Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) 'Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi' kapsamında yürürlüğe giren ev işçilerine sigorta zorunluluğunda sıkı denetim başladı. SGK ve Maliye Bakanlığı müfettişleri, emniyet güçlerinin de desteğini alarak ev ev kaçak temizlikçi arıyor.
Sabah'ın haberine göre, genellikle öğle saatlerinde yapılan denetimlerde kapıyı açan çalışan, görevliler tarafından çapraz sorguya alınıyor. Kişinin beyanlarından evde çalıştığı tespit edilirse başka sorgular da yapılıyor. Yabancı uyruklu ise çalışma izni olup olmadığı, Türk vatandaşıysa da sigortasının yapılıp yapılmadığı soruluyor. Sadece hizmeçiler değil, sitenin güvenlik görevlileri, kapıcılar ve komşular da sorgulanıyor.
GÖKTÜRK'TE 100 BASKIN
Gerek duyulması halinde güvenlik kameraları da inceleniyor. Tespitler sonucunda ev sahibine 16 ila 150 bin TL'ye kadar idari para cezası kesilebiliyor. Cezayı artıran unsurların başında hizmetlinin evde ne kadar süredir çalıştığı geliyor. Denetimlerin sıklaştığı bölgelerin başında ise gelir seviyesi yüksek semtler ve lüks siteler geliyor. Kemerburgaz, Etiler, Beşiktaş, Kadıköy, Çengelköy ve Göktürk en fazla denetim yapılan yerler. Sadece Göktürk'te en az 100 eve temizlikçi baskını yapıldığını ifade eden K.L. kendisine de 16 bin TL ceza kesildiğini söyledi. 5 yıldır Göktürk'te oturan K.L. denetimle ilgili şu bilgileri verdi:
"Öğlen saatinde evimize aralarında SGK uzmanları ve polislerin bulunduğu 6 kişi gelmiş. 2 aydır çocuğuma bakan yabancı uyruklu kadını sorguya almışlar. Ardından da çocuğumu komşuya bırakıp, onu Göktürk Polis Karakolu'na götürmüşler. 3 gün orada kaldı. Çalışma izni ve sigortası yoktu. Bana da 16 bin TL ceza kesildi. Yasalardan haberimiz yoktu."
150 BİN LİRA CEZA KESİLEN VAR
Kemerburgaz'daki denetimlerden 150 bin TL'ye kadar ceza kesilen evler de var. Konuyu yargıya taşıdığını ifade eden işadamı, "2 yıldır evimizde yemek yapmaya gelen bir hanım vardı. Polisler 'Bu evde mi çalışıyorsunuz' diye sormuş. O da yemek yapmaya geldiğini söylemiş. Bu beyanı esas kabul eden SGK bana 110 bin TL ceza kesti" dedi.
1 GÜNE BİLE SİGORTA ŞART
Yetkililer denetimlerin genellikle ihbar üzerine yapıldığını ifade etti. Vatandaşların evlerinde çalıştırdığı kişileri 1 günlük dahi olsa sigorta yaptırmaları gerektiğini ifade eden yetkililer, şu açıklamayı yaptı: "Ev hizmetlerinde çalışan kişilerin 4817 Sayılı Kanun gereğince çalışma izni alması, işverenleri tarafından sigorta primlerinin ödenmesi gerekiyor."
EV FİYATI KADAR CEZA
Tespitler SGK'nın çok sayıda kurumla işbirliği sonucu yapılıyor. Uzmanlar, "SGK'nın geriye doğru 10 yıl re'sen prim tahakkuk ve tahsil yapma yetkisi bulunuyor. Böyle bir durumun tespiti halinde ev sahiplerine orta halli bir evin değeri kadar ceza kesilebilir" uyarısında bulundu.
KOMŞU ŞİKÂYET EDİYOR
Evde sigortasız işçi denetimlerinin artmasında şikâyetler de etkili oluyor. Bu konuda hayata geçirilen Alo 170 hattına her gün bine yakın ihbar geliyor. İhbarı genellikle komşular veya çalışanın kendisi yapıyor.
700 BİN ÇALIŞAN VAR
Araştırmalara göre Türkiye'de ev hizmetlerinde 700 bin kişi çalışıyor. Bunların yüzde 1'inin sigortalı olduğu tahmin ediliyor. Verilere göre 2012'de 51 ev işçisi kadın iş kazasında ölürken, 3 bini de kaza geçirdi.