Diyarbakır Kulp'ta 70 ton hedefiyle yaş koza üretimi gerçekleştiriliyor

DİYARBAKIR (AA) - MEHMET SIDDIK KAYA - Türkiye'de yaş koza üretiminin büyük bölümünün yapıldığı Diyarbakır'ın Kulp ilçesinde bu yıl 70 ton üretim gerçekleştirilmesi hedefleniyor.

Osmanlı döneminden beri ipek böcekçiliğinde önemli bir merkez olan ilçede 11 yıl önce hayata geçirilen "İpek İplik Üretim Tesisi Projesi" ile devletin sağladığı teşvik ve destekler sayesinde sektör yeniden canlandı.

Proje kapsamında ilçeye bağlı kırsal Ağaçlı Mahallesi'nde açılan ipek iplik üretim tesisiyle yaş koza üretimi yaygınlaştı.

Her yıl Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü ekipleri saha çalışması yaparak belirledikleri "damızlık ipek böceği" yetiştiricilerine tohum dağıtıyor.

Köylerde 800 ailenin yetiştirdiği damızlık ipek böceğinden elde edilen yaş kozalar, tesiste iplik haline getiriliyor.

Daha sonra ipliklerin bir kısmı halıya, bir kısmı da ilçe merkezinde Kaymakamlık Kadın İstihdam ve Yaşam Merkezi'ndeki ipek dokuma atölyesinde kadınlar tarafından şal, kravat ve fulara dönüştürülüyor.

- Tesiste 22 kişi çalışıyor

Kulp Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Mustafa Gözlet, AA muhabirine, Osmanlı döneminde de önemli bir ipek üretim merkezi olan ilçede kozadan ham iplik üretilen tesisin bulunduğunu söyledi.

Tesiste 22 kişinin istihdam edildiğini anlatan Gözlet, bu sayede koza üretiminin artırıldığını belirtti.

Bu yıl mayıs ayında yaş kozada sezonun başladığını ve verimin iyi olduğunu aktaran Gözlet, 800 üreticiye 1500 paket koza tohumu dağıttıklarını, bunlardan yaş koza üretiminin devam ettiğini kaydetti.

Gözlet, şöyle devam etti:

"Bu sezon hedefimiz yaklaşık 70 ton yaş koza üretimi gerçekleştirmek. Geçen sene Türkiye genelinde 76 ton yaş koza üretimi gerçekleştirildi, bunun 43 tonu Kulp ilçesinden. Sadece Kulp, Türkiye üretiminin yaklaşık yüzde 60'ını karşılamaktadır. Yaş koza üretiminde Türkiye'nin başkenti Kulp ilçesidir. Vatandaşlarımız ilçede yaklaşık 4 milyon lira doğrudan gelir elde etti. Yaklaşık bir aylık üretim sürecinde 4 milyon lira, ipek böcekçiliğinden doğrudan gelir sağlandı. Önümüzdeki yıl da vatandaşlarımız 5-6 milyon lira bandında bu işten gelir elde edecek."

İlçe sakinlerinin uzun yıllardır ipek böcekçiliğiyle uğraştığını dile getiren Gözlet, "Yaş koza üretimi ailede herkesin üretim sürecine katkı sağladığı ve diğer işlerinden de geri kalmadığı ek bir getiridir." dedi.

Kaymakamlık olarak her zaman üreticilerin yanında olduklarını vurgulayan Gözlet, ayrıca geçen yıl Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından vatandaşlara yaklaşık 30 bin dut fidanı dağıtıldığını ifade etti.

- "İpek böceği üretim evlerinin yapılma süreci devam ediyor"

Tesisteki eksiklikleri giderdiklerini belirten Gözlet, "İpek böceği üretim evlerinin yapılma süreci devam ediyor. Geçen sene 10 ipek böceği üretim evi yapıldı. Beslenme üretim evleriyle ilgili projelerimiz sürüyor. Üreticilerimiz için beslenme evleri yaparak üretimi artırmaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.

Gözlet, yaş koza üretimi ve ipliğin işlenmesinin kadınların doğrudan aile ekonomisine katkı sundukları bir gelir kapısı olduğuna dikkati çekerek, "İlçede üretilen ham iplik doğrudan yurt içi piyasasında kullanılıyor. Fabrikamızda yaklaşık 4 ton civarında iplik üretiliyor. Bunun yanında üretilmiş olan yaş kozaları kurutarak yurt dışına gönderiyoruz. Geçen sene 15-20 ton civarında koza ihracatı da ilçemizden oldu." diye konuştu.

Tesiste yaklaşık 3 yıldır çalışan 2 çocuk annesi Songül Tunç ise yılda 3-4 ay çalıştığını, bu sayede evine ve eşine destekte bulunduğunu dile getirdi.

Gülay Aslanbölek de atölyede 14 kadın çalışan olduğunu, yaptıkları kravat ve şal gibi ürünleri 5 yıl önce kurulan kooperatif aracılığıyla sattıklarını kaydederek, "Ürettiğimiz ürünleri yurt içi piyasasında satıyoruz. Gelen gelirle kadınlar evlerini geçindiriyor. Genç kızlarımız çeyizlerini yapıyor." şeklinde konuştu.