarak kabul edilmelidir. Bu değişikliklerden biri veya birkaçı gözlenen benler cerrahi olarak çıkarılarak Malign Melanoma açısından histopatolojik incelemeye tabi tutulmalıdır. Eğer tüm bu değişkenler size karmaşık geliyorsa şunu hatırlamak çok önemlidir. Derinizi tanıyınız ve tepeden tırnağa düzenli olarak muayene ediniz. Sizi şüphelendiren birşeylere
rastlarsanız hemen bir Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi uzmanına başvurunuz. Plastik cerrahlar tümörü fonksiyonel yapıyı bozmadan ve en estetik görüntüyü sağlayacak şekilde cerrahi olarak çıkarırlar. Çıkarılan dokunun histopatolojik incelemesi ile tam olarak çıkarılıp çıkarılamadığı, zeminde kalıntı kalıp kalmadığı anlaşılabilir" şeklinde konuştu.
Tedavilerin kanserin tipine, büyüme evresine, yerleşim yerine göre değiştiğini ileri süren Opr. Dr. Alper Aktaş, "Eğer kanser küçük ise işlem ayakta, lokal anestezi altında kolayca yapılabilir. Bu küçük ve az tehlikeli tiplerde kazıma (küretaj) veya elektrik akımı ile kanser hücrelerini yok etme (dessikasyon) işlemleri de yapılabilir. Ancak bu metodların tedavi açısından güvenilirliği az, iz bırakma ve deformasyon yapma ihtimalleri fazladır. Kanser büyükse, lenf nodlarına veya vücudun başka bir bölgesine
yayılmışsa büyük cerrahi işlemlere ihtiyaç duyulabilir. Deri kanserlerinde muhtemel diğer tedavi seçenekleri kriyoterapi (kanser hücrelerinin dondurularak tahrip edilmesi), radyoterapi (ışın tedavisi), kemoterapidir (antikanser ilaçların verilmesi).Tedaviye başlamadan önce bu yöntemler doktorla beraber değerlendirilmelidir" dedi.
Opr. Dr. Aktaş, deri kanserine yakalanmamak için şu uyarılarda bulundu: "Yaz aylarında özellikle de saat 11.00-15.00 arası saatlerde güneşe maruz kalmaktan kaçınınız. Ultraviole ışınlarının su ve buluttan geçip, kum ve kardan yansıyabileceğini unutmayınız. Dışarıda uzun süre kalmanız gerekiyorsa geniş kenarlı şapkalar ve uzun kollu elbiseler giyiniz. Açıkta kalan deri bölümleri için en az 15 güneş koruma faktörlü kremler kullanınız. Yüzdükten ve terledikten sonra da düzenli aralıklarla bu kremleri
kullanmaya devam ediniz. Son olarak cildinizi düzenli olarak siz de muayene ediniz. Eğer herhangi bir şüpheniz varsa en kısa sürede plastik cerrahınıza başvurunuz" a melanomaya dönüşme ihtima