Dirgen, çok eski zamanlardan beri kullanılan hem işlevselliğiyle hem de basit yapısıyla dikkat çeken bir tarım aletidir. Uzun bir sapı ve çatal biçimindeki uçları olan bu alet toprağı işlemek ve saman veya ot gibi hafif malzemeleri taşımak için tasarlanmıştır. Dirgenin önemli işlevlerinden biri de toprağı havalandırarak bitkilerin köklerine daha fazla oksijen ulaşmasını sağlar.
Dirgen kelimesi, Türkçe'de tarımda sıkça kullanılan uzun saplı ve dişli bir aleti ifade eder. Köken olarak Türkçe'de tarım işlerinde kullanılan çatal veya kazma gibi bir aleti tanımlar. Dirgen ot, saman, yaprak gibi hafif malzemelerin taşınmasında ve toprağın havalandırılmasında kullanılır. Kelime anlamı itibarıyla, "çatal şeklinde olan bir tarım aleti" anlamına gelir.
Dirgen, tarım işlerinde sıklıkla kullanılan, uzun saplı ve çatallı bir el aletidir. Sapı genellikle 120 ila 180 cm uzunluğunda olup ahşap veya metal malzemelerden yapılır. Uç kısmı 3 ila 5 dişten oluşur, dişler genellikle çelikten ya da sertleştirilmiş metalden yapılır. Dişlerin uzunluğu ve genişliği kullanım amacına göre değişkenlik gösterebilir. Örnek vermek gerekirse; Geniş dişli dirgenler saman ot yaprak gibi hafif malzemeleri taşımaya, daha kısa ve sert dişli olanlar ise toprağı kazmaya veya havalandırmaya uygundur.
Dirgen, toprağı kazmak, havalandırmak, saman, ot ve yaprak gibi hafif malzemeleri toplamak ve taşımak için kullanılır. Kırsal kesimlerde sıkça görülen dirgen, gübreleri düzenlemek ve samanları ahıra aktarmak gibi işlerde de kullanılır. Dirgenin sivri uçları saman ve otları kolayca yerden kaldırmayı sağlarken, toprağı havalandırarak bitki köklerinin daha fazla oksijen ve su almasını sağlar.
Dirgen, tarım ve hayvancılık da işlerinde sık sık kullanılır. Tarımda toprağı havalandırmak, ot saman yaprak gibi hafif materyalleri toplamak ve taşımak kullanılırken hayvancılıkta ise saman veya gübre yığınlarını düzenlemek ve taşımak için kullanılır. Hem tarla işlerinde hem de çiftliklerde önemli ve işlevsel bir araç olarak öne çıkar.