Dinozor nasıl yazılır, dinozor yazımı nasıl olmalıdır? Dinozor mu dinazor mu, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Türkçe tarihsel gelişimi içerisinde farklı dillerle etkileşime girmiştir. Türk topluluklarının göçebe hayat tarzı, inanışı, coğrafi konumu, savaşlar ve kültürlerarası etkileşimler dilleri de etkilemiştir. Türk topluluklarının diğer topluluk ve kültürlerle etkileşime girmesi dolaylı olarak Türkçeyi ve diğer dilleri de etkilemiştir. Sadece Türkçe diğer dillerden etkilenmemiş aynı zamanda diğer diller de Türkçeden etkilenmiştir. Peki, alıntı bir kelime olan dinozor kelimesinin yazımı nasıl olmalı?

Türkçe gerek coğrafi olarak kendisine yakın olan kültürlerden gerekse kendisine oldukça uzak olan kültürlerden etkilenmiş ve onları etkilemiştir. Türk topraklarına yakın olan Arap ve Fars kültürlerinin yanı sıra oldukça uzak olan Fransız ve İngiliz kültürlerinden de etkilenmiştir. Türkçenin Batı dillerinden ve kültürlerinden etkilenmesi, Tanzimat Dönemi zamanına denk gelir. Tanzimat Dönemi’nde aydınların, jöntürklerin ve yazarların yurt dışı seyahatleri, Batı kültür ve edebiyatının Türk kültürü ve edebiyatı üzerindeki etkilerini artırmıştır.

Reklam
Reklam

Dinozor nasıl yazılır?

Alıntı kelimelerin yazımının sıklıkla karıştırılmasının nedeni, kelimenin asıl ait olduğu dille Türkçenin yapı bakımından birbirine olan farklılıklarından dolayıdır. Özellikle de Batı dillerinden alıntılanmış olan kelimelerin sıklıkla hatalı bir şekilde yazıldığını görürüz. Fransızca’dan alıntılanan dinozor yazımı da sıklıkla karıştırılır. Dinozor TDK sözlükte şu anlamlara karşılık gelir:

  • (Hayvan bilimi) Dinozorlar takımından, boyu 20 metre kadar olabilen, ilk çağlarda yaşamış, günümüze fosilleri kalmış bir sürüngen.
  • (Mecaz) Gelişmelere ayak uyduramamış, çağın gerisinde kalmış veya mevcut durumu korumak isteyen kimse.

Hem mecaz hem gerçek anlamda kullanılabilen dinozor kelimesi Fransızca “dinosaure” kelimesinden alıntıdır. Türkçeleşerek dilimizde yer edinen bu kelimenin yazımında dinozor mu dinazor mu ikileminin yaşandığı görülür. Normal şartlar altında Türkçenin yapısı bakımından kelimelerin ikinci ve diğer hecelerinde /o/ sesine rastlamayız. Ancak bu durum alıntı kelimeler için geçerli değildir. Her ne kadar Türkçe kelimelerin ilk hecesi dışında diğer hecelerinde /o/ sesi bulunmasa da alıntı kelimelerde bulunabilir. Bu nedenle alıntı olan dinozor kelimesinin doğru yazılışı “dinozor” şeklindedir. Kelimenin “dinazor” olarak yazılması hatalıdır.

Reklam
Reklam

Dinozor doğru yazılışı ile ilgili örnek cümleler

Fransızcadan dilimize ödünçlenmiş olan dinozor doğru yazılışı /a/ sesiyle değil /o/ sesiyle yazılır. Dinazor şeklindeki yazımı yanlıştır. Dinozor TDK kuralları gereğince /o/ sesiyle yazılır. Dinozor doğru yazılışı ile ilgili örnek cümleler vermek gerekirse:

  • Çok eski zamanlarda yaşamış olsalar da günümüzde hâlâ dinozorların fosillerine rastlamak ve onları görmek küçük kardeşime çok garip geliyordu.
  • Bu dinozorlaşmış düşüncelerinden artık uzaklaşıp yeniliğe uyum sağlasan çok güzel olurdu!
Anahtar Kelimeler: