Doğu Akdeniz'in Konukları Mavi Yengeçler Sofraları Süslüyor

Yüksek protein değeri, doymamış yağ asitleri ve yararlı mineralleri ile yurt dışı kadar artık Türkiye'de de sofraları süsleyen mavi yengeç üretiminin yarıdan fazlası Doğu Akdeniz sahillerinde gerçekleşiyor.

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, denizel omurgasızların tüm dünyada beslenmede yaygın olarak kullanıldığını hatırlattı.

Bunlardan biri olan yengeçlerin Avrupa, ABD ve Uzak Doğu ülkelerinde sevilerek tüketildiğini anlatan Çelik, Türkiye kıyılarında özellikle Doğu Akdeniz'de yaşayan mavi yengecin de bu kapsamda ekonomik olarak değerlendirildiğini ve kıyı bölgelerde yerli, yabancı turistler tarafından tüketildiğini kaydetti.

Anavatanı Kuzey Amerika olan ve yaklaşık 100 yıl önce Akdeniz'e geldiği sanılan mavi yengecin, ekonomik özelliği olan 22 tür arasında önemli bir yeri olduğunu dile getiren Çelik, "Tadı çok lezzetli olmasına karşın ülkemizde ilk zamanlar ilgi gösterilmeyen mavi yengeç, şimdi sahil yörelerinde tercih ediliyor. Bu türün yaklaşık yüzde 60'ı da Doğu Akdeniz kıyılarında bulunuyor ve balıkçılarımıza önemli bir gelir sağlıyor" dedi.

Yengeç etinin gelişmiş ülkelerde yüksek fiyatla alıcı bulduğuna değinen Çelik, Türkiye'de avlanıp işlenen yengecin daha çok ABD, Çin, Fransa, Endonezya, Japonya, Filipinler, İspanya ve Tayland gibi ülkelere ihraç edildiğini bildirdi.

-Zararlı bir tür değil-

Çelik, mavi yengecin genel olarak ortamdaki ölü dokularla beslenen bir tür olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Ortamda ölmüş veya ağlara takılı uzun süre kalmış balıkları tüketebilirler. Yalnız besin eksikliği olduğunda özellikle kabuklular olmak kaydıyla diğer canlılardan ve belli bölgelerde lokalize olmuş az hareketli canlıları da yiyebilirler. Mavi yengeç eti, protein değerinin yüksek olması, doymamış yağ asitleri, esansiyel amino asitler ve mineral madde içerikleri bakımından zengin olması nedeniyle insan beslenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu türün istilacı olduğu ve balık türlerine zarar verdiği söyleniyor. Ancak 100 yıllık bir türün artık Türkiye için yerli mi yoksa yabancı mı diye düşünülmesi de ayrı bir olay. Bu tür, artık Türkiye suları için önemli ekonomik ve besinsel bir tür olması nedeniyle su ürünleri sirkülerinde av yasağı listesinde yer almaktadır. Türkiye'deki toplam yakalanan yengeç miktarının yaklaşık yüzde 60'ı Akdeniz kıyılarındandır. Özellikle Türkiye'nin en büyük dalyanlarından olan Akyatan ve Tuzla dalyanları önemli yaşama alanlarındandır."

-Adına koşu düzenleniyor-

Mersin'in Silifke ilçesine bağlı Taşucu beldesi Belediye Başkanı Yaşar Açıkbaş da, Göksu deltasının Köyceğiz dalyanında yoğun olarak bulunan mavi yengecin beldenin sembolü olmasını istediklerini ifade etti.

Mavi yengeçler için her yıl Taşucu Çevre Festivali kapsamında "mavi yengeç koşusu" düzenlediklerini anımsatan Açıkbaş, protein bakımından son derece zengin olan ve Akdeniz sahillerinde sıklıkla bulunan mavi yengeci herkese tavsiye etti.

Beldede restoran işleten Ali Mavili de, Akgöl dalyanından yakaladıkları mavi yengeçleri müşterilerine meze olarak sunduğunu belirterek, "Ankara, Konya, Niğde ve Kayseri gibi çevre illerden yengeç yemek için gelen müşterilerimiz var. Daha önce yoğurduyla meşhur olan Silifke, artık mavi yengeçle de anılmaya başladı" diye konuştu.

-Penseyle servis ediliyor-

Kızartma ya da haşlama olarak tüketilebilen mavi yengecin daha sağlıklı olduğu düşüncesiyle özellikle haşlaması tercih ediliyor.

Üst kısmında kapak gibi duran sert cisim açıldıktan sonra temizlenen yengeç, beyaz eti, kıskaçları ve ayaklarıyla tencerede haşlanıyor. Haşlanan yengeç, sert gövdesinin içindeki beyaz etin çıkarılması için pense ya da ona benzer sert bir aletle servis ediliyor. Kabuğundan çıkarılan yengecin eti, sarımsak, limon ve kırmızı pul biberle hazırlanmış sosa batırılarak meze olarak yeniyor.