Dış Ticaretin Çoğunu Büyük Ölçekli Girişimler Yapıyor

- İhracatın yüzde 44.6’sını, ithalatın ise yüzde 59.4’ünü 250 kişiden fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin yaptığı belirlendi.
TÜİK’in dış ticaret verilerinden yaptığı araştırmaya göre 2016 yılında 66 bin 668 girişim ihracat, 67 bin 886 girişim ithalat yaptı. Bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın yüzde 99.9'unu gerçekleştirdiği belirlendi. İhracatta; 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 19.2; 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payının yüzde 19.6; 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payının yüzde 16.5 ve 250 kişiden fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 44.6 oldu.
İthalatta da 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 7.7; 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 13.6; 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 19.2; ve 250 kişiden fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı da yüzde 59.4 oldu.
Dış ticaretin yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 56.5’i, ithalatın ise yüzde 53.3’ü sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 37.7, ithalattaki payı ise yüzde 35.4 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatının yüzde 64.9’u büyük ölçekli girişimler tarafından yapıldı. Ticaret sektörünün ihracatının yüzde 88.6’sını küçük ve orta ölçekli girişimler gerçekleştirdi. Sanayi sektörü tarafından yapılan ithalatta büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 73.4 olurken, ticaret sektörü tarafından yapılan ithalatın yüzde 65.6’sını küçük ve orta ölçekli girişimler gerçekleştirdi.
Sanayi ihracatının yüzde 51.7’sini AB ülkelerine yapıldı
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 2016 yılı ihracatlarının yüzde 51.7’sini AB ülkelerine, yüzde 18.9’unu yakın ve orta doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 60.9’unu sanayi, yüzde 34.7’sini ise ticaret sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 41.3’ünü AB’den, yüzde 24.9’unu diğer Asya ülkelerinden, yüzde 11’ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla yüzde 38.7 pay ile AB, yüzde 34.4 ile diğer Asya ve yüzde 9.2 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 57.5’i sanayi sektöründen
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 57.5'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 36.8'ini ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 95.5’ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 2.6’sını tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 51.8’ini sanayi, yüzde 39.1’ini ticaret ve yüzde 9.2’sini diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 81.9’unu imalat sanayi ürünleri, yüzde 10.1’ini madencilik ürünleri, yüzde 3.7’sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İthalatın yüzde 53.6’sı ilk 100 girişim tarafından gerçekleştirildi
İhracatın yüzde 45.5’ini, ithalatın ise yüzde 53.6’sını ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 18.4’ünü, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 20’sini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 17.4, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 14 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 17.3 iken, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı yüzde 13.3 oldu.
Girişimlerin yüzde 48.4’ü tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin yüzde 43.8’i tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16.7’si iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4.6 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 56 oldu.
Girişimlerin yüzde 48.4’ü tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 16.8’i iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2.1 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 59.9 oldu.
(Tablo ve Grafik)