Diksiyon eğitiminin çok büyük önemi vardır. Çünkü insanlar iş hayatında da, özel hayatında da birbirleriyle iletişim kurmak için sözcükleri kullanırlar. Doğru sözcük seçmek ve bunu doğru vurguyla, doğru anlamıyla kullanmak, yanlış anlaşılmayı önleyebileceği gibi, aynı zamanda isteklerin doğru iletimine de yardımcı olacaktır.
Diksiyonun doğru olması durumunda, sizinle aynı eğitimi almış ve aynı sosyal konumda olduğunuz insanların bir adım daha önüne geçersiniz. Dolayısıyla meslek seçiminde yahut bir mülakata girildiği zaman, seçilir olmanın ön koşullarından biri de doğru diksiyonla kendinizi ifade etmektir.
Eğer konuşurken diksiyonunuza dikkat etmiyorsanız hem sosyal hayatınız hem de iş hayatınız olumsuz etkilenebilir.
Diksiyonu geliştirmek için, öncelikle kendinizi kötü diksiyondan arındırılmış bir ortamda büyütmeniz gerekir. Yani, doğru Türkçe konuşan, doğru telaffuzu olan, doğru kelimeleri seçen insanların kulaklarınıza girmesine izin vermelisiniz.
Çünkü ne kadar çok yanlış kelime kullanan insanları izler ve dinlerseniz, o kadar çok meşru yanlışları beyninize yerleştirmiş olacaksınız. Dolayısıyla diksiyonu geliştirmek için, ilk önce iyi konuştuğuna inandığınız uygun insanları dinlemeniz, Türkçe'yi doğru kullanan ve zengin kelime haznesine sahip yazarları okumanız gerekmektedir.
Siz de, bir kelimeyi yanlış biliyorsanız, sıkça doğrusunun egzersizini yaparak, beyninize kaydetmeye çalışmalısınız.
Diksiyon egzersizlerini, en güzel biçimde bir hoca yaptıracaktır. Ama evde diksiyon çalışmaya, basılmış kitaplardan da yararlanabilirsiniz. Önünüze bir metin alarak bu metnin okunmasını kaydedin. Eğitimi bitirdikten sonra bu metni tekrar okuyarak dinleyin.
Diksiyon eğitimi için ilk önce gerekli olan, diksiyon aygıtı ve ses aygıtıdır. Şişman biriyseniz, ağzınızda ortopedik bir bozukluk varsa, bunlar sesinizi yanlış kullanmanıza sebep olacaktır. İlk önce bu tip rahatsızlıkların giderilmesi gerekir.
Nefesinizi doğru kullanıyor olmanız için, sağlıklı yaşıyor olmalısınız. Cümle ortalarında nefesler alıp vererek doğru vurgulamalar yapamazsınız. Sigara içilmemesi gerekir, sigara içen kişilerin nefesini doğru kullanma kapasitesi azalır.
Diksiyon eğitiminde heceleme, boğumlama, tonlama ve vurgu olarak dörde bölerek çalışılabilir.
Diksiyon eğitiminin yaşı vardır. Diksiyon eğitimi alacak kişinin, ilk önce belirli bir kelime haznesine sahip olması gerekir. Okumayı öğrenmiş olması gerekmektedir.
İletişim kurmak için gerekli asgari sözlüğe sahip olmak da diksiyon eğitimi almak için gerekli asgari koşullardandır. Bilginin gerçek anlamıyla, karşı tarafın en iyi anlayabileceği şekilde aktarılabilmesi, ancak diksiyonun da düzgün kullanılmasıyla olacaktır. Onun için iletişimle ilgili işi olan herkesin, diksiyonunu da geliştirmiş olması gerekir.
Bilhassa ikili ilişkilerde, söylemek istediklerimizi tam kelimeyi bulmadan ifade ettiğimizde, aslında hiç istemediğimiz yanlış anlaşılmalara da sebebiyet vermekteyiz. O yüzden istenileni doğru şekilde anlatabilmek için, geniş bir sözlüğünüz olmalıdır.
Diksiyon eğitimi almak için, Milli Eğitim Bakanlığı'ndan sertifikaları olan, uzman kişilerin ders verdiği kurslara gitmek gerekir.
Diksiyon kursları bittikten sonra, öğrendiklerinizi hayatınızda uygulamaya yaşam boyu devam etmelisiniz. Diksiyon kurslarının süreleri genelde 6 ay kadar olmaktadır.
Kurs bitirildikten sonra bir sertifika alınır. Daha da geliştirmek istenirse, profesyonel spiker olma yollarını açan başka kurslara katılabilirsiniz. Bu olanaklara sahip değilseniz, diksiyon kitapları yazmış emekli televizyoncuların kitaplarından yararlanabilirsiniz.
Egzersiz ve alıştırma yapmak, dil tembelliğini atmak için çok önemlidir. Gazeteleri ve kitapları sesli okumaya gayret etmelisiniz. Çünkü kitaptan diksiyon öğrenirken sizi uyaran bir öğretmeniniz yoktur. Ancak kendinizi kaydederek doğruları ve yanlışları öğrenebilirsiniz.
Sosyal hayatımızın, ikili ilişkilerin, meslek hayatımızın tamamını sözcüklerle kurduğumuz iletişimle sürdürmekteyiz. Kendimizi doğru ifade etmiş olmak, hissettiğimiz duyguyu karşı tarafa aktarırken, gerçekten o anlamın tamamını içeren sözcüğü kullanabiliyor olmak, aslında ilişkinin doğru gitmesi için fikrimizi doğru aktarmak demektir.
Çok okuyan ve doğru yazarları okuyan kişilerin kelime hazneleri daha geniştir. Kelime hazneniz daha geniş olduğu zaman, sosyal bir ortamda kendinizi daha rahat ifade edebileceğiniz için, doğru diksiyonunuzun olması sizi daha göze batar kılar.
Sosyal hayatta diksiyonu doğru, boğumlaması doğru, sözcükleri doğru seçen insanların ilişkileri çok daha kolay olacaktır.