Müzik bir taraftan, depresyon, panik atak, Parkinson, Alzheimer, epilepsi, stres, otizm, madde bağımlılığı… gibi pek çok psikiyatrik ve nörolojik hastalıkta, doğum ve kansere bağlı ağrılarda, beyin travmalarında ve bir çok organik rahatsızlığın tedavisinde başarı ile uygulanırken, diğer taraftan uygun olmayan şartlarda dinlenen müzik bir çok rahatsızlığa ve hastalığa davetiye de çıkarabilmektedir.
Yüksek sesli müziğin etkileri
Yüksek sesle dinlenen müziğin sağlığımız üzerine olumsuz etkileri olduğu eskiden beri bilinir. Bunların başında işitmede azalma, kulak ağrısı, kulak çınlaması, yorgunluk, sinirlilik, uyku bozuklukları gibi kulak ve sinir sistemini ilgilendiren yakınmalar gelir. Araştırmalar, bir çok kere 85 desibelden yüksek seslerin 8 saatten fazla dinlenmesinin kalıcı sağırlığa neden olabileceğini ortaya koymuştur. Dinleyiciler, rock müzik konserlerinde 105 desibelden daha yüksek seslere maruz kalırlar.
Laboratuar deneylerinde de, yüksek volümlü hard rock müziğin bazı bitkilerin ölümüne neden olduğu, buna karşılık yumuşak klasik müziğin ise aksine bitkilerin büyümelerini hızlandırdığı gösterilmiştir.
Akciğeriniz sönebilir
Son yıllarda, heavy metal, hard rock gibi yüksek sesli müzik dinleyenlerde ortaya çıktığı saptanan bir rahatsızlık ise tıp dilinde pnömotoraks ismi verilen durumdur. Bugüne kadar bir çok kişide yüksek sesli müziğe bağlı pnömotoraks geliştiği bildirilmiştir. Bunların çoğu, bir rock konserinde ve gece kulübünde hoparlörlerin hemen yakınında bulunan gençlerde, bazıları ise arabasında müzik dinleyen kişilerde ortaya çıkmıştır.
Pnömotoraks nedir?
Pnömotoraks, akciğer içinde bulunan havanın akciğer zarları arasına geçmesiyle oluşur. Akciğer zarları arasında biriken hava da, akciğeri sıkıştırarak onun sönmesine ve solunumun bozulmasına yol açar.
Pnömotoraksın başlıca belirtileri, ani başlayan nefes darlığı ve göğsün yan tarafında bıçak batar tarzda bir ağrıdır. Bazı kişilerde kuru bir öksürük de olabilir.
Şiddetli patlamalar sırasında da olduğu gibi, yüksek sesli müziğin akciğer çevresinde basınç değişikliklerine neden olarak hava keseciklerinin yırtılmasına ve içlerindeki havanın akciğer zarları arasında toplanmasına yol açtığı düşünülmektedir.
**Uzun boylularda risk yüksek
**
Pnömotoraks riski, uzun boylu, zayıf gençlerde ve sigara içenlerde daha fazladır. Ayrıca, amfizem, kronik bronşit, astım, sarkoidoz ve fibrozis gibi nefes darlığına neden olan hastalığı olanlar da yüksek risk altındadır.
Pnömotoraksın tedavisi
Küçük pnömotorakslar istirahatla kendiliğinden düzelirse de, hava kaçağının fazla olduğu durumlarda akciğer zarları arasındaki havanın bir iğne ile ya da göğüs boşluğuna tüp takılarak boşaltılması gerekir. Özel durumlarda, akciğerdeki yırtığın cerrahi girişim ile düzeltilmesi gerekir.
ÖNERİLER
Pnömotoraks için risk grubunda olanların, yani uzun boylu, zayıf yapılı, sigara içenler ile astım, kronik bronşit, amfizemli hastaların heavy metal ve hard rock konserlere gitmemeleri, gitseler bile hoparlörlerden uzak durmaları, ev ve arabalarında yüksek sesli müzik dinlememeleri önerilir.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi