Kıkırdak hasarı ile birlikte menüsküs hasarı, kemik hasarı, eklemde kalınlaşma ve eklem kenarlarında kemik çıkıntılar (osteofit) oluşur. Hasarlı dizde ortaya çıkan ağrı başlangıçta kısa sürelidir ve ilaçla rahatlar; ileri dönemde şiddetlenir, ilaca cevabı düşüktür.
Diz kireçlenmesi genellikle orta yaşta ortaya çıkan, kadınları daha fazla etkileyen bir hastalıktır. Hastaların önemli kısmı fazla kiloludur. Kireçlenme ilerleyicidir, zaman zaman ağrılar azalsa bile kireçlenme yıllar içinde artarak devam eder. Uygun şekilde tedavi edilen dizde kireçlenmenin yavaşlatılması ve tedavi başarısının arttırılması mümkündür.
Diz kireçlenmesi nedeniyle ağrı yaşayan hastaların öncelikle bir ortopedi ve travmatoloji uzman hekimi tarafından değerlendirilmiş olması önemlidir. Gerekli röntgen ve MR görüntülemesi yapılmış, ilaç tedavisi uygulanmış ancak sonuç alınamamış hastalar, fizik tedavi uygulanmış ancak ağrıları geçmemiş hastalar, diz ameliyatı yapılmış olmasına ve tedavi süresinin sonuna gelinmiş olmasına rağmen ağrıları devam eden hastalar ile ameliyat önerilen ancak ameliyat olmak istemeyen, sağlık ve yaş durumu ameliyat için uygun olmayan hastalarda diz ağrısının azaltılması ve mümkün ise ortadan kaldırılması için radyofrekans tedavisi uygulanabilir.
Radyofrekans tedavisi özellikle istirahatte diz ağrısı olan, gece ağrısı olan, uygun ve yeterli ilaç tedavisine rağmen ağrılarda tatmin edici gerileme olmayan, diz protezi ameliyatı olmuş ve tedavi sürecinin sonuna gelmiş olan ancak diz ağrıları devam eden hastalar, diz protezi ameliyatı önerilmiş ancak gerek şahsi gerekse tıbbi nedenlerle ameliyatı kabul etmeyen/edemeyen hastalar için uzun vadeli ve etkili bir tedavi seçeneği sunar.
İşlem için hastanın hastanede gece kalmasına gerek yoktur, girişim günübirlik olarak planlanır. Hastanın eğer kalp, tansiyon, şeker gibi sağlık problemleri varsa bile işlem güvenle uygulanabilir. Hastanın günlük kullandığı hiçbir ilacın bıraktırılmasına gerek yoktur. Hastanın işleme 4 saatlik açlık ve susuzluk ile girmesi yeterlidir.
İşlem ameliyathanede uygulanır ancak "cerrahi bir müdahale" olarak algılanmamalıdır. İşlem öncesinde açılacak bir damar yolu ile hafif doz sakinleştirici ve ağrı kesici ilaç uygulanması mümkündür. İşlem başlamadan damardan antibiyotik uygulanması rutindir. Hasta ameliyathaneye alındıktan sonra uyutulmaz ancak isteyen hastalara sedasyon denen rahatlatıcı ilaçlar uygulanabilir.
Ameliyat masasına oturtulan hastanın dizi antiseptik solüsyon ile temizlenir, C-kollu floroskopi denen anlık röntgen çeken bir cihaz yardımı ile diz eklemi görüntülenir. Lokal anestezi mutlaka uygulanır, diz ekleminin ağrısını taşıyan sinirler özel kateter ve radyofrekans cihazı ile tespit edilir. Deneyimli bir hekim için bir dizde işlem süresi yaklaşık 20 dakikadır.
Uygulanan radyofrekans işleminin vücuda herhangi bir zararı yoktur, genel olarak ağrısız ve acısız bir işlemdir. Diz ekleminin ağrısını taşıyan sinirler hedeflenir ancak sinirlerin kesilmesi, koparılması veya tahrip edilmesi söz konusu değildir. Herhangi bir sinir hasarı ya da felç riski yoktur. Uygulanan radyofrekans işlemi ile hasarlı sinirin ağrı iletimi ortadan kaldırılır ve sinirin uzun vadede iyileşmesi sağlanır.
İşlem sonlandırıldıktan sonra hasta odasına gönderilir ve isteğe bağlı olarak 1 saat içerisinde taburcu olabilir. Radyofrekans işlemine ek olarak başka bir işlem uygulanmadı ise hastanın yürümesinde herhangi bir sakınca yoktur.
İşlemden sonraki 24–48 saat boyunca işlem yapılan yerlerde hafif yanma olması olasıdır. Genellikle işlemden sonra 1 hafta kullanılması için ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar verilir. Bununla birlikte işlemin etkisinin ortaya çıkması ve ağrının azalması için ortalama 15 günlük bir iyileşme süresi beklenmelidir. Bazı hastalarda bu süre 4–6 haftaya kadar uzayabilir.
Radyofrekans işleminin etki süresi oldukça uzundur ve diz ekleminde ciddi bir problem meydana gelmediği sürece (kireçlenmede aşırı ve ani bir artış, diz eklemine alınan bir akut travma vs) işlemin tekrarlanmasına gerek duyulmaz ancak işlemin tekrarının gerekli olduğu durumlarda güvenle tekrarlanabilir.Dize radyofrekans işleminin uygulanması herhangi bir şekilde daha önce yapılmış cerrahi işleme zarar vermez ya da daha sonra planlanacak bir cerrahi girişimi engellemez.İleri derecede kireçlenmiş dizlerin ağrısının kesilmesine yönelik olarak uygulanan radyofrekans işlemi ile birlikte diz eklemi içerisine uygulanan hyaluronik asit enjeksiyonları, diz eklemi içerisinde iltihap nedeniyle birikmiş sıvı varsa bunun boşaltılması, eklem çevresindeki yapılardan iltihaplanmış olanlar varsa bunların uygun tedavisi ile işlemin başarı oranı ve etki süresi artmaktadır.
Dr. Taylan Temel
Instgram: @dr.taylan.temel
Facebook: @dr.taylan.temel