Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Çakan, Zonguldak Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) misafirhanesinde düzenlediği basın toplantısında enerji politikalarının doğruluğunu savundu.
"İRAN DOĞALGAZINDA İNDİRİM İSTENECEK" Türkiye'nin doğalgaz ithal ederek ülkedeki doğalgaz ihtiyacını karşıladığını hatırlatan Bakan Çakan, "Bugüne kadar BOTAŞ bu konularla ilgili olarak zaman zaman bazı toplantılarda açıklama yapmasına rağmen konunun iyi anlaşılmadığını düşünmekteyim. 6 milyar metreküp Rus doğalgazı 25 yıllığına anlaşma yapılarak ülkemiz tarafından ithal edilmektedir. Özellikle 6 milyar metreküp Rus doğalgazı ile ilgili olarak ilk defa yaptığımız çalışmalar neticesinde, 15 yıldan bu yana doğalgazla ve fiyatlarıyla ilgili Türkiye menfaatlerine hiçbir indirim yapılmadığı halde BOTAŞ'ın yapmış olduğu görüşmelerde ithal ettiğimiz bu doğalgazdan belli miktarda indirilmiş ve bu doğalgaz abonelerine indirimli olarak yansımıştır" dedi.
Cezayir'den 4 milyar metreküp, Nijerya'dan 1.2 milyar metreküp gaz alındığını ifade eden Bakan Çakan, İran'dan 10 milyar metreküp gaz alacaklarını ve 25 yıllık anlaşmanın bulunduğunu vurgulayarak, "Özellikle İran'dan almış olduğumuz doğalgazın kompozisyonunda, şartname gereği arzu edilen şartları taşımadığı için İran'a yarın akşam hareket edeceğim. İran Petrol Bakanı ile görüşeceğim ve çarşamba günü İran'dan döneceğim. Şu ana kadar İran petrol şirketi ile BOTAŞ'ın yapmış olduğu çalışmalar neticesinde doğalgaz anlaşmasını İran Petrol Bakanı ile birlikte ele alacağız. Umuyorum ki Türkiye'nin lehine, gerek fiyat gerekse miktar olsun, son yapmış olduğumuz Rus gazı ile Tunus gazındaki indirimleri kendilerine anlatarak yine ilk defa böyle bir indirim yapılması sözkonusu olabilecek" dedi.
İran'dan kompozisyonun düzeltilmesini istiyeceklerini kaydeden Bakan Çakan, "Karşılıklı görüşmeler neticesinde belirli ölçüde belirli mütabakatı sağlayacağız. Dünyada son yaşanan ekonomik kriz de dikkate alınarak diğer ülkelerden yapmış olduğumuz fiyat indirimlerinin kendileri tarafından sağlanmasını teklif edeceğiz. Bu konuyla ilgili altyapı çalışmaları yapılmıştır. İran'ın da bunu ileride satacağı doğalgazı dikkate alarak değerlendireceğini umuyorum" diye konuştu.
"MAVİ AKIM'DAN İSTENİLEN KADAR GAZ ALINABİLECEK" Mavi Akım'da 16 milyar metreküp gaz anlaşmasını 25 yıllığına yaptıklarını ifade eden Bakan Zeki Çakan, şöyle devam etti:
"Ancak Mavi Akım'dan henüz gaz almaya başlamadık. Mavi Akım'dan bu sene 2 milyar metreküp gaz alacaktık. Ancak yine ilk defa uluslararası anlaşmalar, gerek BOTAŞ gerekse bizim koordinatörlüğümüzde yürütülerek, bu yıl 2 milyar metreküp alacağımız doğalgazla ilgili olarak Mavi Akım'la ilgili Ruslar ile yaptığımız görüşmelerde ne kadar gaz arzu edersek o kadar alacak duruma geldik. Yani biz, bu sene arz talep dengesini dikkate alarak ne kadar gaz arzu edersek o kadar gaz alacağız. 2003'te Mavi Akım'dan 4 milyar metreküp gaz alacaktık. Yaptığımız görüşmelerde ilk defa uluslararası anlaşmalarda doğalgazla ilgili, ülkemizin lehine olan bu harekette seneye alınacak 4 milyar metreküp gazı 2 milyar metreküpe düşürdük. Al ya da öde şartları yüzde 75 seviyesine düşürüldü, daha önce yüzde 87'ydi. Al ya da öde şartına girmeyeceğiz."
"BOTAŞ CEZA ÖDEMEDİ"
1987 yılında doğalgaz almaya başladıklarını söyleyen Bakan Çakan, bugüne kadar doğalgazla ilgili olarak al ya da öde uygulamasına gidilmediğini belirterek, "Sadece bundan 12-13 yıl önce böyle bir durum söz konusu olmuş. Al ya da ödeye girilmiş, ancak bunda da herhangi bir ceza ödenmemiş, ona karşılık gaz alınmış. Al ya da ödeyle ilgili ülkemizin aleyhine bir tutum söz konusu. Ancak BOTAŞ'ın ceza ödediği yolunda bir takım iddialar var. Yalan beyanlarla kamuoyuna yanlış bilgi veriliyor. Bunun sebebi ise siyasi rant elde etmekten başka birşey değil" dedi.
"ENERJİ TASARRUFU KALKTI" Başbakan Bülent Ecevit'in enerji tasarrufu ile ilgili yayınladığı genelgenin yürürlükten yine Başbakan'ın talimatıyla kaldırıldığını ifade eden Bakan Çakan, "Enerji tasarrufu hükümetin akıllı poliktikaları ile yürürlükten kalktı. Yatırımların yapılmasıyla, kayıp kaçakla yapılan mücadele sonucunda bunu ortadan kaldırdık. Eğer biz 222 trilyon lira zarar eden TEDAŞ'ı bir yılda 37 trilyon lira kara geçirebildiysek kayıp kaçakla yaptığımız mücadelenin bunda çok önemli payı vardır. Yaklaşık 900 bin abonenin enerjisini kestik. Borcunu ödemeyenleri teker teker takip ederek bir başkasının hakkını başkasının yemesine müsade etmedik" diye konuştu.
"TÜRKİYE MUZ CUMHURİYETİ DEĞİL" Bakan Çakan, enerji politikalarının eleştirilmesine de sert çıktı. Dünyada hiçbir ülkenin kendi geleceğini hidroelektrik santrallerine bağlayamayacağını kaydeden Enerji Bakanı Çakan, "Türkiye Cumhuriyeti büyük bir devlet. Türkiye Cumhuriyeti Devleti muz cumhuriyeti değil. Türkiye Cumhuriyeti Devleti ürettiği enerjisiyle, ithalatıyla, ihracatıyla, sosyal yapısıyla bölgedeki hakimiyeti ve ağırlığıyla büyük bir devlettir" şeklinde konuştu.
ABD'nin muhtemel bir Irak saldırısı sonrasında petrol ürünü sıkıntısı çekilmeyeceğini de söyleyen Bakan Çakan, "Savaşı arzu etmiyoruz. Ancak böyle durumda tüm birimlerimizle gerekli her türlü hazırlığı yaptık" dedi.