Doğu Akdeniz'in "bitki Hazinesi" Bu Müzede

VOLKAN KAŞİK - Çukurova Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren "Doğu Akdeniz Bölgesi Herbaryumu", 4 bin bitki türüne ait 6 bin örnek ile Türkiye'nin ilk ve tek bölgesel bitki müzesi özelliğini taşıyor. ÇÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü'nde, Prof. Dr. Atabay Düzenli öncülüğünde 1983'te kurulan, ADA kodu ve "Herbarium Regionale Turcicum Mediterraneane" ismi ile uluslararası bitki müzeleri indeksine giren "Doğu Akdeniz Bölgesi Herbaryumu", bilim dünyasına ve öğrencilere hizmet veriyor. ÇÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Çakan, AA muhabirine, Adana'nın, zengin bitki çeşitliliği ile dikkati çeken kentlerden olduğunu söyledi. Bu zenginliğin korunması ve devamının sağlanmasında, bilimsel çalışmalar ışığında uzmanlarca hazırlanan bitki müzelerinin önem taşıdığına işaret eden Çakan, üniversite bünyesindeki müzenin, bölgesel ölçekte Türkiye'de ilk ve tek olduğunu ifade etti. Çakan, Ankara ve İstanbul'daki üniversitelerin ilgili fakülte ve bölümlerindeki benzer müzelerde, Türkiye geneli ve yurt dışından bitki örnekleri bulunduğunu kaydetti. Bitki müzelerinin, botanikçilerin titiz çalışmasıyla oluşturulduğunu vurgulayan Çakan, şu bilgileri verdi: "Müzemizde 4 bin bitki türüne ait 6 bin örnek bulunuyor. Bunların büyük çoğunluğu Adana ve civarından toplanmış bitkiler. Bunun dışında Hatay, Osmaniye, Konya gibi illerden elde edilmiş örneklerimiz var. Aynı zamanda diğer üniversitelerde çalışan botanikçilerden müzemize hediye edilmiş çok sayıda bitki örneği var. Amacımız, Adana ve yakın çevresinin bitkisel zenginliğini burada muhafaza ederek, bilim adamları ve öğrencilerin hizmetine sunmak." Kentin biyolojik zenginliğinin korunması ve envanterinin çıkarılması gerektiğini aktaran Çakan, şunları kaydetti: "Herbaryumlar, bölgedeki bitki türlerinin canlılık özelliğine en yakın şekilde bilimsel yöntemle kurutulup indekslenmesi ve saklanması amacıyla oluşturulur. Araştırma yapan bilim adamları, araziye gitmeden Adana ve bölgenin tüm bitkilerini müzede görebilir. Böyle bir avantajı var. Onun dışında halkımız merak ettiği bitkileri ve özelliklerini de burada görebilir. Onun dışında eğitim amacıyla ilkokul, ortaokul ve liselerde bu konulara meraklı öğrencilerin eğitilmesi amacıyla müzemiz hizmet veriyor. Yeniden düzenlenen, uluslararası standartlarla donatılmış yeni yerimiz ile ulusal ve uluslararası çalışmalara imkan sağlıyoruz." Çakan, müzesi bünyesinde bitki veri tabanı da oluşturulduğunu belirterek, "Adana'da yetişen ve literatüre geçmiş tüm bitki türleri, veri tabanına saklandı. Bitkinin ne amaçla kullanıldığı, zehirli mi, değil mi, temel özellikleri, fotoğrafları veri tabanında mevcut. Bu bilgiler, bilimsel araştırmalarda, ÇED raporu hazırlamada, çevre düzenleme ve koruma çalışmalarında temel ve güncel kaynak olarak kullanılabilir" dedi. Müzedeki bitki örneklerini, tazeyken topladıklarını anlatan Çakan, şöyle konuştu: "Kendiliğinden kurumaya bırakırsanız bitki buruşur ve doğal görünümünü kaybeder. Bitkiyi gazete kağıtları arasında tahta presle sıkıştırarak, suyunun çıkmasını sağlıyoruz. Uzun süre beklettikten sonra özel kartonlara yapıştırıyoruz ve altına, bitkinin nerede, nasıl, hangi bölgeden, hangi yükseklikten alındığını içeren bilgileri yazıyoruz. Daha sonra bunları bitki bankasına kaydedip, ziyaretçilerin incelemesine açıyoruz."