Yaşlılık ödeneği, 65 yaş maaşı… Çok farklı adlarla aransa da bu aylığın 65 yaşını tamamlamış bireylere maddi yardım gerçekleştirmek için ödenen bir aylık olduğu bilinmektedir. 2022 sayılı kanun ile bu kanun kapsamında çıkarılan yönetmelik uyarınca hak sahibi olan Türk vatandaşlarına yılda 12 ay ödeme yapılıyor. Devletin vermiş olduğu bu aylık, sağlık sigortası olmayan ve ekonomik yapısı Türkiye'deki şartlarda yaşamak için elverişli bulunmayan vatandaşlara sunulan bir destektir. Peki, yaşlılık maaşına kimler başvurabilir? 65 yaş aylığı başvurusu nasıl yapılır? Bu soruların cevapları hazırladığımız yazımızın ayrıntılarında sizleri bekliyor.
Öncelikle, bu aylık 2022 sayılı kanun kapsamında bağlanan bir maaştır. 65 yaşını dolduran ve sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir geliri bulunmayan, muhtaç durumdaki kadın ve erkek bütün Türk vatandaşlarına ödenen 65 yaş aylığına kimlerin başvurabileceğine bir bakalım.
65 yaşını doldurmuş, kendisine nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, kamu ya da özel bir kurum tarafından bakımı üstlenilmemiş, 2828 sayılı kanun kapsamında harçlık almayan, sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir geliri ve aylığı bulunmayan, kendi isteğiyle prim ödemeyen, aynı hanede birlikte yaşama şartı olmaksızın kendisi ve eşi dikkate alınarak kişi başı aylık ortalama geliri 2020 yılı için asgari ücretin aylık net tutarının (2020 yılında 774,90-TL) 1/3’inden az olan Türk vatandaşları başvurabilir. Gerekli tüm incelemeler yapıldıktan sonra da aylığı almaya hak kazanır.
Çocuklarıyla birlikte yaşayan 65 yaş ve üstündeki yaşlılar için yapılan gelir testinde, beraber oturdukları çocuk ve torunlarının maaşları dikkate alınıyordu. Bu sisteme son verildi. Şimdi sadece kendilerinin ve varsa eşlerinin kişi başına düşen aylık ortalama gelirlerinin asgari ücretin net tutarının 1/3’inden az olması koşulu aranıyor. 2020 yılı için bu rakam 774,90 liraya karşılık geliyor. Hesaplanarak toplanan geliri kişi başına aylık 774,90 TL'nin altında olan 65 yaş ve üzerindeki yurttaşlara yaşlılık aylığı bağlanıyor.
65 yaşını doldurmuş olmak şartıyla, yazımızın ilk bölümünde belirtiğimiz diğer koşulları da sağlayan Türk vatandaşlarının başvurularını ikamet ettikleri adresin bulunduğu yerdeki il veya ilçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına (SYDV) yapmaları gerekiyor. Başvuru esnasında kimlik belgelerinin yanlarında olması yeterli olup başvuru formunu doldurmaları suretiyle başvuru yapılıyor.
Vatandaşlara yapmış oldukları başvuru için alındı belgesi veriliyor. Yapılan başvurular, 2022 sayılı kanuna göre bir ay içerisinde sonuçlandırılıyor. Ayrıca artık sosyal devletin bir gereği olarak sağlanan bu hizmete, 5510 sayılı kanunun 4/1(c) maddesi kapsamında e-Devlet (turkiye.gov.tr/) üzerinden de başvuru yapılması mümkün hale getiriliyor. Başvuruların takibi de aynı şekilde e-Devlet üzerinden yapılabiliyor.
Yeni yapılan düzenlemeyle her ay ödenmeye başlanan 65 yaş aylığı, 2020 yılının ocak ayı ile birlikte 671 TL'ye yükseliyor. Aile içi kişi başı aylık ortalama gelir sınırı da 701,32 TL oluyor. 65 yaş aylığı bağlanan vatandaşlar ilk aylık ödemelerini yoğunluk durumuna göre Ziraat Bankası şubelerinden alıyorlar. Daha sonraki maaşlarını ise PTT şubelerine giderek alabiliyorlar.